دوگانه مادران غزه و مادران غربی / مادرانگی و زنانگی در جنگ
از نگاه بیرون، اینها مادران فرزندان بمبگذار و انتحاری هستند و از اینکه فرزندشان کشته شود خوشحال میشوند؛ در حالی که از مادران سربازان غربی تصویر ناراحتی و غم از دوری فرزندش نشان داده میشود. نشست “گفتگو درباره غزه” با موضوع مادرانگی و زنانگی در پژوهشکده زن و خانواده برگزار شد.
در این نشست زهرا داورپناه، عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده، در این نشست با اشاره به اهمیت موضوع مادرانگی در فلسطین اظهار داشت: حدود دو و نیم میلیون نفر در غزه زندگی میکنند که این امر از دو جهت برای رژیم غاصب خطرناک است؛ اول اینکه جمعیت فراوانی هستند.
او با اشاره به اینکه این جمعیت اغلب جوان هستند و جوانتر هم میشوند تصریح کرد: رژیم صهیونیستی با جمعیتی مواجه هستند که چیزی جز جنگ ندیدند. داورپناه به سابقه کوتاه مطالعات مادری اشاره کرد و گفت: این موضوع از حوزههایی است که بعد از فمینیست ایجاد شده است، از جمله کتاب “خط آبی کمرنگ” اثر شیوا علینقیان روایتی از تجربه مادری است.
دوگانه مادران غزه ـ مادران غربی
عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده با اشاره به اینکه مادری در همه جای دنیا با فداکاری تعریف میشود، اضافه کرد: مجموعه این معرفتها باعث میشود امری قابل مطالعه باشد. مادری بهمثابه امری اجتماعی است، تنها عناصر فرهنگی یا بیولوژیکی نیستند که مادری را تعریف میکنند و این نقش در گروی موقعیتهای مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هم قرار دارد. او با توجه به دوگانه مادر خوب ـ بد گفت: لزوماً مادران بد نیستند بلکه در آنان زمینههای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بهدرستی تعریف نشده است.
داورپناه با ابراز اینکه “با دوگانه مادران غزه ـ مادران غربی روبهرو هستیم”، خاطرنشان کرد: مادران غربی در تصویری هستند که به روانشناس و مشاوره مراجعه میکنند و از دانشهای روز برای تربیت فرزندشان استفاده میکنند، در حالی که وضعیت آنان با مادران غزه متفاوت است، اگر جنگی هم برای مادران غربی هست بهدور از خانه آنهاست اما برای مادران غزه، جنگ در خانه آنهاست و آنان همواره بیم فقدان فرزند دارند.
او ادامه داد: در این شرایط عبارت «بگذار برود» ایجاد میشود، یعنی “باید خود را آماده کنی که اگر فرزندت رفت باید به زندگی ادامه بدهی و برای زندگی آماده شوی”، درحالی که در شرایط عادی این امر امکانپذیر نیست.
داورپناه درباره تصویر تبریک به مادران شهید از نگاه دیگران اظهار داشت: از نگاه بیرون، اینها مادران فرزندان بمبگذار و انتحاری هستند و از اینکه فرزندشان کشته شود خوشحال میشوند در حالی که از مادران سربازان غربی، تصویر ناراحتی غم او از دوری فرزندش نشان داده میشود.
او ابراز کرد: آنها تصویر مادر غیرغربی را غیرانسانی نشان میدهند و از «بگذار برود» یک خوانش غیرانسانی دارند. تصویری که مادری غیر از طبقه متوسط و غیرغربی روایت میشود تصویری مشوش است که باید نقد شود و میتوان با مطالعات فمینیستی و مادری آن را به چالش کشید.