زبان سوالات نکیر و منکر در شب اول قبر
هنگامی که انسان را در قبر گذاشتند، دو فرشته از فرشتگان الهی به سراغ او می آیند و از اصول عقائد او و توحید و نبوت و ولایت و طبق برخی روایات، از چگونگی مصرف کردن عمر در طرق مختلف و طریق کسب اموال و مصرف آنها سوال می کنند، چنانچه از مومنان راستین باشد، به خوبی از عهده جواب بر می آید و مشمول رحمت و عنایت حق می شود، و اگر نباشد در پاسخ این سوالات در می ماند و مشمول عذاب دردناک برزخی می شود .
۱- از روایات بسیاری استفاده می شود که هنگامی که انسان را در قبر گذاشتند ، دو فرشته از فرشتگان الهی به سراغ او می آیند و از اصول عقائد او و توحید و نبوت و ولایت و طبق برخی روایات ، از چگونگی مصرف کردن عمر در طرق مختلف و طریق کسب اموال و مصرف آنها سوال می کنند ، چنانچه از مومنان راستین باشد ، به خوبی از عهده جواب بر می آید و مشمول رحمت و عنایت حق می شود ، و اگر نباشد در پاسخ این سوالات در می ماند و مشمول عذاب دردناک برزخی می شود .
۲- از این دو فرشته در برخی روایات به عنوان ناکر و نکیر و در بعضی منکر و نکیر یاد شده است .(الکافی ج۲ ص۶۳۳، بحار_الانوار ج۶ ص۲۲۲)
توجه به این نکته نیز لازم است که از قرائن موجود در روایات بر می آید که سوال و جواب قبر یک سوال و جواب ساده معمولی نیست که انسان هر چه مایل باشد در پاسخ آن بگوید ، بلکه سوالاتی است که پاسخ آن از درون جان انسان ، از باطن عقائد هر کس می جوشد و تلقین اموات کمکی به جوشش آن است نه اینکه بتواند مستقلا اثر بگذارد ، گویی جوابی است از عمق تکوین و حقیقت باطن.
۳- اینکه این سوال و پرسش به چه زبانی صورت می گیرد ، مطلبی صراحتا در روایات بازگو نشده است و برخی احتمال داده اند که از آنجایی که تلقین اموات به زبان عربی صورت می گیرد. (وسائل_الشیعه ج۳ ص۱۷۳ باب ۲۰)
احتمال دارد که سوال قبر هم به زبان عربی باشد به گونه ای که همگان متوجه آن می باشند .
۴- این احتمال هم است که سوال قبر به زبان میت متوفی باشد ، یعنی متوفی از هر قوم و زبانی که باشد ، سوال و پرسش هم به همان زبان صورت می گیرد .
۵- با توجه به این که در این مورد صراحتا ، مطلبی در روایات نیامده است ، نمی توان اظهار نظر قطعی کرد .
۶- البته توجه به این نکته نیز لازم است که از قرائن موجود در روایات بر می آید که سوال و جواب قبر یک سوال و جواب ساده معمولی نیست که انسان هر چه مایل باشد در پاسخ آن بگوید ، بلکه سوالاتی است که پاسخ آن از درون جان انسان ، از باطن عقائد هر کس می جوشد و تلقین اموات کمکی به جوشش آن است نه اینکه بتواند مستقلا اثر بگذارد، گویی جوابی است از عمق تکوین و حقیقت باطن.