حج کامل از نظر پیامبر چگونه است؟
رسول اکرم(ص) پس از هجرت به مدینه، سه بار برای عمره به مکه رفتند؛ اما به گفته مورخان و محدّثان، فقط یک بار در مراسم حج تمتع حضور یافت و آن چند ماه پیش از وفاتشان بود، بدین رو این حج، برای شیعیان و مسلمانان اهمیتی ویژه دارد.
طبق روایات مستند شده در این حج مردم همه دور موقف پیامبر (ص) جمع شدند و ازدحام زیادی شده بود که یک نفر از میان جمعیت با صدای بلند فریاد زد: از پیامبر (ص)بپرسید حج چگونه انجام می‌شود؟ پیامبر (ص) در پاسخ به وی فرمود: حج از روز عرفه است و هر کس که قبل از نماز شب دهم (عید قربان) به عرفات برسد، حج او کامل است.
حضرت محمد (ص) در ادامه فرمودند: ایام منا سه روز است و سپس آن حضرت این آیه را خواندند: «فَمَنْ تَعَجَّلَ فِی یَوْمَیْن فلا إِثْمَ عَلَیْهِ) و فرمود: فقط این مکان که من ایستاده ام موقف نیست در این صحرای عرفات پراکنده شوید و تا شب به عبادت بپردازید.
امام صادق (ع) که راوی حجه الوداع است و کل این واقعه مهم در تاریخ صدر اسلام را با جزئیات نقل کرده به معاویه بن عمار فرمودند: در عرفات سمت چپ جبل الرحمه وقوف کن که موقف پیامبر (ص) آنجاست و تا غروب ایستاده عبادت پرداخت و مردم به اطراف پراکنده شدند؛ در عهد قدیم یک میل سنگی (ستون) نشان آن بود و اکنون جبل الرحمه محل معین دارد.
خطبه پیامبر (ص) در عرفات
در این حج پیامبر (ص) در عرفات قبل از نماز ظهر خطبه‌ای کنار جبل الرحمه خواندند و فرمودند:
الف) «لا اله الا الله» را بگوئید و حمد الهی را بگوئید فاتقوا الله فی النساء، فإنکم أخذتموهن بأمان الله» و فرمود تمام رسوم جاهلیت را زیر پا گذاشتم و رباهایی که عمویم از مردم میخواهد را ساقط کردم ای مردم در حمایت از زنان تقوا پیشه کنید.
ب) فقد ترکت فیکم ما لن یصلوا بعده إن اعتصمتم به کتاب الله و عترتی اهل بیتی من در میان شما دو هدیه گران بها به یادگار گذاشتم که اگر به آنها تمسک کنید هرگز گمراه نخواهید شد؛ قرآن کتاب خدا و اهل بیتم.
ج) تا غروب ایستاده رو به قبله عبادت کنید. امام صادق (ع) که راوی حج‌الوداع است به معاویهء بن عمار می‌گوید: این مکان قبلاً به نام مسجد صخرات محل عبادت پیامبر (ص) بود که تخریب شد، بنابراین در عرفات آنجا نماز بخوان.
د) پیامبر (ص) در عرفات به ذکر و دعا سفارش کردند و فرمودند: صد مرتبه الله اکبر و سوره توحید را بخوانید و برترین ذکری که من و پیامبران قبل از من در عرفات گفته‌اند این است «لا اله الا الله وحده لا شریک له، له الملک وله الحمد و هو على کل شیء قدیر.
هـ) پیامبر (ص) فرمود این دعا را بخوانید: «اللهم رب المشاعر کلّها فک رقبتى من النار و أوسع عَلَى من رزقک الحلال وادراً على شر فسقه العرب والعجم و شر فسقه الجن و الإنس، اللهم لا تمکر بی ولا تخذ عنى و لا تستدرجنی یا أرحم الراحمین أن تصلى على محمد و آل محمد و أن تفعل کذا وکذا و حاجاتش را میخواست و دستانش را به سوی بی آسمان گرفت و فرمود: «اللهم حاجتی الیک …….
و فرمود برای شیطان دوست داشتنی تر از این نیست که شما را در عرفات غافل کند.