ادعای جدید آژانس در مورد برنامه اتمی ایران
بر اساس گزارش محرمانه دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل که روز سه‌شنبه به دست آسوشیتدپرس رسید، ذخایر اورانیوم با غنای بالای ایران بیش از پیش افزایش یافته است.
در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده است که تا ۲۶ اکتبر، ایران ۱۸۲.۳ کیلوگرم اورانیوم غنی شده تا ۶۰ درصد دارد که نسبت به آخرین گزارش در ماه اوت ۱۷.۶ کیلوگرم افزایش داشته است.
اورانیوم غنی شده با خلوص ۶۰ درصد تنها یک قدم کوتاه و فنی با سطح ۹۰ درصدی تسلیحاتی فاصله دارد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین در گزارش فصلی خود تخمین زد که تا ۲۶ اکتبر، ذخایر کلی اورانیوم غنی‌شده ایران ۶۶۰۴.۴ کیلوگرم است که نسبت به آخرین گزارش در ماه اوت، ۸۵۲.۶ کیلوگرم افزایش داشته است. طبق تعریف آژانس، حدود ۴۲ کیلوگرم اورانیوم غنی شده با خلوص ۶۰ درصد، مقداری است که با آن ساخت یک سلاح اتمی از نظر تئوری امکان پذیر است – در صورتی که این ماده بیشتر غنی شود، تا ۹۰ درصد.
آژانس همچنین گزارش داد که علیرغم درخواست گروسی که هفته گذشته برای مذاکره با محمد اسلامی از سازمان انرژی اتمی ایران، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران و مسعود پزشکیان، رئیس جمهور به ایران سفر کرده بود، ایران تاکنون گام های مشخصی برای بهبود همکاری برنداشته است.
با این حال، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش خود اعلام کرد که در این دیدارها، «امکان عدم گسترش بیشتر ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد توسط ایران، از جمله اقدامات راستی‌آزمایی فنی لازم برای تأیید این موضوع، در صورت اجرا»، مورد بحث قرار گرفت.
در این گزارش آمده است که یک روز پس از اینکه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایران را ترک کرد، در ۱۶ نوامبر، بازرسان آژانس تأیید کردند که «ایران اجرای اقدامات مقدماتی را با هدف توقف افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا سقف ۶۰ درصد خود در سایت‌های هسته‌ای زیرزمینی در فردو و نطنز را آغاز کرده است.
در گزارش محرمانه روز سه‌شنبه همچنین آمده است که در جریان سفر گروسی به ایران در ۱۴ نوامبر، «ایران موافقت کرد به نگرانی‌های آژانس در رابطه با لغو مجوز چند بازرس با تجربه آژانس از سوی ایران، با در نظر گرفتن صدور مجوز چهار بازرس مجرب دیگر پاسخ دهد».
در سپتامبر ۲۰۲۳، ایران برخی از با تجربه‌ترین بازرسان آژانس مستقر در وین را از بازدید از تاسیسات هسته‌ای خود منع کرد.
در این گزارش همچنین آمده است که تاکنون هیچ پیشرفتی در نصب مجدد تجهیزات نظارتی بیشتر، از جمله دوربین‌هایی که در ژوئن ۲۰۲۲ برداشته شده‌اند، صورت نگرفته است، که همچنین «پیامدهای زیان‌باری برای توانایی آژانس در ارائه تضمین‌هایی درباره ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران دارد».
از آن زمان تاکنون، تنها داده‌های ثبت‌شده مربوط به دوربین‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که در ماه مه ۲۰۲۳ در یک کارگاه تولید سانتریفیوژ در اصفهان نصب شده است – اگرچه ایران دسترسی به این داده‌ها را در اختیار آژانس قرار نداده است و بازرسان قادر به سرویس کردن دوربین‌ها نبوده‌اند.
این گزارش‌ها پیش از نشست دوره‌ای شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین ارائه شده است. کشورهای غربی در حال بررسی قطعنامه‌ای هستند که ایران را به دلیل ناکامی در بهبود همکاری با آژانس محکوم می‌کند.
هفته گذشته، اسلامی هشدار داد که اگر ایران در نشست آتی شورای حکام آژانس به چالش کشیده شود، می‌تواند واکنش تلافی جویانه انجام دهد. گروسی اذعان داشت که برخی کشورها در حال بررسی چنین اقدام علیه ایران هستند.
یک دیپلمات ارشد گفت: «ممکن است در صورت تصویب قطعنامه، تعهدات ایران در سفر رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پابرجا نماند».