کارنامه فعالیت های سازمان انتقال خون
سازمان انتقال خون تنها متولی تامین خون و فرآورده‌های خونی سالم در کشور است و به رغم وجود تحریم و کاستی منابع مالی در دولت سیزدهم، افتتاح چند مرکز انتقال خون و انبار استراتژیک، تامین صد درصدی و ذخیره خون مورد نیاز مراکز درمانی را در کارنامه خود دارد.
به گزارش افسران، سازمان انتقال خون تنها متولی تامین خون و فرآورده های خون سالم و کافی مورد نیاز بیمارستان ها و مراکز درمانی کشور است، در این راستا به افزایش کمی و کیفی خون و فرآورده های آن پرداخته است و شاخص های مدنظر این سازمان در کسب استاندارهای بین المللی بیانگر نیل به تحقق این هدف است.
سالانه بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر به پایگاه‌های اهدای خون در کشور مراجعه می‌کنند که از بیش از ۲ میلیون نفر خون دریافت می‌شود و سالانه حدود ۷ میلیون فرآورده خونی تولید می‌شود و برای این اقدام به‌طور روزانه میان شهرهای مهم کشور کیسه های خون جابه‌جا می‌شود تا دقیق‌ترین تست‌های غربالگری روی آن‌ها انجام شود و این فرایند در هیچ لحظه‌ای متوقف نمی‌شود.
ایران تنها کشور منطقه در بالاترین شاخص اهدای خون را به‌صورت داوطلبانه دارد و براساس مستندات سازمان بهداشت جهانی، امنیت خون در ایران برابر با کشورهای توسعه یافته است.
با تاکید بر اینکه سلامتی فرهنگ زندگی مردم ما باعث شده، سلامت خون اهدایی در ایران بالا باشد و همچنین امنیت و سلامت خون های اهدایی در ایران، آن طوری که سازمان بهداشت جهانی گزارش داده در حد کشورهای پیشرفته اروپایی است، حتی با وجود شرایط سخت کرونایی و کاهش میزان استقبال اهدا کنندگان خون، اما در این شرایط خون مورد نیاز بیمارستان ها تامین شد.
بیشترین ذخیره خون در دولت سیزدهم محقق شد/ تامین صد درصدی نیاز به خون
مدیرعامل سازمان انتقال خون کشور با اشاره به افزایش حدود ۹ درصدی شاخص اهدای خون کشور در سال ۱۴۰۱ گفت: بیشترین ذخیره خون این سازمان در دولت سیزدهم محقق شده و ذخایر خونی امسال نسبت به سال‌های گذشته قابل توجه است.
در حال حاضر ۱۰۰ درصد نیاز بیماران در بیمارستان‌های کشور توسط این سازمان تامین می شود که این مهم بی سابقه‌است.
مصطفی جمالی افزود: درحال حاضر سطح ذخایر خون سازمان انتقال خون کشور امسال نسبت به طول فعالیت این سازمان بی سابقه‌است و ذخایر خون سازمان انتقال خون کشور اکنون بین هشت تا ۱۰ روز است در صورتی که در طول فعالیت این سازمان ذخایر خون سازمان بین چهار تا پنج روز بوده است.
مدیرعامل سازمان انتقال خون کشور تاکید کرد:در حال حاضر ۱۰۰ درصد نیاز بیماران در بیمارستان‌های کشور توسط این سازمان تامین می شود که این مهم بی سابقه‌است.
ایجاد ذخیره استراتژیک کیت و کیسه‌های خون
ایجاد ذخیره استراتژیک کیت و کیسه های خون به نحوی که در حال حاضر، تمامی اقلام استراتژیک این سازمان تا پایان سال جاری تامین شده است.
در حوادث مختلف طبیعی مانند وقوع سیل و زلزله و حوادث انسان ساز مانند جنگ و درگیری ها و انفجارها همواره شمار زیادی از مردمان ساکن در منطقه وقوع کشته و شمار زیادی هم مصدوم و یا مجروح می شوند و دراین بین خون و فرآورده های خونی مورد نیاز در زمان بحران و در چنین حوادثی حکم اکسیر حیات بخش را دارد و می توانند جان تعداد زیادی از مصدومان و زخمیان و آسیب دیدگان را نجات دهد.
