شرایط و ویژگی‌های عقد اخوت
عقد اخوت، که در عربی به عنوان «مؤاخاه» شناخته می‌شود، به معنای ایجاد پیوند برادری میان دو مسلمان است. این مفهوم با هدف تقویت ارتباطات اجتماعی و از بین بردن کینه‌ها و دشمنی‌ها بین افراد ایجاد شده است. قرآن کریم به این موضوع اشاره کرده و برادری مؤمنان را به عنوان اصل مهمی در جامعه اسلامی معرفی کرده است: «إنما المؤمنون إخوه» (فقط مؤمنان با یکدیگر برادرند).
عقد اخوت ریشه‌هایی عمیق در فرهنگ اسلامی دارد. این مفهوم در دوران پیامبر (ص) به طور مشخص در زمان هجرت به مدینه شکل گرفت. در مکه، قبل از هجرت، پیامبر بین مسلمانان عقد اخوت برقرار کرد تا آن‌ها در مقابل آزار و اذیت‌های مشرکان، به یکدیگر کمک کنند.
پس از هجرت به مدینه، پیامبر (ص) در اقدام دیگری، به مسلمانان دستور داد که در راه خدا دو به دو با یکدیگر برادر شوند. این عمل موجب تقویت پیوندهای اجتماعی و همبستگی میان مسلمانان شد.
یکی از اهداف اصلی پیامبر (ص) در برقراری عقد اخوت، برقراری عدالت اجتماعی و از بین بردن تضادهای طبقاتی بود. این پیوند برادری نه تنها یک اقدام سیاسی، بلکه جزئی از دین اسلام بود که خداوند متعال آن را تشریع کرده است.
- عدم ایجاد محرمیت: عقد اخوت هیچ‌گونه رابطه محرمیتی بین طرفین ایجاد نمی‌کند و آن‌ها از هم ارث نمی‌برند.
- محدودیت‌های جنسیتی: این عقد فقط میان دو مرد یا دو زن بسته می‌شود و زن و مرد نمی‌توانند این عقد را بین خود جاری کنند.
- تعهدات معنوی: برادران متعهد می‌شوند که در دنیا و آخرت یکدیگر را دعا کنند و از یکدیگر حمایت معنوی نمایند.
عقد اخوت به عنوان یک عمل مستحب، مخصوصاً در روز عید غدیر اجرا می‌شود، هرچند برخی مراجع نیز اجرای آن را در ایام دیگر مجاز دانسته‌اند.
عقد اخوت یکی از مهمترین ابزارهای ایجاد همبستگی و برادری در جامعه اسلامی است که با هدف تقویت روابط انسانی و از بین بردن تفرقه‌ها، توسط پیامبر اکرم (ص) پایه‌گذاری شد. این پیوند نه تنها به عنوان یک اصل اجتماعی، بلکه به عنوان یک دستور دینی در راستای ارتقاء اخلاق و روحیه همکاری بین مسلمانان قرار دارد.