راهکارهای شرعی مقابله با چشم زخم
چشم زخم در اسلام حقیقتی انکارناپذیر است! در این مطلب با استناد به روایات معتبر ائمه و دستورات علما، تمام راهکارهای شرعی برای پیشگیری و رفع چشم زخم را گردآوری کرده‌ایم. از ذکرهای موثر تا استفاده صحیح از اسپند و هشدار درباره اعمال خرافی – همه آنچه باید بدانید تا از چشم زخم در امان بمانید.
اذکار، آیات و راه‌های دور ماندن از چشم زخم و در کل روش های رفع چشم زخم را در این مطلب بخوانید.
از نظر قرآن و روایات حقیقت چشم زخم وجود دارد. بنابراین برای رفع و پیشگیری از چشم زخم یا به قول معروف چشم خوردن می‌توان اعمالی را انجام داد. بر اساس روایات اسلامی چند راهکار برای رفع چشم زخم وجود دارد که در زیر به آن‌ها اشاره می کنیم:
از امام صادق (ع) روایت شده است: «هر کس از سیرت و صورت برادر مسلمانش خشنود شود، خدا را یاد کند؛ زیرا وقتى خداوند را به یاد آورد ضررى به برادر مؤمنش نمی رسد»، (بحارالانوار، ج ۶۰ ، ص ۲۵)
- امام صادق (ع) فرمود: «کسى که چیزى از برادرش او را متعجب ساخت جمله « تبارک اللّه احسن الخالقین» را بگوید، زیرا چشمزخم حق است»، (بحارالانوار، ج ۶۰، ص ۲۶)
گفتن «امنتُ باللّه و صلى اللّه على محمد و آله»
قرائت سوره «ناس» و «فلق» هنگام ترس از چشم خوردن، (بحارالانوار، ج ۶۰، ج ۹۲)
نوشتن سوره هاى «حمد»، «اخلاص»، «ناس»، «فلق» و «آیه الکرسى» در ورقه اى و به همراه داشتن آن، (بحارالانوار، ج ۶۰، ص ۲۵)
قرائت سه مرتبه ذکر «ماشاءاللّه لاحول ولا قوه الا باللّه العلى العظیم» به هنگام ترس از چشم خوردن یا چشم زدن، (بحارالانوار، ج ۶۰، ص ۲۶)
امیرالمومنین می‌فرمایند: برای علاج سحر هفت مرتبه بگوید: بسم الله و بالله و سَنْسُدُّ عضدک باخیک و نجعل لکما سلطانا فلا یصلون الیکما بایاتنا انتما و من اتبعکما الغالبون.
استعاذه و پناه بردن به خداوند متعال با خواندن معوذتین (سوره های قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفلق)
خواندن آیات ۵۴ تا ۵۶ سوره اعراف
امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: سه مرتبه بگویید: ما شاء الله لا قوه الا بالله العلی العظیم.
خواندن آیه ۵۱ سوره قلم (و ان یکاد الذین کفروا …)
دست‌ها را مقابل صورت بگیرید و سوره حمد و توحید و قل اعوذ را بخواند و دست به صورت بکشد.
دعایی که پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ برای امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) خواندند و به اصحاب نیز توصیه فرمودند: «اللهم یا ذا السلطان العظیم و المن القدیم و الوجه الکریم ذالکلمات التامات و الدعوات المستجابات عاف فلانا من انفس الجن و اعین الانس».
حاج شیخ عباس قمی در مفاتیح ذکر کرده که برای در امان ماندن از چشم زخم این دعا خوانده شود: اَللّهُمَّ رَبَّ مَطَرٍ حابِسٍ وَ حَجَرٍ یابِسٍ وَ لَیْلٍ دامِسٍ وَ رَطْبٍ وَ یابِسٍ رُدَّ عَیْنَ الْعایِنِ عَلَیْهِ فى کَبِدِهِ وَ نَحْرِهِ وَ مالِهِ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرى مِنْ فُطُورٍ ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ کَرَّتَیْنِ یَنْقَلِبْ اِلَیْکَ الْبَصَرُ خاسِئاً وَ هُوَ حَسیرٌ. (شیخ عباس قمی ، مفاتیح الجنان، فهرست کتاب باقیات صالحات (حاشیه مفاتیح الجنان) ، باب سیم ، حرزهای چشم زخم)
دستور آیت‌الله بهجت برای دفع جادو و طلسمات و چشم زخم
این دستورات به عنوان دعای باطل شدن سحر و جادو و چشم زخم توصیه می‌شود.
