تخلیه کانتینر در بنادر ایران میلیونی شد

آمار جدید سازمان بنادرودریانوردی نشان می‌دهد که در چهار ماه نخست امسال بیش از یک میلیون کالای کانتینری را تخلیه‌وبارگیری کرده؛ روندی که نویدبخش تحقق اهداف کلان برنامه هفتم توسعه است به‌طوری‌که سهم ۶۰ درصدی از رکورد ترانزیت سال قبل کشور را به خود اختصاص داده‌است.

عملکرد بنادر ایران در سال گذشته و ماه‌های ابتدایی امسال تصویری روشن از جایگاه راهبردی کشور در شبکه حمل‌ونقل کشور و منطقه‌ای به دست می‌دهد. بر اساس گزارش رسمی، در سال ۱۴۰۳ بیش از ۳ میلیون TEU کالای کانتینری در بنادر کشور تخلیه و بارگیری شد. در ادامه این روند، مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی سعید رسولی تنها در چهار ماه نخست امسال بیش از یک میلیون تن کالای کانتینری وارد و خارج شده است؛ آماری که نشان‌دهنده استمرار فعالیت گسترده بنادر در اقتصاد کشور است.اما رکورد مهم‌تر به ترانزیت کالا بازمی‌گردد. ایران در سال گذشته توانست از مرز ۲۰ میلیون تن ترانزیت عبور کند؛ رقمی بالاتر از پیش‌بینی‌ها.

از این میزان، حدود ۲.۵ میلیون تن توسط خطوط ریلی و بیش از ۱۷.۵ میلیون تن از طریق حمل‌ونقل جاده‌ای جابه‌جا شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود ۱۴.۷ میلیون تن از کل بار ترانزیتی از مسیر بنادر کشور به مقصد رسیده یا به سمت کشورهای همسایه حرکت کرده است؛ آماری که سهم ۶۰ درصدی بنادر در تحقق این دستاورد را برجسته می‌کند.علاوه بر کانتینرها، بنادر ایران در بخش‌های نفتی و غیرنفتی نیز عملکرد قابل توجهی داشته‌اند.

سال گذشته حدود ۲۲۰ میلیون تن انواع کالا در این بخش‌ها تخلیه و بارگیری شد و در چهار ماه اخیر نیز نزدیک به ۷۰ میلیون تن کالا جابه‌جا شده است. هرچند در برخی اقلام رشد ثبت شده و در برخی دیگر ثبات یا کاهش مشاهده شده، اما روند کلی حکایت از ظرفیت بالای بنادر کشور دارد.

این دستاوردها در شرایطی رقم خورده که برنامه هفتم توسعه هدف‌گذاری مشخصی برای بخش ترانزیت ترسیم کرده است. طبق این برنامه، ایران باید در پایان دوره به ۴۰ میلیون تن ترانزیت برسد؛ یعنی افزایش سالانه دست‌کم ۶ میلیون تن. عملکرد سال گذشته که از پیش‌بینی ۱۶.۵ میلیون تن فراتر رفت و به ۲۰ میلیون تن رسید، نشانه‌ای امیدوارکننده از توان تحقق این اهداف است.

با وجود موفقیت‌ها، مسئولان تأکید دارند که فاصله میان ظرفیت اسمی بنادر (حدود ۳۰۰ میلیون تن) و ظرفیت بالفعل همچنان وجود دارد. سرمایه‌گذاری در تجهیزات تخلیه و بارگیری، ارتقای سیستم‌های انبارداری و تقویت هماهنگی میان بخش‌های مختلف حمل‌ونقل، اقداماتی کلیدی برای رسیدن به سقف واقعی توان بنادر محسوب می‌شود.

ترکیب این آمارها و سیاست‌ها، تصویری از آینده‌ای روشن برای بنادر ایران ترسیم می‌کند؛ آینده‌ای که در آن کشور می‌تواند با بهره‌گیری از موقعیت ژئوپلیتیک و ظرفیت‌های لجستیکی خود، به یکی از محورهای اصلی حمل‌ونقل و ترانزیت منطقه و حتی اوراسیا تبدیل شود.گفتنی است در شرایطی که جهان به دنبال تأمین کالاها و تجارت امن‌تری است، ایران با این دستاوردها می‌تواند به عنوان یک پل ارتباطی میان شرق و غرب و شمال و جنوب نقش‌آفرینی کند.

کارشناسان معتقدند ترانزیت (عبور) کالا منافعی اعم از «درآمد ارزی سرشار»، «ایجاد جایگاه راهبردی در سطح بین‌الملل»، «گره خوردن منافع مشترک با کشورهای ذینفع و قدرت‌های اقتصادی و سیاسی»، «خنثی‌کنندگی تحریم‌های ظالمانه و یکجانبه»، «توسعه اقتصادی و فرهنگی و ‏‎‏‎‏افزایش مراودات مالی به واسطه وجود منافع بازرگانان کشورهای دیگر» و مهم‌تر از آن «تنظیم منافع مردم-دولت» را به همراه دارد.