احداث مراکز استراتژیک در زمان بحران مانند بیمارستان ها و مراکز امدادرسان و یا مراکز انتقال خون علاوه بر اینکه باید دارای اصول ایمنی سازه باشند و با آخرین روش های معماری و سلامت سازه ساخته شده باشند، می بایست اصول دیگری مانند بهره گیری ازآخرین تجهیزات به روز دنیا و دسترسی آسان و امکاناتی مانند انجام پروازهای امداد رسان و ارتباط جاده ای را به تمام نقاط شهر بخصوص نقاطی با تراکم جمعیت بالا را داشته باشند تا به موقع وارد عمل شوند و جان هموطنان نیازمندرا نجات دهند.
سازمان انتقال خون درحوزه سلامت به عنوان یک سازمان استراتژیک مطرح است و می بایست با احداث مراکز استراتژیک بتواند خون و فرآورده های خون مورد نیاز در مواقع بحرانی را تامین کند.
احداث مرکز استراتژیک در پرند
جمالی گفت: یکی از دغدغه های اصلی ما در بحث تامین خون و فرآورده های خونی در شهر بزرگی مثل تهران است که آن را شروع کرده ایم و زمین مناسبی در شهر پرند با پوشش شهرها و مناطق رباط کریم، اسلامشهر و شهریار که جمعیت حدود ۵ میلیون نفر را در بر می گیرد را برای احداث و ایجاد مرکز انتقال خون با رویکرد استراتژیکی برای تهران درنظر گرفته ایم.
وی با اشاره به اینکه این مرکز بزرگ و مجهز استراتژیک در پرند با همکاری و مساعدت مردم و خیرین سلامت ساخته خواهد شد، تاکید کرد: پیش بینی شده است که این مرکز از مرکز اصلی انتقال خون در خیابان وصال شیرازی تهران، خیلی بهتر و مجهزتر باشد و حتی پیش بینی شده است در این مرکز آموزش ها و حمایت های علمی بین المللی در حوزه انتقال خون برای کشورهای منطقه را هم داشته باشیم.
سازمان انتقال خون در دولت سیزدهم خدمات و فعالیت های ارزنده و چشمگیری را در زمینه ارتقائ سلامت جامعه انجام داده است که به گوشه هایی از آن اشاره خواهد شد.
افتتاح انبار استراتژیک انتقال خون در شهرستان اردکان
با شروع به کار دولت سیزدهم، مجهزترین انبار استراتژیک کیسه خون و ملزومات سازمان انتقال خون در شهرستان اردکان افتتاح شد، این پروژه با هدف ذخیره‌سازی کیسه خون و ملزومات انتقال خون به منظور تأمین نیاز کشور با هزینه‌ای بیش از ۱۵ میلیارد ریال در اردکان ساخته و تجهیز شده است.
در حال حاضر نظام مراقبت از خون در ۹۵درصد از بیمارستان های کشور انجام می شود
افزایش و تمدید استقرار نظام مراقبت از خون (هموویژلانس) در ۹۵ درصد بیمارستان های کشور
هموویژلانس به معنای مراقبت از دریافت کنندگان خون و فرآورده های خونی در مقابل عوارض ناخواسته ناشی از انتقال خون در مراکز درمانی است و در اصل یک سیستم نظارت کشوری بر سلامت خون و فرآورده های آن در تمام مراحل (زنجیره انتقال خون) از زمان خونگیری از اهدا کنندگان تا پیگیری دریافت کنندگان، گردآوری و تجزیه و تحلیل داده هاست، در حال حاضر نظام مراقبت از خون در ۹۵ درصد از بیمارستان های کشور انجام می شود.
استفاده ۶۰درصدی از کیسه های فیلتردار خون
افزایش میزان استفاده از کیسه های فیلتردار (تولید خون کم لوکوسیت) از ۲۰درصد به ۶۰ درصد، با هدف کاهش واکنش های ناشی از تزریق خون و فرآورده های آن که در صورت حمایت و تامین اعتبار لازم، تا پایان سال ۱۴۰۴ به ۱۰۰ درصد خواهد رسید.
توسعه سیستم اتوماسیون گروه‌بندی گروه‌های خونی اصلی
توسعه سیستم اتوماسیون گروه بندی گروه های خونی اصلی (ABO & Rh) از ۴ مرکز در سال ۱۴۰۰ به ۲۴ مرکز تا کنون که موجب استقلال تمامی استانها تا پایان سالجاری خواهد شد.استقرار سیستم اتوماسیون گروه بندی گروه های خونی فرعی(Cc, Ee, Kell, Duffy, Kidd, MNS, …) به ۱۶ استان تا پایان سال ۱۴۰۱ که که موجب استقلال تمامی استان ها تا پایان سالجاری خواهد شد.
