چرا حضرت على (ع) در آغاز حکومت خود سیاستى خشن در پیش گرفت؟

۱. پیش از حکومت حضرت على(ع)، به ویژه در اواخر دوره عثمان، حکومت به تدریج از اسلام فاصله گرفت و ارزش هاى اسلامى به ضد ارزش تبدیل شد. مطرودان پیامبر اکرم(ص) به پُست هاى حساس دست یافتند و فضیلت مندان کنار گذاشته شدند. بیت المال گنجینه شخصى به شمار آمد و…

در این موقعیت، مردم در سراسر مملکت اسلامى ناخشنود شدند و با هدف حق جویى و اجراى احکام اسلامى به مرکز خلافت (مدینه) سرازیر گشتند با امام علی(ع) بیعت کردند و خواهان اجرای عدالت به هرقیمت بودند.

۲. حضرت على (ع) فردى ارزش گرا و سنت طلب به شمار مى آمد. او در ۲۵ سال دورى از حکومت، بارها حاکمان را به عمل به کتاب و سنت فرا خوانده و اشتباهاتشان را متذکر شده بود؛ به ویژه در دوره پایانى حکومت عثمان بارها او را از انحراف برحذر داشت.
در این موقعیت، حتى اگر جو انقلابى و ارزش خواهى آن زمان را نیز در نظر نگیریم، ویژگى شخصیتى حضرت سبب مى شد از همان آغاز، برنامه حکومتش را اعلام کند و بدون تعارف در اجراى آن بکوشد.
۳. این سیاست را «سیاستى خشن» خواندن درست نیست. اجرای عدالت بدون رو دربایستی، براى مردم عادى، عین رحمت و برکت بود و تنها براى رفاه طلبان و ناشایستگان و فاسقان حاکم، خشن به شمار مى آمد.