شباهت ولی عصر به ابراهیم نبی، یوسف نبی و حضرت موسی
شرایط حاکم بر امامت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف با سایر انبیای الهی دارای وجوه مشترکی می باشد که این امر نشان‌گر از آن است که امامت در تداوم مقام رسالت بوده و گاه انبیاء و اوصیای الهی در راه اعتلا و ترویج دین حق شرایط مشابهی را تجربه نموده اند. در این نوشتار به بیان وجوه تشابه حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه و شریف با حضرت ابراهیم و یوسف علیهما السلام پرداخته شده است.
الف) شباهت امام (عجل الله فرجه الشریف) به حضرت ابراهیم (علیه السّلام)
۱- ابراهیم علیه السلام دوران حمل و ولادتش مخفیانه بود, قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز حمل و ولادتش مخفی بود.
۲- ابراهیم علیه السلام در روز مقداری رشد می کرد که دیگران در یک هفته رشد می کنند و در یک هفته آنقدر رشد می کرد که دیگران در یک ماه رشد می کنند و در یک ماه به مقداری که دیگران در یک سال رشد دارند. [۱] قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز چنین بود. [۲]
۳- ابراهیم علیه السلام از مردم عزلت گزید, قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز از مردم اعتزال جسته است.
۴- ابراهیم علیه السلام دو غیبت داشته, قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز دو غیبت دارد.
۵- ابراهیم علیه السلام هنگامی که در آتش افکنده شد, جبرئیل برایش جامه ای از بهشت آورد. قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز همان جامه را هنگامی که قیام کند, خواهد پوشید.
۶- حضرت ابراهیم علیه السلام خانه ی کعبه را بنا کرد و حجرالاسود را در جایش نصب فرمود, قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز مانند آن را دارد.
۷- ابراهیم علیه السلام را خداوند از آتش نجات داد.[۳] قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز به همین ترتیب خواهد شد, چنان که از امام صادق علیه السلام منقول است که فرمود: « وقتی قائم (عجل الله فرجه الشریف) خروج می کند, شخصی نزد آن حضرت می آید, و معجزه ی حضرت ابراهیم خلیل را تقاضا می کند. پس آن حضرت دستور می دهد آتش عظیمی برافروزند …. سپس داخل آتش می شود و آنگاه به سلامت از آن بیرون می آید».
حضرت یوسف علیه السلام مدتی طولانی غائب شد تا اینکه برادران بر او داخل شدند, پس آنها را شناخت در حالی که آنها او را نشناختند. حضرت قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز از خلق غائب شد, در حالی که در میان آنها راه می رود و مردم را می شناسد ولی مردم حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) را نمی شناسند
ب) شباهت امام (عجل الله فرجه الشریف) به حضرت یوسف (علیه السّلام)
۱- حضرت یوسف علیه السلام از زیباترین اهل زمان خود بود, حضرت قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز از زیباترین اهل زمان می باشد.
۲- حضرت یوسف علیه السلام مدتی طولانی غائب شد تا اینکه برادران بر او داخل شدند, پس آنها را شناخت در حالی که آنها او را نشناختند. حضرت قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز از خلق غائب شد, در حالی که در میان آنها راه می رود و مردم را می شناسد ولی مردم حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) را نمی شناسند. [۴]
۳- خداوند متعال امر حضرت یوسف علیه السلام را یک شبه اصلاح فرمود, که پادشاه مصر آن خواب را دید. قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز امرش را خداوند متعال در یک شب اصلاح می فرماید. [۵]
۴- حضرت یوسف علیه السلام دچار زندان شد. در حدیثی از امام باقر علیه السلام آمده که فرمود: « در صاحب این امر سنتی از موسی و سنتی از عیسی و سنتی از یوسف و سنتی از محمد صلّی الله علیه وآله است … و اما سنت از یوسف, زندان و غیبت است» [۶]. [۷] قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز در زندان دنیا است چرا که این دنیا با این ظلم و ستم معاندین و مخالفان از زندان هم بدتر است. [۸]
۵- حضرت یوسف علیه السلام از خاص و عام خودش غائب شد و خود را از برادرانش مخفی ساخت, با اینکه فاصله میان او و خاندانش بود ولی همیشه به فکر آنان بود. امام زمان (عجل الله فرجه الشریف) نیز اگر چه از نظر و دید شیعیانش غائب است ولی همیشه به یاد شیعیان می باشد. [۹]
شباهت امام (عجل الله فرجه الشریف) به حضرت موسی (علیه السّلام)
۱- حضرت موسی علیه السلام دوران حمل و ولادتش مخفی بود, حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز مدت حمل و ولادت ایشان مخفی بوده است.
۲- حضرت موسی علیه السلام نیز از قومش دو غیبت داشت که یکی از دیگری طولانی تر بود, غیبت اول از مصر بود و غیبت دوم هنگامی که به سوی میقات پروردگارش رفت.
۳- در مورد حضرت موسی علیه السلام خداوند با او سخن گفت و چنین فرمود: که تو را برای یاری حق و … انتخاب کردم, به قائم (عجل الله فرجه الشریف) نیز هنگامی که به آسمان به سراپرده عرش رفتند, چنین جملاتی بلکه بیشتر خطاب شد.
