شخصیت حضرت مسیح(ع) در قرآن/پنج درس زندگی حضرت مسیح
علاوه بر آیات بسیار زیبایی که در خصوص حضرت مسیح در قرآن کریم بیان شده، منابع روایی نیز سخنان و نکات طلایی از ایشان در منابع ثبت و ضبط کرده است، تمام این معارف و درس های کلیدی چراغ راهی برای جویندگان سعادت و خوشبختی است، در عین حال باید تعصبات متحجرانه را کنار گذاشت و با صداقت آن معارف ارزشمند را در زندگی به کار بست.
۱-عَبد و فرستاده اولوالعزم پروردگار
از جمله مهمترین و طلایی ترین چیزی که قرآن کریم در خصوص حضرت مسیح مورد توجه قرار داده و ایشان را با آن شاخصه به بندگان معرفی می کنند، عبد بودن، مطیع خدا بودن، نبوی بودن ایشان است، شاخص طلایی که با وجود بسیاری از تعابیر شرک آلودی که به ایشان نسبت داده می شود، از ایشان دور می شود: «قالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ آتانِیَ الْکِتابَ وَ جَعَلَنی نَبِیًّا وَ جَعَلَنی مُبارَکاً أَیْنَ ما کُنْتُ وَ أَوْصانی بِالصَّلاهِ وَ الزَّکاهِ ما دُمْتُ حَیًّا؛[۳] (ناگهان عیسى زبان به سخن گشود و) گفت: «من بنده خدایم او کتاب (آسمانى) به من داده و مرا پیامبر قرار داده است! و مرا- هر جا که باشم- وجودى پربرکت قرار داده و تا زمانى که زنده ام، مرا به نماز و زکات توصیه کرده است!». در این آیات به زیبایی حضرت مسیح معرفی می شود، اول اینکه برخلاف تصور اهل کتاب ایشان را نه خدا بلکه عبد پروردگار معرفی می کنند،[۴] تعبیر شرک آلودی که در بین اهل کتاب شهرت یافته به صراحت در آیات قرآن کریم مردود اعلام می شود، و هر گونه تثلیث و چندگانه پرستی را از ایشان مبری می کند.[۵]
۲- حضرت مسیح آیه و نشانه خدا
حضرت مسیح آیت و نشانه خداست، از طرفی هیچ گاه نباید آیه و صاحب آیه را در عرض هم قرار داد، چنانکه کلمه با متکلم در عرض هم نیستند،[۶] « وَ جَعَلْنَا ابْنَ مَرْیَمَ وَ أُمَّهُ آیَه؛[۷] و پسر مریم و مادرش را آیتى ساختیم» تعبیر به «ابن مریم» بجاى عیسى براى توجه دادن به این حقیقت است که او تنها از مادر و بدون دخالت پدرى به فرمان پروردگار متولد شد، و این تولد خود از آیات بزرگ قدرت پروردگار بود.[۸] آیه و نشانه ای که با بیان، حکمت و دانش مردم را به سوی توحید و یکتاپرستی دعوت و راهنمایی می کرد: «و چون عیسى با دلیل هاى روشن خود آمد، گفت: برایتان حکمت آورده ام و آمده ام تا چیزهایى را که در آن اختلاف مىکنید بیان کنم. پس، از خدا بترسید و از من اطاعت کنید. خداى یکتا پروردگار من و پروردگار شماست. او را بپرستید. راه راست این است.»[۹]
حضرت مسیح و پنج درس زندگی
1-حضرت مسیح اسوه تکریم وبزرگداشت مادر
یکی از زیباترین عبارتی که در قرآن کریم در خصوص حضرت مسیح(علیه السلام) بیان شده تکریم وبزرگداشت مقام شامخ مادر است، «وَ بَرًّا بِوالِدَتی وَ لَمْ یَجْعَلْنی جَبَّاراً شَقِیًّا؛[۱۰] و مرا نسبت به مادرم نیکوکار قرار داده و جبّار و شقى قرار نداده است!». فضیلت بسیار مهّم و اخلاقی که در فرهنگ روایات نیز به آن توجه خاص و جدّی شده و فرزندان را از بی توجهی به حقوق مادر برحذر داشته است، در این آیه شریف به سه ویژگی خاص اشاره شده است، یک ویژگی ایجابی و دو خصوصیت سلبی، خدای متعال بعد از بیان این نکته که حضرت مسیح را نیکوکار به مادر معرفی می کنند، هر گونه طغیان گری و شقاوت را از ایشان سلب می نمایند.
