شراب مؤمنین در بیان آیت الله قاضی چیست؟
تردیدی نیست که روبهروی استاد نشستن هم نفس بزرگی شدن اثری دارد که هیچ چیز دیگری هم پایه آن نیست. اما در روزگاری که هم همتها کم شده و هم بزرگان صاحب نفس حکم کیمیا را پیدا کردهاند، چارهای نداریم جز اینکه کلمات و حرفهای به جا مانده از حکیمان را بخوانیم و امیدوار باشیم با دعای آنها دلهایمان بلرزد و اثری حاصل شود. اثر این روحهای بلند آنچنان است که خواندن کلامشان هم مغتنم است.
نام «آیت الله سید علی قاضی» را هر کسی که کمی مشتاق سلوک باشد شنیده؛ استاد بزرگی که از مجلس درسش کسانی مانند علامه طباطبایی و آیت الله بهجت بیرون آمدهاند.
آیت الله قاضی بر انس با قرآن تأکید بسیار داشت از جمله نامهای به یکی از شاگردانش این چنین میفرماید: «علیکم بقراء القرآن الکریم فی اللیل بالصوت الحسن الحزین فهو شراب المؤمنین؛ بر شما باد به قرائت قرآن کریم در شب با صدای زیبا و غمانگیز که آن شراب مؤمنین است.»
سید محمد حسن قاضی، فرزند ایشان، میگوید: «چند سفارش پدر عبارت است از: اول؛ روخوانی قرآن. میفرمود قرآن را خوب و صحیح بخوانید. توصیه دیگر راجع به دوره تاریخ اسلام بود که میفرمود یک دوره تاریخ اسلام را از ولادت پیامبر (ص) تا سال ۲۵۵ هجری قمری یا ۲۶۰ هجری قمری بخوانید. بعد از عمل به اینها میفرمود برو نماز شب بخوان.»
آیت الله قاضی در نامهای به آیت الله طباطبایی میفرمود: «دستورالعمل قرآن کریم است: فیه دواء کل داء و شفاء کل عله و دوا کل غله علما و عملا و حالا.»
نظر آیت الله قاضی در مورد نماز این بود که: «اگر نماز را تحفظ کردید همه چیزتان محفوظ میماند.» ایشان به نماز اول وقت بسیار تأکید داشت.
آیت الله مصباح در این مورد میفرمود: مرحوم علامه طباطبایی و آیت الله بهجت از مرحوم آقای قاضی نقل میکردند که ایشان میفرمود: اگر کسی نماز واجبش را اول وقت بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا لعن کند! (و یا فرمودند به صورت من آب دهان بیندازد.)
همچنین میفرمود: «دو سه روز است در این فکرم که اگر در بهشت نگذارند ما نماز بخوانیم، چه کنیم؟!» و ایشان نه تنها از دنیا و مردم آن منقطع بود که از آخرت هم چشم پوشیده و به شاگردان خود میگوید در حال نماز یا ذکر و عبادت در برابر زیبای مطلق و جمال جمیل الهی هرچه دیدید و شنیدید شما را مشغول نکند و مبادا به بهانه بهشت از بهشت آفرین غافل شوید.
علامه طباطبایی تعریف میکرد: چون در نجف اشرف برای تحصیل مشرف شدم از نقطه نظر قرابت و خویشاوندی گهگاهی به محضر مرحوم قاضی شرفیاب میشدم، تا یک روز در مدرسه ایستاده بودم که مرحوم قاضی از آنجا عبور میکردند. وقتی به من رسیدند، دست خود را روی شانه من گذاشتند و گفتند: «ای فرزند! دنیا میخواهی نماز شب بخوان، آخرت میخواهی نماز شب بخوان.»
ایشان درباره نماز شب باز میفرمودند: «اما نماز شب؛ پس هیچ چاره و گریزی برای مؤمنین از آن نیست و تعجب از کسی است که میخواهد به کمال برسد و در حالی که برای نماز شب قیام نمیکند و ما نشنیدیم که احدی بتواند به آن مقامات دست پیدا کند مگر به وسیله نماز شب.»
حاج سید هاشم حداد میفرمود: مرحوم آقا خودش اینطور بود و به ما هم اینطور دستور داده بود که در میان شب وقتی برای نماز بر میخیزید، چیز مختصری تناول کنید، مثلاً چای یا دوغ یا یک خوشه انگور یا چیز مختصر دیگری که بدن شما از کسالت بیرون آید و نشاط برای عبادت داشته باشید.
مرحوم آقای سید هاشم رضوی هندی میفرماید: یکی را به محضر آقای قاضی آوردند که مثلاً آقا دستش را بگیرد و راهنماییش کند. مرحوم آقای قاضی فرموده بود: به این آقا بگویید که نماز را در اول وقت بخواند. بعد معلوم شد که آن آقا وسواس در عبادات داشته و نماز را تا آخر وقت به تأخیر میانداخته است.
میفرمود: «نماز را بازاری نکنید. اول وقت به جا بیاورید، با خضوع و خشوع. اگر نماز را تحفظ کردید همه چیزتان محفوظ میماند و تسبیح صدیقه کبری سلام الله علیها که ذکر کبیر به شمار میآید و آیت الکرسی در تعقیب نماز ترک نشود.»
آقای قاضی به شاگردان خود دستور میدادند: این دعا را در قنوت نمازهایشان بخوانند: اللهم ارزقنی حبک و حب ما تحبه، و حب من یحبک، و العمل الذی یبلغنی الی حبک واجعل حبک احب الاشیاء الی.