تاثیر بارورسازی ابرها در بارش‌ها
هیچ حسابی روی بارورسازی ابرها و نتایج آن برای افزایش ظرفیت تأمین آب شرب کشور نشده و اگر از محل اقدامات آن در نیمه دوم امسال، با عدم قطعی بالا، آورد بیشتری در حد ۵ تا ۱۵ درصد حاصل شود، فقط در میزان بارش‌های همان منطقه هدف در همان زمان بارورسازی است.
بارورسازی ابرها (Cloud Seeding) یک روش تغییر مصنوعی آب‌وهوا است که با استفاده از واردکردن (پرتاب) مواد شیمیایی یا ذرات خاص به درون ابرها، احتمال بارش باران یا برف را افزایش می‌دهند.
ذراتی چون یدید نقره (AgI)، کلرید سدیم (نمک طعام)، دی‌اکسید کربن جامد (یخ خشک) و یا گاهی آب نمک به صورت ذرات ریز توسط هواپیما یا موشک به داخل ابرهای مستعد بارش پاشیده می‌شوند. این ذرات به‌عنوان هسته میعان یا یخ عمل می‌کنند و باعث می‌شوند بخار آب موجود در ابرها سریع‌تر متراکم شود و به شکل باران یا برف فرو بریزد.
اگرچه افزایش بارش در مناطق خشک و کم‌آب و کاهش خشکسالی از اهداف بارورسازی ابرهاست اما عدم قطعیت بالا و تأثیر محدود این اقدام، آن را در زمره اقدامات مهم در زمینه کاهش خشکسالی‌ها قرار نداده است.
عیسی، بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب در این خصوص با اشاره به ورود ایران به ششمین سال خشک متوالی، گفت: “بر اساس ادبیات علمی موجود و تجربیات جهانی، پیش‌بینی می‌شود بارورسازی ابرها بتواند بین ۵ تا ۱۵ درصد افزایش بارش را در مناطق تحت پوشش به همراه داشته باشد؛ مناطق انتخاب‌شده برای اجرای این طرح شامل بالادست سدهای تهران، زاینده‌رود، تبریز و سایر مناطق پرتنش آبی است. گروه‌های اجرایی تجهیز شده‌اند و همکاران ما با پایش مداوم شرایط اقلیمی، در زمان مناسب عملیات را انجام خواهند داد.”
سخنگوی صنعت آب تأکید کرد: “بارورسازی تنها در شرایطی امکان‌پذیر است که ابرهای مستعد در منطقه وجود داشته باشند؛ به همین دلیل، این اقدام وابسته به زمان و شرایط جوی است. در صورت فراهم بودن ابرهای مناسب، عملیات بارورسازی با تکنیک‌های علمی شدت بارش را افزایش می‌دهد.”
وی افزود: “در برنامه‌ریزی منابع آب شرب، بارورسازی ابرها به‌عنوان منبع مطمئن لحاظ نمی‌شود، چرا که تأمین آب شرب باید با احتمال تحقق بالای ۹۷ درصد تضمین شود. بنابراین، منابع آبی مورد نیاز برای شرب از منابع مطمئن تأمین می‌شود و اگر بارورسازی منجر به افزایش ذخایر سدها شود، این موضوع به نفع کشور خواهد بود و از آن بهره‌برداری می‌کنیم.”
بزرگ زاده خاطرنشان کرد: “اگرچه نمی‌توان تنها به بارورسازی ابرها برای حل مشکلات کم‌آبی اتکا کرد، اما این اقدام می‌تواند به‌عنوان یک راهکار تکمیلی در کنار سایر برنامه‌ها به بهبود وضعیت منابع آبی کشور کمک کند.”
در واقع، هیچ حسابی روی بارورسازی ابرها و نتایج آن برای افزایش ظرفیت تأمین آب شرب کشور نشده و اگر از محل اقدامات آن در پاییز و زمستان سال جاری، آورد بیشتری در حد ۵ تا خوشبینانه ۱۵ درصد حاصل شود، می‌تواند به‌همین اندازه محدود، در میزان بارش‌های همان منطقه مورد هدف اثرگذار باشد.