حراج راز بیماران در فضای مجازی پزشکان جریمه و محروم شوند!
با گسترش فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، همراه با تغییراتی که در عرصه‌های مختلف زندگی روزمره ما ایجاد شده، تغییراتی هم در چهره رسمی طب و طبابت به وجود آمده است. به‌گونه‌ای که می‌توان گفت امروزه در کنار پزشکی رسمی و مرسوم، با یک پزشکی غیررسمی و مجازی هم مواجهیم!
به گفته کارشناسان، با توجه به اینکه رابطه رسمی طبابت، رابطه‌ای محدود، محرمانه و دارای حدود و حریم مشخص است، وجود پزشکی مجازی به شرطی که مبتنی بر شواهد و داده‌های علمی باشد، ضرری نخواهد داشت.
اما گاهی شاهد به اشتراک گذاشتن محتوایی مربوط به فرد بیمار در صفحه پزشک هستیم که این مسئله ضمن تضاد با اخلاق پزشکی، به حریم شخصی بیمار خدشه وارد می‌کند و به عبارت دیگر، ناقض اصل رازداری و محرمیت بین پزشک و بیمار است.
اگر افشای راز بیماران به عنوان تخلف در دادسراهای انتظامی پیگیری شود، طبق مواد ۲۸ و ۲۹ قانون سازمان نظام پزشکی، مجازات آن از توبیخ کتبی گرفته تا جزای نقدی و محرومیت از حقوق اجتماعی متفاوت است.
رئیس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه رازداری مبنای رابطه پزشک و بیمار است و این تعهد از مراجعه نخستین بیمار به پزشک در طول تاریخ شکل گرفته، اضافه می‌کند: حریم خصوصی بیماران و حق خلوت آن‌ها یکی از مسائل حائز اهمیت در کنار اصل رازداری در مراکز درمانی است.
در مراجعه اخیری که به یکی از مراکز درمانی داشتم، تابلو کوچکی بر دیوار بالای سر بیمار نصب و روی آن نوشته شده بود کنسر معده، به مسئولان بخش گفتم شما که عملاً قاعده رازداری را نقض کرده‌اید و این تخلف انتظامی است و بیان اینکه کنسر یک اصطلاح پزشکی قابل پذیرش نیست، زیرا حتی اگر یک نفر هم معنای کنسر را بداند تخلف است، چه برسد به اینکه اکنون همه می‌دانند کنسر یعنی سرطان.
عباسی در خصوص تعریف «افشاگری» در حوزه پزشکی ادامه می‌دهد: افشا ارکانی دارد که نخستین رکن آن وجود راز است و ما باید ببینیم راز در رابطه پزشک و بیمار چیست؛ طبق اصول اخلاق پزشکی، همه اطلاعاتی که بیمار در اختیار پزشک قرار می‌دهد و هرآنچه پزشک درپی معاینه یا مشاهده نتایج آزمایش‌های تشخیصی بیمار متوجه می‌شود، راز بیمار تلقی می‌شود.
رکن دوم، افشای راز است. به این معنا که اطلاعاتی که پزشک از بیمار در اختیار دارد امانت بیمار است و اگر یک پزشک، اطلاعاتی را که از بیماران در اختیار دارد به دیگران – حتی اطرافیان بیماران- بازگو کند، افشای راز محسوب می‌شود. پزشک حق ندارد این اطلاعات را بدون رضایت بیمار حتی در اختیار همسر و یا اولیای قانونی او قرار دهد، مگر اینکه بیمار به سن قانونی نرسیده و یا مبتلا به اختلالات روانی باشد و تنها در این شرایط، پزشک باید اطلاعات را در اختیار اولیای قانونی او قرار دهد؛ بنابراین اگر رازی وجود داشت و افشایی صورت گرفت، عنصر سومی به نام قانون هم وجود دارد که این عمل را جرم پنداشته و طبق قانون، مجازاتی بر آن مترتب است که اگر این جرم در دادسراهای عمومی و انقلاب تعقیب شود، مجازات آن زندان و جزای نقدی است و اگر افشای راز بیماران به عنوان تخلف در دادسراهای انتظامی پیگیری شود، طبق مواد ۲۸ و ۲۹ قانون سازمان نظام پزشکی، مجازات آن از توبیخ کتبی گرفته تا جزای نقدی و محرومیت از حقوق اجتماعی متفاوت است.
پ