حکمتهای حضرت زینب (س) درسی برای همه زمانها است
حضرت زینب کبری(س) یکی از برجستهترین و پرهیزگارترین شخصیتهای تاریخ اسلام است که در عین برخورداری از مقام معنوی بیبدیل، در عرصههای اجتماعی، سیاسی و اجتماعی نیز الگوی بسیاری از نسلها بوده است.
او نهتنها دختر حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا(ع) بود، بلکه خواهر حضرت امام حسین(ع) نیز محسوب میشود که با حضور شجاعانهاش در کربلا و در پی آن در کوفه و شام، نماد استقامت، ایستادگی در برابر ظلم و مبارزه با بیعدالتی شده است.
حضرت زینب(س) در مدینه به دنیا آمد. او دختر ارشد حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا(ع) بود. نام مبارک او بهمعنای «زینت پدر» است و در خانوادهای پرورش یافت که در آن روحیهای بلند، دانش، حکمت و صداقت در اوج خود نمایان بود.
حضرت علی(ع) پدر بزرگوار او، شخصیتی است که در جنگها، سیاست و دیانت نمونه بینظیر تاریخ اسلام بهشمار میآید و حضرت فاطمه زهرا(ع) مادر ارجمند او، یکی از بزرگترین زنان تاریخ اسلام بود. این ترکیب مقدس در تربیت او مؤثر واقع شد و او را به شخصیتی بینظیر و الهامبخش تبدیل کرد.
حضرت زینب(س) از همان کودکی تحت تربیت خاص و مستقیم حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(ع) قرار داشت. او نهتنها در علوم دینی و قرآن تبحر داشت بلکه از نظر اخلاقی نیز در کمالات انسانی و روحی به اوج رسید.
دانش آن حضرت بهویژه در فقه، حدیث و اخلاق شگفتآور بود. در سنین جوانی، تسلط بر مفاهیم دینی و آموزههای اسلامی داشت و بهطور مستمر در محافل علمی و دینی حضور داشت. این دانش بهویژه در زمانی که او در مواجهه با سختترین شرایط قرار گرفت، کاملاً نمایان شد.
در ماجرای کربلا، آن بزرگوار علاوه بر نقش رهبری معنوی، بهعنوان معلمی که اصول اسلام و آموزههای قرآن را به دیگران یادآوری میکرد، ایفای نقش کرد.
ایشان علاوه بر علم و دانش، دارای شخصیتی اخلاقی و انسانی بود که با استقامت، صداقت، شجاعت، دلسوزی و فداکاری همراه بود، و در سختترین لحظات زندگیاش، از جمله در حادثه کربلا و پس از آن، ویژگیهای برجستهای از جمله صبر، بردباری، فروتنی و دلسوزی را به نمایش گذاشت.
یکی از مهمترین ویژگیهای حضرت زینب(س) استقامت و پایداری او در برابر مصائب و مشکلات زندگی بود. حادثه عاشورا که او در آن شاهد شهادت برادر بزرگوارش امام حسین(ع) و سایر اعضای خاندان نبوت بود، نقطه عطفی در زندگی ایشان محسوب میشود.
اما آنچه در این واقعه اهمیت دارد، نقش بیبدیل آن بانوی عالیقدر در حفظ کرامت و عزت خاندان حضرت پیامبر اکرم(ص) و پیامرسانی حقیقت اسلام در برابر ظلم و فساد است.
آن حضرت پس از واقعه عاشورا و در مدت اسارت در دربار یزید در شام، با شجاعت تمام در برابر دشمن ایستاد و به روشنگری در مورد ظلمی که بر اهلبیت پیامبر(ص) رفته بود، پرداخت. سخنرانیهای ایشان در شام، در واقع زنگ خطری برای سلطنت یزید بود و نشان داد که اسلام و اهلبیت پیامبر(ص) هیچگاه تحت تأثیر ظلم و فساد قرار نخواهند گرفت.
آن بانوی بزرگوار نهتنها در مواجهه با مصائب دنیوی، بلکه در برابر دشواریهای روحی نیز بهنحو احسن عمل کرد. او در برابر دشمنان کینهورز با کمال متانت و حکمت رفتار کرد و نهتنها به حفظ عظمت و آبروی اهلبیت پرداخت بلکه حقیقت اسلام را در دلهای مردم کوفه و شام زنده کرد.
حضرت زینب(س) در تاریخ اسلام بهویژه در واقعه عاشورا و پس از آن نقشی برجسته ایفا کرد. این نقش نهتنها در زمینههای دینی و سیاسی، بلکه در زمینه اجتماعی و فرهنگی نیز بینظیر بود.
یکی از مهمترین دستاوردهای ایشان در تاریخ اسلام، شکستن سکوت در برابر ظلم و فساد سلطنت یزید بود. او کنار برادرش امام حسین(ع)، اهلبیت را در برابر ظلم قرار داد و با صدای بلند حقیقت را فریاد زد. سخنرانیهای حضرت زینب(س) در کوفه و شام، ضمن آنکه بر روحیه ملتهای مسلمان تأثیر عمیقی گذاشت، بر تحولات سیاسی و اجتماعی زمان نیز تأثیر شگرفی بهجای گذاشت.
آن بانوی فرهیخته در تمام مراحل زندگی خود، بهویژه در حوادث عاشورا و پس از آن، درسهای زیادی به انسانها داد. این درسها فراتر از زمان و مکان است و میتواند در هر شرایطی بهعنوان الگویی برای انسانها قرار گیرد.
حضرت زینب(س) در حادثه عاشورا با کمال صبر و استقامت، فقدان عزیزانش را تحمل کرد. صبر او نهتنها در برابر مشکلات جسمانی بلکه در برابر دردهای روحی نیز نمود پیدا کرد. او با حفظ آرامش و با کلمات پر از حکمت و روحیهای بالا، توانست به دیگر اسرا و پیروان اهلبیت(ع) روحیه دهد و آنان را در مسیر مقاومت و مبارزه با ظلم هدایت کند.
یکی از ویژگیهای برجسته حضرت زینب(س) شجاعت و جسارت او مقابل سلطنت یزید و حکومت ظلم و فساد بود، در حالی که بسیاری از افراد بهدلیل تهدیدات و فشارهای سیاسی و اجتماعی سکوت میکردند، آن حضرت بهطور قاطع در برابر ظلم ایستاد و حقیقت را فریاد زد.
حضرت زینب(س) علاوه بر شجاعت، همواره انسانی مهربان و دلسوز بود. او در زمانهای سخت، نهتنها به فکر خود، بلکه به فکر دیگران نیز بود و در تمام لحظات، بهویژه پس از شهادت برادر گرامیاش، امام حسین(ع) و در دوران اسارت، همواره درصدد نگهداری و حفاظت از خانواده و کودکان بود.
آن بانوی بزرگوار و فرهیخته در تاریخ اسلام نهتنها بهعنوان یک شخصیت دینی و مذهبی شناخته میشود، بلکه بهعنوان نماد مقاومت و ایستادگی در برابر ظلم، الهامبخش تمامی انسانهاست. ویژگیهای انسانی و روحی او، از جمله صبر، استقامت، شجاعت و دلسوزی، میتواند در تمام دورانها و در شرایط مختلف زندگی، برای همه انسانها الگو و راهنمایی باشد.