چرا خدا جهان را در شش مرحله ساخت؟
خداوند قادر مطلق است، اما آفرینش تدریجی جهان در شش روز، جلوه‌ای از حکمت، نظم و تربیت الهی برای انسان‌هاست.
آفرینش هستی در شش روز، نه نشانه محدودیت، بلکه نشانه عمق برنامه‌ریزی و معنای آفرینش در نگاه توحیدی است.
بنابر روایت حوزه، به‌طور قطع، خداوند قادر مطلق است و هیچ محدودیتی در قدرت او وجود ندارد. قرآن نیز به‌صراحت می‌فرماید:
«إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَیْئًا أَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ» (یس: ۸۲)
یعنی اگر خداوند اراده کند چیزی را بیافریند، کافی است بگوید: «باش»، پس آن چیز بی‌درنگ پدید می‌آید.
بنابراین، آفرینش در شش روز نه به‌خاطر ناتوانی یا نیاز به زمان، بلکه به‌دلیل حکمت الهی بوده است. خداوند با خلق تدریجی جهان هستی، چند پیام عمیق به انسان منتقل می‌کند:
نخست آنکه، آفرینش مرحله‌مرحله، نشان از نظم، تدبیر و برنامه‌ریزی دقیق دارد. خداوند می‌توانست هستی را یک‌باره بیافریند، اما آفرینش در شش مرحله به بشر می‌آموزد که کارهای بزرگ نیاز به نظم، صبر و طی‌کردن مراحل دارد. این خود درسی بزرگ برای انسان‌ها در زندگی فردی و اجتماعی‌شان است.
دوم آنکه، قرآن کتاب هدایت است و با انسان به زبانی سخن می‌گوید که برای او قابل درک باشد. بیان تدریجی بودن خلقت، برای ذهن بشر ملموس‌تر و قابل فهم‌تر از یک آفرینش لحظه‌ای و آنی است. این نه از محدودیت خدا، بلکه از لطف او در ساده‌سازی مفاهیم برای فهم ماست.
همچنین باید توجه داشت که واژه «یوم» (روز) در قرآن، لزوماً به معنای روز ۲۴ ساعته نیست. در سوره حج آمده است:
«وَإِنَّ یَوْمًا عِندَ رَبِّکَ کَأَلْفِ سَنَهٍ مِمَّا تَعُدُّونَ»
یعنی یک روز نزد پروردگار تو، معادل هزار سال از سال‌هایی است که شما می‌شمارید. بنابراین، «شش روز» در قرآن می‌تواند به معنای شش دوره یا شش مرحله خلقت باشد، نه شش روز تقویمی.
در نتیجه، آفرینش هستی گام به گام صورت گرفته است و قانون گام به گام، همگام با قانون طبیعی و عقلی است و عقلاء هم آن را مورد پسند و پذیرش قرار می‌دهد و خداوند برای آنکه هم نظم جهان هستی را به بشر نشان دهد، هم مسیر آموزش و تربیت انسان را هموار کند، و هم فهم و ادراک انسانی را رعایت نماید، خلقت را در شش مرحله انجام داد. این یک نشانه از حکمت و تربیت الهی است، نه ناتوانی یا نیاز به زمان.
مثلاً اگر نطفه آدمی در یک لحظه تبدیل به نوزاد کامل می‌شد، آن قدر نمی‌توانست عظمت خلقت را بازگو کند، امّا هنگامی که در طی ۹ ماه، هر روز در مرحله‌ای و هر ماه به شکلی، ظهور و بروز کند، می‌تواند به تعداد مراحلی که پیموده است، نشانه‌های تازه‌ای از عظمت آفریدگار از خود بروز دهد.
به هر شکل آفرینش هستی و طبیعت باید با قانون طبیعی همراه باشد، هر چند قدرت و ارادهٔ خداوند «کن فیکون» می‌باشد. و بین این دو منافاتی وجود ندارد. هم خداوند «کن فیکون» باشد و هم در آفرینش هستی بر اساس قانون طبیعی و عقلی که همان قانون گام به گام می‌باشد پیش رفته باشد.