مناسب سازی شهر برای معلولان؛ از حرف تا عمل!

مناسب سازی مجموعه اقداماتی است که منجر به اصلاح معابر، اماکن، ساختمان ها و فضاهای عمومی شهری و روستایی و حتی حمل و نقل و ارتباطات جمعی می شود، آن طوری که افراد دارای معلولیت در چنین فضاهایی بدون آزادانه و بدون خطر در محیط پیرامونی خود حرکت کنند و از منزلت اجتماعی برخوردار باشند.اما دسترس پذیری نیز مجموعه اقداماتی است که می تواند دسترسی معلولان برای مشارکت در تمام حوزه های زندگی را فراهم آورد.

براساس قانون حمایت از معلولان، متولی پیگیری و هماهنگی مناسب سازی در کشور بر عهده دبیرخانه ای است که ذیل سازمان بهزیستی فعالیت می‌کند. این دبیرخانه وظیفه نظارت و هماهنگی با دستگاه‌ها برای اجرای مناسب سازی در کشور را دارد و به همین منظور امروز غلامرضا رضایی‌فر، رئیس دبیرخانه ستاد پیگیری و هماهنگی مناسب‌سازی سازمان بهزیستی به گفت‌وگو نشستیم تا با او درباره چالش های پیش روی مناسب سازی در کشور، جایگاه مناسب سازی در کتب درسی، وضعیت معابر از نگاه مناسب سازی و برخی موضوعات دیگر صحبت کنیم.

وزارت کشور قراردادی برای خرید اتوبوس و ون منعقد کرده است تا این اتوبوس های مناسب سازی شده به چرخه حمل و نقل کشور وارد شود. قرارداد ۴هزار اتوبوس مناسب سازی شده منعقد شده و تاکنون ۱۲۰۰ دستگاه اتوبوس خریداری و وارد سیکل حمل و نقل کشور شده است، از طرفی هم قرارداد ۵ هزار ون منعقد شده که ۱۱۰۰ دستگاه آن تحویل داده شده است.

یکی از بحث های ما، تجهیز و مناسب سازی بناهای تاریخی و گردشگری است و از آنجایی که تغییر در ساختار بناهای تاریخی ممکن نیست، باید از رمپ ها و ابزارهای سیار استفاده کنیم تا از یک سو به بناهای تاریخی و گردشگری آسیبی وارد نشود و از سویی دیگر هم میزان دسترس پذیری در این اماکن افزایش یابد.

در حوزه فرهنگ سازی ما احساس خلأ می‌کنیم، در برخی جاها ما شاهد عقب ماندگی بوده ایم و نیازمند زمان بسیاری دارد تا این خلاءها پر شود. در مجموع در باب مناسب سازی ما نیازمند مناسب سازی هستیم، مناسب سازی اماکن، معابر و سیستم حمل و نقل عمومی. در بحث مناسب سازی اماکن عمومی ما از طریق جشنواره شهید رجایی کمابیش امتیازبندی کرده ایم و بر کار دستگاه‌ها و سازمان های دولتی نظارت می کنیم و تقریبا این روند سالانه پیگیری و اصلاح می شود. اما درباب اماکن خصوصی ما بیشتر باید از ابزارهای تشویقی به جهت انجام مناسب سازی بهره مند می شویم و ضروری است که مردم این موضوع در اماکن خصوصی و عمومی را حس کنند. 

یکی دیگر از بندهای مهم قانون حمایت از معلولان، مناسب سازی کتب درسی است که متولی آن وزارتخانه های علوم و بهداشت است، ما جلساتی را با وزارت بهداشت داشته ایم و سرفصل هایی را برای رشته‌های پیراپزشکی اعلام کرده ایم، کمیته‌ای نیز تشکیل شده اما از سال گذشته تاکنون هیچ گزارشی از آن ارسال نشده است.

با وزارت آموزش و پرورش نیز اقداماتی را دنبال کرده ایم، در آموزش استثنایی استقبال خوبی از طرح ها شد و مقرر شد تا معاونت پژوهش مسائل پیرامون حمایت از معلولان را پیگیری کند اما تاکنون نیز اقدامی اجرا نشده است. با آموزش و پرورش جلسه ای در آموزش استثنایی استقبال خوبی شد. قرار شد معاونت پژوهش پیگیری کند اما علی رغم پیگیری‌های ما اقدامی صورت نگرفته است.