درخواست حذف دلار از قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی و فولادی/ حذف نقش دلار در قیمت کالاها
یکی از موضوعات مهمی که سال هاست میان کارشناسان مطرح شده و هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده است، مساله قیمت گذاری محصولات پتروشیمی و فولادی در داخل با نرح دلار است.
محصولات پتروشیمی و فولادی به دلیل اینکه امکان صادرات نیز دارند، در داخل نیز بر اساس قیمت FOB خلیج فارس و نرخ دلار قیمت‌گذاری می‌شوند.
برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند باید دلار از شیوه قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی حذف و کل محصولات پتروشیمی با هدف شفاف سازی در بورس کالا عرضه شود.
این کارشناسان می گویند اگر همه محصولات و مواد اولیه پتروشیمی و فولادی در بورس کالا عرضه شود و از آنجا در اختیار تولیدکننده داخلی قرار داده شود، شفاف سازی حداقل کاری است که رخ می دهد. با این روش روشن می شود که محصولات چه مقدار تولید و چه مقدار عرضه می شود و پول آن نیز کجا می رود.
اما اگر پتروشیمی ها و فولادی ها محصولات خود را با قیمت جهانی و با مقدار کم در بورس کالا عرضه کنند، قیمت ها به شدت بالا می رود؛ چراکه تولیدکننده ناگزیر است، قیمت محصول تولیدی خود را بالا ببرد و زنجیروار این افزایش اتفاق می افتد تا نهایتاً که کالا با قیمت بالا به دست مصرف کننده می رسد.
برای بسیاری از مردم این سوال مطرح می شود که چرا قیمت محصولات پتروشیمی و فولادی بالا رفته و این افزایش را از چشم تولیدکننده می بینند؛ در حالی که این خود عرضه کننده مواد اولیه است که قیمت‌ها را بالا می برد.
لزوم اصلاح قیمت گذاری محصولات پتروشیمی و فولادی
صادق محبی، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، گفت: در دولت نهم بورس کالا برای این شکل گرفت تا بازار سیاه محصولات پتروشیمی و فولادی ساماندهی شود. در آن دوره اگر فردی پروانه بهره برداری در سامانه داشت و یا تولیدکننده بود می‌توانست خرید داشته باشد.
وی تاکید کرد: اما در حال حاضر هر کسی کد بورسی دارد، می تواند در بورس کالا خرید کند که اصلاً درست نیست. یعنی اگر فردی شرکت تولیدی نداشته باشد و صرفاً یک شرکت بازرگانی داشته باشد، می تواند کد سهامداری بگیرد و از بورس کالا خرید کرده و آن را در بازار سیاه عرضه کند.
این کارشناس بازار سرمایه بر لزوم اصلاح قیمت برای مواد اولیه پتروشیمی‌ها تاکید کرد و ادامه داد: شیوه کنونی قیمت گذاری محصولات پتروشیمی، قیمت جهانی کالا و قیمت دلار نیما و در حال حاضر بازار مبادله ای است و دولت اگر شیوه قیمت گذاری را اصلاح کند شاهد کاهش قیمت ها خواهیم بود.
وی با بیان اینکه موج اصلی قیمت گذاری دستوری مواد اولیه پتروشیمی ها در دولت قبل شروع شد، افزود: در سال ۱۳۹۷، دولت قبل در حمایت از پتروشیمی‌ها حرکتی انجام داد و قیمت گذاری محصولات پتروشیمی را بر مبنای قیمت جهانی به اضافه دلار نیمایی محاسبه کرد و سپس اعلام کرد تا این محصولات در بورس کالا عرضه شوند و تولیدکننده های داخلی هم باید از طریق بورس کالا خریداری کند.
محبی تصریح کرد: اما وقتی عرضه کم باشد، فضا اصطلاحاً انحصاری می شود. در چنین فضایی، قیمت حتی از قیمت جهانی هم بالاتر می رود. تولیدکننده داخلی هم که ناگزیر به خرید محصول است، باید قیمت تولیدات خودش را بالا ببرد. در نتیجه محصول نهایی نظیر مواد شوینده و غیره دچار افزایش قیمت می شود.
وی افزود: اما اتفاقی که در دولت جدید افتاد، این بود که گفته شد دلار از عرضه محصولات پتروشیمی حذف می شود، و این اتفاق خوبی بود که معاون وزیر صمت عنوان کرد. اما با این گفته، صدای کارفرمایان پتروشیمی ها درآمد و گفتند ما نمی توانیم اینگونه تولیدات را عرضه کنیم و باید با قیمت بیشتری به تولیدکننده های داخلی بفروشیم.
حذف دلار از قیمت گذاری های فولاد و پتروشیمی
در همین زمینه سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت می گوید: به جد دنبال این هستیم که قیمت گذاری دلاری را حذف کنیم که در مورد فولاد رخ داد. به طور کلی قیمت محصولات باید با واقعیت اقتصادی ایران تعیین شوند نه با نرخ دلار.
فاطمی امین ادامه داد: در تولید برخی محصولات کسری داریم که این کسری از طریق واردات جبران می شود. منتهی باید این محصولات نیز با قیمت های داخلی تطابق نسبی داشته باشند که این مساله با عرضه های تلفیقی انجام خواهد شد.
.