نگهبانان جهنم و تعداد آنها در قرآن و حدیث
جهنم یا دوزخ، مکانی است که انسان‌های بدکار (گناه‌کار، منافق، کافر و مشرک) پس از مرگ در آنجا عذاب خواهند دید. در قرآن علاوه بر واژه “جهنم”، نام‌های دیگری مانند “جحیم”، “سقر”، “سعیر” و “النار” برای اشاره به این مکان ذکر شده است.
از جمله مهم‌ترین نگهبانان جهنم، فرشته‌ای به نام «مالک» است که مسئول نگهبانی از این مکان است. علاوه بر مالک، فرشتگان دیگری به نام “زبانیه” که تعدادشان نوزده نفر است، مسئول نگهبانی جهنم هستند. در قرآن و احادیث به طور خاص نام فرشتگان دیگر ذکر نشده است و تنها نام مالک به وضوح بیان شده است.
مالک؛ خازن جهنم
در قرآن و احادیث، از نگهبان بهشت با نام «رضوان» و از نگهبان جهنم با نام «مالک» یاد شده است. پیامبر اسلام در معراج با مالک ملاقات کرد و چهره‌ای عبوس و غضب‌آلود از او مشاهده کرد. به گفته امام باقر (علیه‌السلام)، پیامبر اسلام در معراج به فرشتگانی برخورد کرد که با او با خوش‌رویی و محبت برخورد کردند، اما هنگامی که به مالک رسید، او بدون توجه به پیامبر و با چهره‌ای عبوس و بی‌محبت ایستاده بود. پیامبر از جبرئیل پرسید که این کیست و جبرئیل پاسخ داد که او مالک، خازن جهنم است که از روزی که به این مسئولیت گمارده شده، هرگز نخندیده است و از شدت غضب و خشم نسبت به دشمنان خدا و گناهکاران، روز به روز بر خشم او افزوده می‌شود.
تعداد نگهبانان جهنم
در آیه ۳۰ و ۳۱ سوره مدثر، خداوند به تعداد نگهبانان جهنم اشاره کرده است و می‌فرماید: «علیها تسعه عشر» که این عبارت به تعداد نوزده نفر از فرشتگان اشاره دارد که نگهبانان جهنم هستند. در قرآن آمده که این تعداد برای آزمایش کفار و افزایش ایمان مؤمنان قرار داده شده است. همچنین، این تعداد برای ایجاد یقین در اهل کتاب و مؤمنان بود.
در تفاسیر آمده که این فرشتگان، فرشتگانی نیرومند و قدرتمند هستند که قادرند هر گناهکاری را در برابر خود ناتوان سازند. به این فرشتگان اصطلاحاً “غِلاظ” و “شِداد” گفته می‌شود که به معنای سخت‌گیر و خشن است.
آیا تعداد نگهبانان جهنم فقط برای آزمایش است؟
تعداد نوزده نفر از فرشتگان نگهبان جهنم، علاوه بر اینکه برای آزمایش کافران است، موجب اطمینان و ایمان بیشتر اهل کتاب و مؤمنان می‌شود. برخی از یهودیان که از تعداد نگهبانان جهنم سؤال کرده بودند، وقتی پاسخ را در قرآن یافتند، بر ایمان خود افزوده و به صداقت پیامبر اسلام (صلى‌الله‌علیه‌وآله) پی بردند.