ارتقای کیفی آزمایش غربالگری سیفلیس از روش دستی به روش فناوری اتوماسیون
آغاز فرآیند اجرایی انجام آزمایش ها غربالگری (تست NAT) در حجم یک میلیون تست که در صورت تامین اعتبار لازم می توان انتظار داشت در پایان سال ۱۴۰۳، کل کشور تحت پوشش این خدمت نوین قرار گیرد و ضمن ارتقای چشمگیر شاخص های سلامت خون (کاهش قابل توجه خطر انتقال ویروس از راه خون و فراورده های آن)، موجب ایجاد ارزش افزوده برای پلاسمای تولیدی جهت تهیه داروهای مشتق از پلاسمای انسانی شود.
راه اندازی آزمایش ها غربالگری آنتی بادی
راه اندازی آزمایش ها غربالگری آنتی بادی (اهداکنندگان خون) CAT برای اولین بار در کشور با حجم نمونه ۵.۱ میلیون تست که به ویژه در بیماران خاص و عزیزان تالاسمی دریافت کننده خون، تضمین کننده انطباق کامل خون دریافتی با بدن بیمار بوده، موجب پیشگیری از عوارض پس از دریافت خون می گردد و در صورت تامین اعتبار لازم در نیمه دوم سالجاری، کل کشور تحت پوشش این آزمایش قرار خواهد گرفت.
انجام اقدامات اولیه جهت استقرار دستگاههای NGS به صورت رایگان و خرید کیت های مورد نیاز در سال جاری به صورت آزمایشی برای هزار نمونه از خون های اهدایی، با هدف غنی سازی بانک HLA و تسهیل انجام پیوند سلول های بنیادی خونساز در کشور.
برنامه ریزی برای راه اندازی فناوری نوین تهیه پلاکت به روش بافی کوت برای اولین بار درکشور
برنامه ریزی برای راه اندازی فناوری نوین تهیه پلاکت به روش بافی کوت Buffy Coat برای اولین بار در کشور با هدف افزایش طول عمر پلاکت و افزایش حجم پلاسمای استحصالی.
تولید پلاسمای قابل پالایش به ۲۵۰هزار لیتر
اصلاح دستورالعمل افزایش طول عمر مؤثر پلاسمای استحصالی از ۲۴ ماه به ۳۶ ماه و اصلاح دستورالعمل افزایش طول عمر مؤثر پلاسمای درمانی مورد مصرف مراکز درمانی از ۳ ماه به ۱۲ ماه و در راستای افزایش ۲۰ درصدی حجم پلاسمای استحصالی و دستیابی به هدف تولید پلاسمای قابل پالایش از ۱۸۰هزار لیتر به ۲۵۰هزار لیتر تا پایان سال جاری.
واقعی سازی تعرفه خدمات تمام شده آماده سازی و فرآوری پلاسمای استحصالی به منظور ارسال جهت تولید داروهای مشتق از پلاسما (به نزدیک ترین تعرفه ممکن) بر اساس آخرین هزینه تمام شده فراوری و آماده سازی پلاسما، با هدف حفظ و حراست از بیت المال و تلاش در راستای دریافت به موقع و کامل حق مردم.
انحصارشکنی در ارسال پلاسما به شرکت های پالایشگر و حمایت از ورود شرکت های جدید، با نگاه به شرق، از جمله حمایت از ورود کشور بلاروس به مقوله استحصال داروهای مشتق از پلاسما.
تعیین تکلیف محموله های پلاسمای فاقد لوله های آزمایش های مولکولی و همچنین دیگر فرآورده های تولیدی در مراکز انتقال خون شامل CPP و کرایو که سال ها در سازمان بلاتکلیف بوده اند.
راه اندازی شبکه ملی پلاسما در کشور
راه اندازی شبکه ملی پلاسما در کشور به منظور تأمین محصولات پلاسمای قابل پالایش توسط مراکز دارای مجوز و تأمین پلاسمای مورد نیاز مراکز درمانی کشور توسط مراکز فاقد مجوز ارسال به پالایشگر.