- هنگام اذان در جایی که زندگی می‌کند، با صوت جهر و آشکار (صدای بلند مثل نماز صبح)، اذان بگوید.
پس از نماز صبح ۵۰ آیه از قرآن را با صوت جهر و آشکار تلاوت نماید.
دو سوره معوّذتین (فلق و ناس) را زیاد بخواند.
پیش از خواب ۴ قل (یعنی سوره های کافرون، توحید، ناس و فلق) را بخواند.
همراه خود قرآن داشته باشد.
آیه‌الکرسی را فراوان بخواند و آن را نوشته و در خانه نصب کند.
صدقه دادن و تکرار معوذتین و تکرار لاحول و لا قوۀ الا بالله
حرز امام جواد علیه السلام را همراه داشته باشد مثلاً در انگشتری. و این حرز باید روی پوست آهوی ۶ ماهه تهامه نوشته شود. (حقیر می‌گویم طبق احادیث انگشتر ۷جلال و عقیق یمنی اصل هم برای حفاظت خوب است)
در مصباح کفعمی است هر کس سوره یس را بنویسد و با خود حمل کند از شر جن و چشم زخم در امان است. (کتاب پرسش‌های شما و پاسخ‌‌های آیه‌الله بهجت- جلد اول)
آیا دود کردن اسپند هم خرافات است؟
استفاده از اسپند به منظور مصونیت از چشم زخم نه تنها خرافه نبوده بلکه در روایات آمده است که شیاطین را دور می کند (چون ضدعفونى‌کننده خوبى است و در اخبار گاهى از عناصر مضر به شیطان تعبیر شده است). دود آن و خود آن اگر در خانه باشد، باعث محفوظ ماندن خانه و اهل آن از شیاطین است و براى چشمزخم بی تأثیر نیست، (بحارالانوار، ج ۶۲، ص ۲۳۳)
همچنین از پیامبر (ص) نقل شده که بر هر یک از برگ و دانه درخت اسفند ملکی موکل است و با آن‌ها هست تا آن که بپوسد و ریشه‌اش و شاخه‌اش غم و سحر را بر طرف می‌کند و در دانه‌اش، شفای هفتاد درد است پس مداوا کنید به اسفند و کندر و در روایت دیگری در مورد اسفند آمده است: شیطان ملعون هفتاد خانه را گرفتار و مبتلا می‌سازد ولی خانه‌ای که در آن اسفند است از او مصون است. اسفند شفای هفتاد بیماری است که آسان‌ترین آن‌ها جذام (خوره) است پس از آن غفلت نورزید. در کتاب مکارم الاخلاق آمده است که خوردن اسفند ترس را برطرف و شجاعت را زیاد می‌کند.
تاثیر نصب آیه (و ان یکاد…) جهت رفع چشم زخم
در مجموعه آثار شهید مطهری آمده است: اگر بعضی مردم دارای چنین خصلت و خاصیتی باشند، آیا آیه «وَ انْ یَکادُ الَّذینَ کَفَروا لَیُزْلِقونَکَ بِابْصارِهِمْ» خاصیت جلوگیری از چشم زخم را دارد؟ ما تا حالا به مدرکی (حدیثی، جمله ای) برخورد نکرده‌ایم که دلالت کند و بگوید از این آیه برای چشم زخم استفاده کنید.
این که چشم زخم حقیقت است یا نه، یک مسأله است (حقیقت است ولو در بعضی افراد) و این که این آیه برای دفع چشم زخم باشد مسأله دیگری است. چیزی که از طرف پیغمبر یا ائمه به ما نرسیده باشد، نباید از خود بتراشیم. نظر به این که روح مردم برای چنین چیزی آمادگی دارد (آن را از پیش خود ساخته‌اند.)»