۲-لزوم زیبابینی و مثبت نگری در زندگی
از جمله نکات کلیدی و کاربردی در زندگی مثبت نگری و پرهیز از منفی بافی در خصوص دیگران است، گاهی اوقات در تعاملات زندگی اجتماعی و مشترک خود متوجه می شویم که مهارت مثبت نگری و خوب بینی را نداریم دائماً بدی و زشتی های دیگران را می بینیم، این در حالی است که اگر مقداری به خوبی های دیگران و محاسن اخلاقی آنها و کارهای خوبی که برای ما انجام داده اند فکر کنیم بسیاری از مشکلات رفتاری، فکری و اخلاقی ما درمان خواهد شد. در منابع روایی از حضرت مسیح(علیه السلام) روایتی نقل شده است که به خوبی گویای زیبا بینی و مثبت نگری است: «وَ رُوِیَ أَنَّ عِیسَى ع مَرَّ وَ الْحَوَارِیُّونَ عَلَى جِیفَهِ کَلْبٍ فَقَالَ الْحَوَارِیُّونَ مَا أَنْتَنَ رِیحَ هَذَا الْکَلْبِ فَقَالَ عِیسَى ع مَا أَشَدَّ بَیَاضَ أَسْنَانِهِ کَأَنَّهُ نَهَاهُمْ عَنْ غِیبَهِ الْکَلْب[۱۱]عیسی(علیه السلام) با حواریون از کنار سگ مرده ای می گذشتند، حواریون گفتند: چه بدبوست! عیسی فرمود: دندان هایش چه قدر سفید است».
۳-لزوم تلفیق علم و عمل
گاهی از اوقات بسیاری از انسان ها پیش از آنکه در زندگی اهل عمل باشند، اهل دانستن هستد، به عبارتی هر چند که علم و دانش مختلفی در زندگی دارند، ولی آن دانسته ها به کارشان نیامده و منجر به عمل و رفتار عملی در زندگی نشده است، در واقع اگر ما انسان ها به آنچه می دانیم در زندگی عمل می کردیم اوضاع بسیار خوبی داشتیم، می دانیم که نیکی خوب است، ولی عملکردمان چیز دیگری را نشان می دهد، می دانیم که نباید کاری را انجام بدهیم ولی خلاف دانسته ی خود رفتار می کنیم، در منابع از حضرت عیسی (ع) این چنین نقل شده است: «قَالَ عِیسَى ع أَشْقَى النَّاسِ مَنْ هُوَ مَعْرُوفٌ بِعِلْمِهِ مَجْهُولٌ بِعَمَلِه؛[۱۲]حضرت عیسى (ع) فرمود: شقىترین و بدترین مردم آن کسى باشد که در میان مردم با علم و فضل شهرت پیدا کرده، ولى در مقام عمل مقصر و سست و مجهول باشد».
پی نوشت ها
[۱]. پژوهشی در باره مسیح و انجیل،آیه الله شیخ محمد حسین کاشف الغطا، ص۱۷.
[۲]. سوره مریم، آیه ۳۳.
[۳].سوره مریم، آیات۳۱و ۳۰.
[۴]. سوره مائده، آیه ۱۷. «لَقَدْ کَفَرَ الَّذینَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمَسیحُ ابْنُ مَرْیَمَ قُلْ فَمَنْ یَمْلِکُ مِنَ اللَّهِ شَیْئاً إِنْ أَرادَ أَنْ یُهْلِکَ الْمَسیحَ ابْنَ مَرْیَمَ وَ أُمَّهُ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ جَمیعا؛ آنان که گفتند که خدا همان مسیح پسر مریم است، کافر شدند. بگوى: چه کسى مىتواند عذاب خدا را دفع کند اگر اراده کند مسیح پسر مریم و مادرش و همه اهل زمین را به هلاکت رساند؟»
[۵]. ر.ک: سوره نساء، آیه ۱۷۱.
[۶].آیت الله جوادی آملی، تفسیر موضوعی قرآن، سیره پیامبران د رقرآن، ج۷، ص۳۷۶.
[۷]. سوره مومنون، آیه ۵۰.
[۸].مکارم، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۲۵۱.
[۹]. سوره زخرف، آیه ۶۳و۶۴.
[۱۰]. سوره مریم، آیه ۳۲.
[۱۱]. مجموعه ورام، ج۱، ص۱۱۷.
[۱۲]. مصباح الشریعه، ص۲۰.