۴- موسی علیه السلام از قوم خود از ترس دشمنانش غائب شد. حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز همینطور.
۵- حضرت موسی علیه السلام وقتی غائب شد قومش در محنت ها, فشارها, مشقت و ذلت واقع شدند, حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز شیعیان و دوستانش در زمان غیبت ایشان در مُنتهای سختی و فشار و ذلت می افتند.
۶- خداوند متعال در مورد حضرت موسی علیه السلام می فرماید: «ما به موسی کتاب دادیم, پس در آن اختلاف شد» . در مورد حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز همینطور؛ زیرا در کتابی که با او است- قرآنی که امیرالمومنین علیه السلام جمع کرد- اختلاف می شود.
۷. امام صادق علیه السلام فرمود: «اصحاب موسی علیه السلام به نهری آزمایش شدند که خداوند متعال می فرماید: «خداوند شما را به وسیله رودخانهاى خواهد آزمود. پس هر کس از آن بنوشد از [پیروان] من نیست، و هر کس از آن نخورد، قطعاً او از [پیروان] من است، مگر کسى که با دستش کفى برگیرد». اصحاب حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز به مانند آن مبتلا خواهند شد.
۸. در مورد حضرت موسی علیه السلام, خداوند دشمنش (قارون) را به زمین فرو برد؛ حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز دشمنانش (لشکر سفیانی) را به زمین فرو خواهد برد.
فرعون برای رسیدن به حضرت موسی علیه السلام افراد بسیاری را کشت ولی موفق به کشتن حضرت موسی علیه السلام نشد و آنچه خدا خواست همان شد. حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز فرعون های زمان به منظور قتل حضرتش, چه بسیاراز فرزندان پیامبر صلی الله علیه و آله را کشتند, ولی به حضرت دست پیدا نکردند
۹- خداوند متعال به منظور امتحان قومش, ظهور آن حضرت را تأخیر انداخت. تا آنان که گوساله پرستیدند, از خداپرستان جدا شوند. در مورد حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز خداوند به همین منظور ظهورش را به تأخیر انداخته است.
۱۰- حضرت موسی علیه السلام از سنگ برایش دوازده چشمه جوشید و حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز, از سنگ برایش آب و غذا بیرون می آید.
۱۱- خداوند متعال به حضرت موسی علیه السلام عصایی عنایت فرمود, و آن را معجزه ی آن حضرت قرار داد. حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز همان عصا را همراه خواهد داشت.
۱۲- بنی اسرائیل منتظر قیام حضرت موسی علیه السلام بودند, چون به آنها خبر داده شده بود که فرج آنها به دست اوست؛ حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز شیعیانش منتظر ظهورش هستند.
۱۳- فرعون برای رسیدن به حضرت موسی علیه السلام افراد بسیاری را کشت ولی موفق به کشتن حضرت موسی علیه السلام نشد و آنچه خدا خواست همان شد. حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز فرعون های زمان به منظور قتل حضرتش, چه بسیاراز فرزندان پیامبر صلی الله علیه و آله را کشتند, ولی به حضرت دست پیدا نکردند.
۱۴- در مورد حضرت موسی علیه السلام خداوند در یک شب امرش را اصلاح فرمود؛ حضرت مهدی (عجل الله فرجه الشریف) نیز خداوند در یک شب امر ظهورش را اصلاح می فرماید.
پی نوشت:
۱. مجلسى، محمد باقر, بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار، بیروت, مۆسسه الوفاء، ۱۴۰۴ه, ج۱۲, ص ۱۹
۲. همان, ج۵۱, ص ۲۷
۳. انبیاء / ۶۹: ” قُلْنَا یَنَارُ کُونىِ بَرْدًا وَ سَلَامًا عَلىَ إِبْرَاهِیم: گفتیم: «اى آتش، براى ابراهیم سرد و بىآسیب باش.»”
۴. ر.ک: همان, ج۵۱, صص ۲۲۴و۲۲۳, ح۱۰: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع:« إِنَّ فِی صَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ سُنَناً مِنَ الْأَنْبِیَاءِ ….. وَ أَمَّا سُنَّتُهُ مِنْ یُوسُفَ فَالسِّتْرُ جَعَلَ اللَّهُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ الْخَلْقِ حِجَاباً یَرَوْنَهُ وَ لَا یَعْرِفُونَهُ…..»
۵ . ر.ک: همان, ج۵۱, ص ۲۱۸, ح۸
۶. همان, ج۵۱, ص ۲۱۸, ح۷
۷. واحد پژوهش انتشارات مسجد مقدس جمکران, آیین انتظار, قم, انتشارات مسجد مقدس صاحب الزمان (جمکران), چاپ دوم, ۱۳۸۴ش, صص۹۲-۹۳ و نیز: طسوجی, محمد حسین, مهدی (عج) معجزه جاودان, قم, لاهیجی, چاپ اول, ۱۳۸۲ش, صص۳۵-۳۶
۸. طسوجی, مهدی (عج) معجزه جاودان, پیشین, ص۳۶
۹. همان.