بهره برداری از سه مرکز پخش خون/استقرار بانک خون پیش بیمارستانی
بهره برداری از سه مرکز پخش خون ستاری، تهرانپارس و شهر ری در استان تهران با هدف تسهیل ارسال خون به مراکز درمانی در راستای توجه ویژه به مقوله پدافندغیر عامل.
استقرار بانک خون پیش بیمارستانی در آمبولانس های زمینی و هوایی اورژانس ۱۱۵ با هدف کاهش مرگ و میر و ناتوانی های جسمی در مجروحان سوانح و حوادث جادهای و مادران باردار در مناطق صعب العبور.
راه اندازی بانک خون ناوگروه نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در مأموریت رزمایش برون مرزی ناوگروه ۸۶ که بیش از ۸ ماه در آب های آزاد جهان به طول انجامید. این سازمان به منظور دسترسی پرسنل درمانی این ناوگروه به خون مورد نیاز کادر اعزامی در حوادث احتمالی و همچنین جهت پاسخ به نیاز خون در جریان اعمال جراحی در بیمارستان داخل ناوشکن، برای اولین بار در بین کشورهای منطقه، اقدام به آموزش کارکنان درمانی و استقرار بانک خون بیمارستانی شامل تامین خون منجمد با گروه خونی O منفی، تامین تجهیزات تخصصی نگهداشت و آماده سازی خون منجمد در شرایط ویژه با رعایت استاندارد جهانی، در ناوشکن نیروی دریایی کرد.
آغاز احداث مرکز جامع آموزشی، پژوهشی و فرآوری طب انتقال خون و انبار استراتژیک کشوری در شهر جدید پرند به عنوان مرکز پشتیبان تهران در مقوله پدافند غیرعامل (پروژه خیرساز).
انعقاد قرارداد ساخت بزرگترین سردخانه پلاسمای کشور با ظرفیت یکصد هزار لیتر در استان قزوین (با مشارکت خیرین) و نیز سردخانه پنجاه هزار لیتری پلاسما در استان مرکزی (اراک).
شروع عملیات ساخت و موارد در حال ساخت و ساز، در مجموع شامل بیش از ۴۰ مرکز انتقال خون در سطح کشور به عنوان پایگاه خونگیری، مرکز تهیه فرآورده، سردخانه و … : با تامین اعتبار از طریق دولت، استانداری ها، ستاد مرکزی سازمان انتقال خون ایران و نیز کمک های خیرین، شهرداریها، بنیاد مسکن و شهرسازی و… و.
راه‌اندازی بیش از ۹۰ مرکز خونگیری ثابت، سیار
برنامه ریزی و یا راه اندازی بیش از ۹۰ مرکز خونگیری ثابت، سیار و یا موقت به ویژه در استان های بسیار محروم کشور که بیش از ۲۰ مورد آن در شهرهای استان سیستان و بلوچستان نظیر چابهار، ایرانشهر، زاهدان، هیرمند، نیک شهر، هامون، لاشار، فنوج، دشتیاری، سرباز، دلگان، کنارک، راسک، سیب سوران، زرآباد، مهرستان، گلشن، قصر قند، بجنورد، تفتان، میرجاوه، زهک و فیروز قرار دارد.
تشکیل مجمع خیرین حامی انتقال خون در استان های کشور با هدف برخورداری از ظرفیت خیرین در توسعه زیرساخت های حیاتی سازمان و جمع آوری مبالغ اهدایی بیش از ۴۶۹ میلیارد و ۵۰ میلیون تومان به صورت نقدی و غیرنقدی در کمتر از یک سال از طریق معاونت اجتماعی، برگزاری اولین اجلاس تخصصی مدیران انتقال خون کشورهای عضو گروه.
سازمان انتقال خون ایران تنها مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت در منطقه
دربعد بین الملل می توان به مواردی مانند سازمان انتقال خون ایران تنها مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت در منطقه است، عضو پیوسته انجمن بین المللی انتقال خون ISBT
، عضو پیوسته انجمن آسیائی طب انتقال خون ATM، تنها کشور اسلامی و منطقه شرق مدیترانه عضو انجمن بین المللی خون های نادر، کسب جایزه برترین سازمان انتقال خون آسیا توسط سازمان انتقال خون ایران در هفدهمین کنگره سالانه انجمن آسیایی طب انتقال خون در دسامبر ۲۰۲۲ در بنگلادش اشاره کرد.