طرح افزایش پلکانی قیمت بنزین در راه است؟
رار گرفته است؛ آیا این سیاست قدیمی دوباره احیا خواهد شد؟
مبحث افزایش قیمت بنزین، بار دیگر با طرح موضوعی جنجالی از سوی یک کارشناس مطرح شده است. این موضوع در گذشته نیز به‌ویژه در دوره اصلاحات مورد توجه قرار گرفته بود، اما در سال‌های اخیر سیاست‌های مرتبط با قیمت سوخت دستخوش تغییرات زیادی شده است.
آلبرت بغزیان، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، پیشنهاد اجرای طرح افزایش پلکانی قیمت بنزین را مطرح کرده است. وی اظهار داشت: «افزایش قیمت بنزین نیازمند برنامه‌ریزی دقیق است. اگر شرایط اقتصادی کشور همانند کشورهایی با اقتصاد پایدار بود، این افزایش می‌توانست به‌صورت پلکانی و از پیش تعیین شده انجام شود؛ اما شرایط فعلی اقتصادی ایران، همچون تورم، تحریم و انحصار، اجرای این سیاست را سخت کرده است.»
بغزیان همچنین بیان کرد: «در گذشته اعلام می‌شد که برای مثال هر سال در تاریخ مشخصی، قیمت بنزین یک میزان مشخص افزایش خواهد یافت. این امر باعث می‌شد تا مردم بتوانند برنامه‌ریزی بهتری برای آینده اقتصادی خود داشته باشند و سیاست‌های دولت نیز شفاف‌تر باشد.»
معرفی بنزین سه نرخی
یکی دیگر از پیشنهادهای مطرح شده، طرح بنزین سه نرخی است. بغزیان در این رابطه گفت: «این طرح می‌تواند در شرایط فعلی مطرح شود، اما چالش‌های زیادی نظیر کنترل قیمت کرایه‌ها و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی نظیر بنزین‌فروشی پیش خواهد آمد.»
تجربه گذشته در دوره اصلاحات
در دوره اصلاحات، سیاست افزایش پلکانی قیمت بنزین اجرا شد. در این دوران، قیمت بنزین متناسب با نرخ تورم هر سال افزایش یافت. به‌عنوان مثال، قیمت بنزین از ۱۶۰ ریال در سال ۱۳۷۶ تا ۸۰۰ ریال در سال ۱۳۸۳ افزایش یافت؛ این رشد ۵ برابری قیمت در هشت سال نشان‌دهنده روند اجرای سیاست پلکانی در آن دوره است.
نقد و بررسی اجرای طرح در شرایط کنونی
در شرایط فعلی، برخی کارشناسان اجرای طرح پلکانی افزایش قیمت بنزین را پیشنهاد داده‌اند. این گروه معتقدند که چنین سیاستی می‌تواند به مدیریت مصرف سوخت و کاهش یارانه‌های دولتی کمک کند. از سوی دیگر، گروه دیگری از کارشناسان معتقدند که با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، اجرای این سیاست ممکن است باعث ایجاد فشار بیشتر بر خانوارها و مشکلات اجتماعی شود.
آینده سیاست‌های قیمت‌گذاری بنزین
اجرای هرگونه سیاست جدید در حوزه قیمت‌گذاری سوخت نیازمند توجه دقیق به شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور است. در حالی‌که افزایش پلکانی قیمت بنزین ممکن است به کاهش مصرف و کنترل یارانه‌ها کمک کند، اما اجرای آن بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های اقتصادی و مدیریت پیامدهای اجتماعی می‌تواند چالش‌های جدی ایجاد کند.