درسهای خداشناسی در ساختمان بدنى حشرات
دانشمندان با مطالعه ساختمان بدن و شیوه زندگی حشرات، به نتایج شگفت انگیزی رسیده اند، این نتایج ما را به مبدأ بزرگ هستى که تمام این شگفتى ها از علم و قدرت بى پایان او سرچشمه گرفته، راهنمایى مى کند. درس هاى توحیدى که از کاوش در زندگی حشرات کوچک مى توان گرفت، از مطالعه در عالم پهناور آسمان ها واضح تر است، زیرا هر اندازه موجود کوچک تر باشد، به همان اندازه، ایجاد شرایط حیات و بقا در آن مشکل تر و پیچیده تر است و احتمال تصادفی بودن آن را به صفر خواهد رساند.
مشاهده یک حیوان بزرگ، مانند اسب یا فیل آن قدر حسّ کنجکاوى انسان را تحریک نمى کند که جثّه ریز و دقیق یک مورچه، به خصوص اینکه قسمت مهمّ فعّالیّت هاى حیاتى حیوانات بزرگ به گونه دقیق ترى در زندگى همین مورچه مشاهده مى شود. این مطلب به قدرى مهم و در عین حال،نشاط آور است که عدّه اى از دانشمندان سالیان دراز از عمر گران بهاى خود را در این راه صرف نموده و پس از کوشش هاى زیاد به قسمتى از حقایق علمى و اسرار شگفت انگیز آنها پى برده اند.
گرچه جانداران ریزى که به چشم دیده مى شوند همه از نظر اندازه جثّه، سازمان بدنى و فعّالیّت هاى حیاتى یکسان نیستند و حتّى پاره اى از آنها با چشم عادى به زحمت دیده مى شوند و نیز گروهى از آنها داراى زندگى پیچیده و تشکیلات اجتماعى وسیعى هستند و نظم و قانون حیرت آورى هم بر جامعه آنها حکومت مى کند،ولى در مقابل، زندگى بعضى دیگر بسیار ساده و بدون تشریفات مى باشد.
ولى در هر حال، همه آنها از خواص و آثار موجود زنده برخوردار بوده و داراى یک سلسله فعّالیّت ها، وسایل و دستگاه هاى مختلف حیاتى هستند که وجود آنها در بقاى هر جانورى ضرورى است.
حرکت در حیوانات نیازمند به وسایلى است که به دلیل اختلاف در کمّ و کیف حرکت، دستگاه سلسله اعصاب و اعضاى مخصوص دیگر که عوامل و وسایل جنبش مى باشند در همه آنها یکسان نیست؛ با این حال، تقریباً همه حیوانات، این وسایل را دارند.(سلسله اعصاب که به منزله خطوط مخابراتى مى باشند از مرکز مخصوص خود، دستورات لازم را به اعضاى مختلف داده و حرکت و جنبش حیوان را کنترل مى نمایند.)
حیوانات از هر دسته اى که باشند براى بقاى نوع خود، احتیاج به تولید مثل دارند، زیرا در غیر این صورت نسل حیوان محکوم به انقراض و نابودى خواهد شد.
تولید مثل پاره اى از حیوانات به صورت تخم گذارى و در بعضى دیگر از راه زاییدن و تولّد و در جانوران تک سلّولى نیز به صورت تقسیم انجام مى گیرد.
در هر صورت، جاندار هر اندازه هم که کوچک باشد، دستگاه تولید مثل را به منظور بقاى نوع خود لازم دارد.
نتیجه اینکه: مطالعه ساختمان این دسته از موجودات، درس هاى جالبى به ما مى آموزد و ما را به آن مبدأ بزرگ هستى که تمام این شگفتى ها از علم و قدرت بى پایان او سرچشمه گرفته است راهنمایى مى کند.
درس هاى توحیدى که از مطالعه حشرات کوچک دستگاه آفرینش مى توان گرفت، از آیات بزرگ توحیدى و مطالعه در عالم بزرگ آسمان ها روشن تر و واضح تر است، زیرا هر اندازه که موجودى کوچک تر و دقیق تر باشد، به همان اندازه، ایجاد شرایط حیات و بقا در آن مشکل تر، پیچیده تر و احتمال تصادف در مورد آن به طور یقین در حدّ صفر خواهد بود.