نقش استغفار در زندگى مادّى و معنوى چیست؟

از منظر قرآن و احادیث اسلامى ، استغفار ، افزون بر پاکسازى گناهان ، شیطان را از انسان دور مى کند ، دل را جلا مى دهد ، نور علم را در دل جلوه گر مى سازد ، غم و اندوه را از دل مى برد ، به روزى وسعت مى بخشد و در یک جمله ، از انواع آفات مادّى و معنوى پیشگیرى مى نماید و انواع برکات دنیوى و اُخروى را براى انسان به ارمغان مى آورد .

از این رو ، تکرار این ذکر با حضور قلب در هر فرصتى که پیش آید ، خصوصا لحظات حسّاس و پُربرکت (مانند : سحرها ، قنوت نماز وتر ، ثلث آخر شب ، پنجشنبه و جمعه ، پیش از غروب در صحراى عرفات ، روز عید قربان ، ماه هاى رجب ، شعبان و رمضان) توصیه شده است .

ذکر استغفار ، همچنین قبل از خواب ، پس از بیدار شدن ، در آغاز خطبه نماز جمعه ، در کنار مُلتَزَم ، هنگام بالا رفتن از کوه صفا ، و هنگام برخاستن از جا ، هنگام تعریف کردن دیگرى از انسان ، هنگام احساس حسد در خود ، هنگام دیدار و خداحافظى با برادران دینى ، و هنگام حرکت براى سفر ، مورد تأکید قرار گرفته است .

نیز هنگام وضو گرفتن ، هنگام حرکت به قصد نماز جماعت ، هنگام وارد شدن به مسجد و خارج شدن از آن ، در آغاز نماز ، در اَثناى نماز ، در سجده ، بین دو سجده ، در قنوت ، در تعقیب نمازهاى واجب ، به دنبال تسبیح ، در حج و عمره ، در نماز استسقا ، هنگام زیارت قبر پیامبر صلى الله علیه و آله ، هنگام طواف خانه خدا ، هنگام حرکت از عرفات به مَشعَر و از مَشعر به مِنا ، تکرار ذکر استغفار ، توصیه شده است.

تأمّل در استغفارهاى رسیده از پیامبر خدا و اهل بیت آن بزرگوار ـ که در فصل هشتم آمده است ـ به روشنى ، نشان دهنده اهتمام فراوان آنان به این ذکر سازنده و پُربرکت است .