ماجرای نسبت «فال بد زدن» به امام علی(ع) چیست؟

طلحه ، نخستین کسى بود که با على علیه السلام بیعت کرد . دست طلحه ، ناقص بود . از این روى ، فال بد زدند که این بیعت ، دوام نخواهد داشت . در این که تفأّلِ بد را چه کسى بر زبان ها انداخت ، منابع ، یکْ داستان نیستند . برخى آن را به شخصى به نام حبیب بن ذؤیب نسبت داده اند و بعضى آورده اند که مردى از بنى اسد ، فال بد زد و گفت:

 نخستین کسى که بیعت را آغاز کرد ، دستى ناقص است . این کار ، به سامان نرسد .

 امّا روایاتى هم این «تطیّر» را به امام على علیه السلام نسبت داده و نوشته اند که آن بزرگوار ، به هنگام بیعت او فرمود :

 چه قدر سزاوار است که [ این بیعت] شکسته شود !

 امّا به نظر مى رسد که این نسبت ، استوار نباشد و بر نااستوارى آن ، به عقل و نقل مى توان استناد کرد .

 بى گمانْ عقل ، در هنگامه اى آن چنان ، که مردمانْ یکسر بر پیمانى گرد آمده اند ، تفأّل به ناکامى را روا نمى دارد و از این روى ، هیچ خردمندى چنین نمى کند . چگونه على علیه السلام ، آن خردمند بى بدیل ، در نخستین روز بیعت ، در میان مردمْ نقضِ بیعت یکى از برجسته ترین چهره هاى سیاسى را مطرح مى سازد ، آن هم با استناد به تطیّر و تفأّل؟!

 این گونه سخن راندن ، از یک سو جوّ شایعه را براى سست کردن پایه هاى حکومت ، دامن مى زند و از سوى دیگر ، نوعى ترغیب براى شکستن پیمان است و بى گمان ، افترایى است بر امام .

 به علاوه ، در روایات فراوانى ، تطیّر ، ناپسند تلقّى شده است و مردم ، از تطیّر بازداشته شده اند وبراین نکته تأکید شده است که اهل بیت علیهم السلام، فالِ بد نمى زنند و … .

 بدین سان ، بسیار بعید است که امام علیه السلام چنین سخنى بر زبان آورد و یا به عملى این گونه نااستوار ، دست یازد .