چرا برای اموات سوره الحمد میخوانیم؟ از زبان خلیفه بنی عباس

سوره فاتحه یا حمد نخستین سوره قرآن کریم، ملقب به ام الکتاب. این سوره از سوره‌های «قصار» است که در عین اختصار، بنا بر روایات، در معنا بزرگ و «ام الکتاب» و اساس قرآن است. سورهٔ فاتحه، در نمازهای واجب و مستحب خوانده می‌شود و محتوای اصلی آن، توحید و سپاس خداوند است.

تهران- الکوثر: خواندن سورهٔ حمد، در موارد بسیاری، از جمله پس از نمازهای واجب، بر بالین بیمار و هنگام گذاشتن مرده در قبر، مستحب است. در عرف ایرانیان، این امر توسعه داده شده و در یادکردِ اموات و برای آمرزش آنان، سوره فاتحه می‌خوانند.

می گویند قیصر روم برای یکی از خلفای بنی عباس، در ضمن نامه ای نوشت: ما در کتاب انجیل دیده ایم که هرکس از روی حقیقت، سوره ای بخواند که خالی از هفت حرف باشد، خداوند جسدش را بر آتش دوزخ حرام میکند، و آن هفت حرف عبارتند از: «ث، ج، خ، ز، ش، ظ، ف»

خلیفه افزود: ما هر چه بررسی کردیم، چنین سوره ای را در کتاب های تورات و زبور و انجیل نیافتیم، آیا شما در کتاب آسمانی خود، چنین سوره ای را دیده اید؟ خلیفه عباسی دانشمندان را جمع کرد، و این مسئله را با آنها در میان گذاشت، آنها از جواب آن درماندند، سرانجام این سوال را از امام هادی علیه السلام پرسیدند.

آن حضرت در پاسخ فرمودند: آن سوره ، سوره « حــمد » است، که این حروف هفتگانه در آن نیست… پرسیدند: فلسفه ی نبودن این هفت حرف، در این سوره چیست؟

حضرت فرمودند:

حرف «ث» اشاره به «ثبور» (هلاکت)
حرف «ج» اشاره به «جحیم» (نام یکی از درکات دوزخ)
حرف «خ» اشاره به «خبیث» (ناپاک)
حرف «ز» اشاره به «زقوم» (غذای بسیار تلخ دوزخ)
حرف «ش» اشاره به «شقاوت» (بدبختی)
حرف «ظ» اشاره به «ظلمت» (تاریکی)
حرف «ف» اشاره به «آفت» است

خلیفه، این پاسخ را برای قیصر روم نوشت.