دولت پزشکیان عامل کاهش قدرت خرید مردم است؟
روزنامه هم میهن نوشت:در روز ۱۲دی‌ماه امسال، ۱۲۲نماینده مجلس طی نامه‌ای به پزشکیان گفتند سیاست‌های اخیر دولت و بانک مرکزی اثر مخرب بر وضع معیشت مردم گذاشته است.
اما پرسش این است که حتی در صورت صحت این ادعا، آیا گناه این کوچک شدن سفره مردم گردن پزشکیان است؟ طبق آنچه که در این نامه به آن اشاره شده، کاهش ۴۰درصدی ارزش پول ملی از عوامل اثرگذار بر وضعیت نامساعد سفره مردم بوده است.
به عبارت دیگر نرخ دلار در زمان تحویل دولت به پزشکیان حدود ۵۸هزار و ۴۱۰تومان بوده که در طی پنج‌ماه به ۸۲هزار تومان رسیده است. این عده از نمایندگان معتقدند تک‌نرخی کردن نرخ ارز و سپردن نرخ ارز رسمی به بازار عرضه و تقاضا موجب شده تا نرخ دلار تحت تاثیر عوامل متعدد در یک دومینوی افزایشی قرار گرفته و روندی صعودی پیدا کند. اما واقعیت ماجرا چیست؟ آیا واقعاً این اقدام دولت قدرت خرید مردم را کم کرده است؟
رابطه مرموز نرخ ارز و تورم
در نگاه اول برخی کارشناسان نرخ ارز را از مهمترین شاخص‌های اثرگذار بر تورم می‌دانند. این عده معتقدند افزایش نرخ ارز موجب می‌شود تا از طریق کالاهای وارداتی در سبد خانوار تورم هم مسیری فزاینده داشته باشد. این در حالی است که البته گروهی دیگر نگاه متفاوتی دارند. این عده معتقدند سهم کالاهای وارداتی به اندازه‌ای نیست که بخواهد سبد خانوار را تحت‌الشعاع قرار دهد.
چراکه عمده سهم آن خوراکی‌ها و مسکن به‌خصوص اجاره است. به همین خاطر، این عده معتقدند در حقیقت نوسانات تورمی و کاهش قدرت خرید موجب می‌شود تا در ادامه به منظور حفظ ارزش دارایی‌ها تقاضا برای نرخ ارز بالا رفته و این نرخ با افزایش مواجه شود. به عبارت دیگر، این عده نرخ ارز را معلول رشد تورم در کشور می‌دانند نه علت آن. در واقع، مهمترین عوامل اثرگذار بر سفره مردم را کسری شدید بودجه دولت و رشد بالای نقدینگی می‌دانند. طبق آمار اخیر دیوان محاسبات کشور و اعلام وزیر اقتصاد و دارایی، کسری بودجه دولت سیزدهم در سال‌های۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ مجموعاً از مرز هزار همت عبور کرده که اثرات سوء تورمی را به همراه داشته است.
در نهایت؛ تیم اقتصادی پزشکیان به منظور بهبود وضعیت اقتصادی، تصمیم به تک‌نرخی کردن دلار گرفته است. تا به این وسیله بتواند هم هدف‌گذاری‌های اقتصادی را مدیریت کند هم جلوی فساد ناشی از چند نرخی بودن را بگیرد.
این در حالی است که البته برخی معتقدند این «جراحی ارزی» مانند «جراحی اقتصادی» دولت سیزدهم شرط و شروطی دارد. به اعتقاد این دسته جراحی ارزی این چنینی در شرایط وجود تحریم‌ها علیه ایران، می‌تواند به نتایج معکوسی برسد و به بدتر شدن وضعیت سفره مردم دامن بزند. اما با این حال، همچنان نمی‌توان کاهش قدرت خرید مردم در این سال‌ها را نتیجه اقدامات دولت پزشکیان دانست. چراکه آثار تورمی کسری بودجه دولت قبل همچنان در معیشت مردم زنده است.