چگونه فشار قبر را کاهش دهیم؟
برخی بر این باورند که فشار قبر بر بدن برزخی وارد می‌شود، اما اکثر متکلمان معتقدند که عذاب قبر به بدن برزخی تعلق دارد. این عذاب به اندازه‌ای شدید است که میت در قبر گریه می‌کند و سنگ لحد او خیس می‌شود و حتی آرزوی قیامت را دارد تا از فشار قبر رهایی یابد.
عوامل تأثیرگذار بر فشار قبر
- وابستگی به دنیای فانی: هنوز روح انسان به دلبستگی‌های دنیوی خود تعلق دارد.
- اعمال انسان در دنیا: اعمال خیر و شر انسان در زندگی دنیایی، تأثیر زیادی بر میزان فشار قبر دارند.
آیات قرآن و احادیث درباره فشار قبر
در قرآن و روایات اسلامی، فشار قبر به عنوان یکی از عذاب‌های بزرگ و ترسناک توصیف شده است. در آیات مختلف قرآن و همچنین در احادیث از جمله در کتاب مجمع‌البیان، به عذاب قبر اشاره شده است. در برخی از روایات آمده که «دوبار عذاب» یکی در قبر و دیگری در قیامت خواهد بود.
علل فشار قبر از نگاه احادیث
چند عامل مهم که در فشار قبر تأثیر دارند، عبارتند از:
- غیبت کردن: سخن گفتن از دیگران پشت سرشان یکی از عواملی است که فشار قبر را افزایش می‌دهد.
- عدم نظافت: بی‌توجهی به نظافت و رعایت بهداشت شخصی باعث افزایش فشار قبر می‌شود.
- بدرفتاری با اهل بیت: در حدیثی از پیامبر(ص)، بدرفتاری با خانواده و اهل بیت سبب عذاب قبر می‌شود.
- سهل‌انگاری در نماز: عدم توجه به اقامه نماز و اهمال در این عبادت، از دلایل فشار قبر است.
- ضایع کردن نعمت‌های خداوند: استفاده نادرست از نعمت‌ها و منابع الهی، فشار قبر را تشدید می‌کند.
چه اعمالی از فشار قبر می‌کاهند؟
- محبت به اهل بیت پیامبر(ص): بر اساس حدیثی از پیامبر(ص)، محبت به اهل بیت او، در کاهش عذاب قبر مؤثر است.
- نمازهای نافله: خواندن نمازهای مستحبی، به ویژه در ماه‌های رجب و شعبان، موجب تخفیف فشار قبر می‌شود.
- تلاوت قرآن: خواندن برخی سوره‌ها مانند سوره یاسین و سوره تبارک، موجب کاهش فشار قبر می‌شود.
- زیارت امام حسین(ع): زیارت حرم امام حسین(ع)، به ویژه در ایام خاص، از شدت عذاب قبر می‌کاهد.
- اعمال نیک پس از مرگ: انجام نیکوکاری‌ها، صدقه دادن و اعمال صالح فرزند پس از مرگ والدین، از عواملی است که فشار قبر را کاهش می‌دهد.
راه‌های عملی برای کاهش فشار قبر
بر اساس روایات، اعمالی مانند نماز شب، صدقه دادن، صله رحم، خواندن دعای معراج، ذکرهای مخصوص و حتی گذاشتن دو چوب تر در کفن میت هنگام دفن، می‌توانند باعث کاهش شدت عذاب قبر شوند. همچنین، توصیه شده است که افراد همواره وضو داشته باشند و برای میت خود در قبر آب بریزند تا فشار قبر کم شود.
نظر امام خمینی درباره فشار قبر
امام خمینی(ره) در سخنانی به اهمیت کاهش تعلقات دنیوی اشاره کردند و بر این باور بودند که هرچه تعلق انسان به دنیا کمتر باشد، فشار قبر کمتر خواهد بود. به گفته ایشان، این تعلقات دنیوی است که باعث تنگی قبر و طولانی شدن مدت اقامت در آن می‌شود.