تبعات استنشاق تحمیلی دود سیگار
هنگامی که ما به طور غیرداوطلبانه در معرض دود دخانیات قرار می‌گیریم، درواقع دچار استنشاق تحمیلی دود سیگار شده‌ایم.
خاطرنشان کنم که هر پنج سال زندگی با فرد سیگاری ۵/۶ درصد احتمال ابتلا به سرطان ریه را افزایش می‌دهد. هم‌اکنون دهها نوع سرطان اثبات شده از طریق دود سیگار وجود دارد که افراد در معرض دود نیز ۳۰ درصد بیشتر از دیگران به این سرطان‌ها دچار می‌شوند.
عوارض سیگار کشیدن کنار کودکان
سیگار کشیدن والدین پیش از دوران بارداری، حین دوران بارداری و پس از زایمان مشکلات تنفسی بی‌شماری برای کودکان به دنبال دارد. همچنین استنشاق دود سیگار به وسیله مادر و هنگامی که جنین در شکم مادر است، روی دستگاه عصبی او تاثیر می‌گذارد.
میزان بروز آسم در کودکانی که والدین سیگاری دارند، به شدت زیاد است که علاوه بر مراجعه بسیار زیاد این افراد به مراکز درمانی و بیمارستان‌ها، کاهش پاسخ‌دهی به درمان را دارند و افزایش خس‌خس سینه و سرفه در آنان بسیار بالاتر از کودکان دیگر است.
هر پکی که به سیگار زده می‌شود، ۳۰ سانتی‌متر مکعب دود تولید می‌کند و وقتی بازگشت داده می‌شود نیز به همان حجم در فضای بسته منتشر می‌شود. بنابراین کشیدن سیگار در هر کدام از اتاق‌های خانه همان خطرهایی را ایجاد می‌کند که سیگار کشیدن در نزد خانواده موجب می‌شود.
بدون تردید کشیدن سیگار همه ارگان‌های بدن افراد سیگاری و افرادی را که در معرض دود آن هستند، تحت تاثیر قرار می‌دهد. به جز مشکلات تنفسی که درباره آن صحبت شد، نیکوتین دود سیگار از طریق پوست نیز به فرزندان انتقال داده می‌شود. به طور مثال، به ماده کوتینین اشاره می‌کنیم که نخستین ماده حاصل از متابولیسم سیگار در بدن است. میزان کوتینین ادرار کودکانی که در معرض دود سیگار نیستند، چهار نانوگرم است اما در کودکانی که والدین سیگاری داشته‌اند، این رقم ۴۵۸ نانوگرم یعنی صد برابر است. همچنین دود سیگار به لباس و پوست ما نیز می‌چسبد و هنگام بغل کردن کودکان مقدار دیگری از آن را به کودکان منتقل می‌کنیم. یک مثال دیگر هم این است که افراد سیگاری و افرادی که در معرض استنشاق تحمیلی دود آن هستند، بیشتر از دیگران دچار ناباروری می‌شوند. در آخرین نسخه از کتابی موسوم به اختلالات ناشی از اعتیاد و در نخستین بخش آن آمده که اعتیاد و سیگار میلیاردها بیماری به دنبال دارد و هیچ عضوی در بدن نیست که از خطرهای آن مصون باشد.
هنگامی که درباره استنشاق تحمیلی دود دخانیات صحبت می‌کنیم، در ذهنمان بیشتر به سیگار فکر می‌کنیم. قلیان نیز همین خطرها را دارد. حتی بیشتر از سیگار زیرا هر قلیان دست کم برابر ۴۰ تا ۵۰ نخ سیگار است و مقدار دودی که از قلیان در فضا پخش می‌شود، به اندازه دودی است که یک خودروی روشن در اتاق تولید می‌کند. حالا بهتر می‌توانید تصور کنید چه میزان مونوکسید کربن و دیگر ذرات سمی وارد بدنتان می‌شود.
یکی از سنت‌های قدیمی ما در جمع‌های خانوادگی این است که فکر می‌کنیم کشیدن یک بار یا دو بار قلیان در سال خطر چندانی ندارد.
هنگامی که ما درباره اعتیاد صحبت می‌کنیم، سه موضوع اتفاق می‌افتد. نخست سمیت حاد، سپس سمیت مزمن و در نهایت، وابستگی و اعتیاد. بنابراین کسی که سالی یک بار قلیان می‌کشد، تعداد گیرنده نیکوتین مغزش به مرور افزایش می‌یابد اما فردی که به طور مدام این کار را می‌کند، در عرض دو سال گیرنده‌های نیکوتینی‌اش به ۲۰۰ درصد افزایش می‌یابد. حالا تصور کنید فردی که سالی یک بار قلیان می‌کشد در نهایت در عرض پنج سال گیرنده نیکوتینی‌اش به همین عدد نزدیک می‌شود. بنابراین روزی فراخواهد رسید که ماهی یک بار و هفته‌ای یک بار نیز کفاف وابستگی‌اش را نمی‌دهد.
روش‌های درمانی متعددی برای ترک دخانیات وجود دارد که یکی از آنها استفاده از داروهای جایگزین نیکوتین است. یک نوع از آنها قرص جویدنی تولید داخل است که بدون نسخه در داروخانه‌های کشور به فروش می‌رسد. نوع دیگر، استفاده از برچسب است که آن هم بدون نسخه به فروش می‌رسد اما با توجه به اینکه دستورالعمل‌های فارسی ندارد اغلب با تجویز پزشکان و راهنمایی آنان استفاده می‌شود.
متاسفانه در کشور ما هزینه سیگار کشیدن خیلی ارزان‌تر از این برچسب‌ها است. در نتیجه فردی که از این نوع درمان استفاده می‌کند باید انگیزه بسیار زیادی برای ترک سیگار داشته باشد.