کاروان اسیران کربلا در اربعین امام حسین (ع) کجا بود؟
از نظر تاریخی بعد از واقعه عاشورا اخبار چندانی از ماجرای سفر کاروان اسرا در دسترس نیست. مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب «نفس المهموم» به این موضوع اشاره کرده که کاروان اسرای روز اول صفر به شام رسیده‌اند، اما اینکه دقیقاً چند روز در راه بوده‌اند و از چه مسیری خود را به شام رسانده‌اند مشخص نیست.
برای پی بردن به مسیر حرکت کاروان اسرای به معتبر‌ترین و کامل‌ترین منبع موجود یعنی دانشنامه امام حسین (ع) که حاوی چهار هزار و ۱۹۱ حدیث و گزارش تاریخی درباره سیدالشهداست رجوع کرده‌ایم. این دانشنامه به همت مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث و تحت نظر آیت‌الله ری شهری تهیه شده و حاصل ده سال کار پژوهشی است. همراه با این کتاب پنج نقشه ابتکاری نیز منتشر شده که یکی از آنها به خط سیر کاروان حسینی از مدینه به مدینه اختصاص دارد.
درباره اربعین بین علما اختلاف است. عده‌ای با وجود مسیر طولانی، امکان حضور کاروان اسراء در کربلا در روز اربعین را منتفی می‌دانند. عده‌ای هم این امکان را میسر دانسته و معتقدند اگر کاروان اسراء روز اول صفر در شام بوده باشد، می‌توانسته از مسیر بادیه خود را در اربعین به کربلا برساند.
مسیر اول: راه بادیه
شهرت: راه بادیه الشام
طول: حدود ۸۰۰ کیلومتر
ویژگی: کوتاه‌ترین مسیر برای رسیدن از کوفه به شام (قوی‌ترین احتمال)
مسیر دوم: فرات
شهرت: طریق الفرات
طول: ۱۲۰۰ کیلومتر
ویژگی: دسترسی داشتن به آب (احتمال متوسط)
مسیر سوم: دجله
شهرت: راه سلطانی
طول: ۱۶۰۰ کیلومتر
ویژگی: طولانی‌ترین مسیر، عبور از چندین شهر پر‌جمعیت (احتمال ضعیف)