اعتیاد زمینه ساز بروز آسیب های اجتماعی دیگر
اعتیاد به عنوان یک آسیب اجتماعی است که زمینه‌ساز بروز آسیبهای اجتماعی دیگر می‌شود و می تواند زندگی و آینده فرد را می‌سوزاند.
به گزارش افسران،این بلای خانمانسوز متاسفانه بدون توجه به سن و سال و جنسیت و از روی ناآگاهی و جهل به مضرات مصرف، دامن‌گیر افراد می‌شود و تا جای پیش میرود که زندگی افراد را به تباهی می‌کشاند.
براساس نظر کارشناسان، دست‌اندرکاران و فعالان حوزه مبارزه، پیشگیری، درمان و مشاوره استان، اعتیاد یکی از آسیبهای اجتماعی جامعه است و کاهش سن اعتیاد به عنوان یک معضل است که به علت ناآگاهی نوجوانان از این بلای خانمان سوز گریبانگیر آنها می‌شود.
این عده معتقدند؛ بیکاری، افزایش فشارهای زندگی، مشکلات اقتصادی، تاثیرپذیری از دوستان و خانواده، کمبود و خلاهای عاطفی از مهمترین دلایل گرایش جوانان به اعتیاد است، که افراد برای رهایی از فشارها و مشکلات زندگی به سوی مواد مخدر سوق پیدا می‌کنند و استفاده از مواد مخدر را پناهگاهی برای رهایی از دغدغه‌ها انتخاب می‌کنند و به دنبال آن یک عمر زندگی خود را دود می‌کنند.
به گفته کارشناسان، اعتیاد یک بیماری زیست‌شناختی، روان‌شناختی و اجتماعی است که عواملی مانند عوامل محیطی،اجتماعی موجب گسترش آن می‌شود و این بلای خانمانسوز سبب طلاق، سرقت، افسردگی، خودکشی، فروپاشی خانواده، افزایش فشارهای روانی در فرد می‌شود.
اعتیاد ضربه مهلک بر پیکره خانواده
یک روانپزشک با اشاره به نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد گفت: ارتباط خانواده و اعتیاد از چند جهت قابل تامل است که در برخی موارد عوامل خانوادگی باعث گرایش فرد به اعتیاد می‌شود و یا اعتیاد یکی از اعضای خانواده دچار آسیب رساندن به ساختار خانواده می‌شود.
وی افزود: با گرایش افراد به اعتیاد، ثبات و آرامش حاکم بر خانواده، اتحاد بین اعضای خانواده از بین میرود و سلامت جسمی فرد و اعضای خانواده به خطر می‌افتد و زمینه افزایش مشکلات اقتصادی و مالی در خانواده گسترش پیدا می‌کند.
وی، به نقش خانواده در درمان فرد معتاد اشاره کرد و گفت:درمان اعتیاد یک پرسه پیچیده است و در برخی افراد تا پایان عمر طول می‌کشد، که همراهی خانواده برای ترک و درمان اعتیاد و همچنین پیشگیری از گرایش به مواد مخدر یک امر ضروری و مهم است.
با بیان اینکه خطر گرایش به مواد مخدر در دوره نوجوانی به عنوان یک زنگ خطر برای جامعه است، گفت: دوره نوجوانی یک دوره است که فرد حساسترین دوران زندگی را تجربه می‌کند و استقلال طلبی، مخالفت با خانواده و حضور درگروه همسالان باعث افزاش گرایش به مصرف مواد مخدر در بین نوجوانان می‌شود.
این روانپزشک ،به نقش خانواده در گرایش به اعتیاد و الگوپذیری فرزندان از والدین به عنوان دلایل دیگر گرایش به مواد مخدر اشاره کرد و گفت: ایجاد محیط امن در خانه و خانواده برای فرزندان، مشارکت دادن فرزندان در کارها و افزایش مهارت فرزندپروری از راه‌های پیشگیری از اعتیاد در دوران نوجوانی است.
وی به آموزش مهارت “نه گفتن” به کودکان و نوجوانان، کنترل خشم و مدیریت استرس به عنوان مهارت‌های زندگی برای کودکان نوجوانان اشاره کرد و گفت: با ارائه این آموزش‌ها می‌توان فرزندان را در برابر آسیبهای اجتماعی مصون کرد.
بیکاری از عوامل عمده گرایش به اعتیاد است
یک کارشناس روانشناسی سازمان بهزیستی نیز با اشاره به تجربیات کسب شده از مراجعان به مراکز مشاوره و تماس با خط ۱۴۸۰ سازمان بهزیستی گفت: بیکاری یکی از عوامل مهم ایجاد تنش در زندگی عمومی مردم و گرایش به سمت اعتیاد و آسیبهای اجتماعی دیگر است.
وی افزود: با افزایش سطح تنش در خانواده، مشکلات اقتصادی افزایش پیدا کرده و آرامش روانی فرد را گرفته و این امر باعث گرایش افراد به سمت مصرف مواد مخدر شده است.
به گفته وی، مصرف مواد مخدر برای این افراد آرامش کاذب و کوتاه مدت را فراهم می‌کند و بعد از مدتی، باعث وابستگی فرد به این مواد می‌شود که خود اعتیاد زمینه بروز آسیبهای اجتماعی دیگر را فراهم می‌کند.
وی اظهار داشت: دسترسی آسان افراد به مواد مخدر، کاهش فضای عاطفی و کاهش انسجام بین خانواده و کاهش ارتباط بین فرزندان و والدین از دلایل دیگر گرایش نوجوانان و جوانان به سمت مواد است.
این مشاور و مدرس دانشگاه، مهمترین دلیل بازدارنده در خصوص مواد مخدر را، افزایش روابط عاطفی، انسجام در کانون خانواده و ایجاد ارتباط منسجم و عاطفی بین فرزندان و خانواده عنوان کرد.
به گفته وی، افزایش روابط عاطفی بین والدین و فرزندان، کاهش تنش‌های اجتماعی و اقتصادی از دیگر راه‌های موثر در حوزه پیشگیری از اعتیاد است.
بی توجهی و نارسایی به نیازهای جوانان گرایش به اعتیاد را افزایش می‌دهد
با اشاره به کنترل نشدن روند اعتیاد به مواد مخدر در کشور گفت: بی‌توجهی و نارسایی به نیازهای جوانان منجر به گرایش به اعتیاد می‌شود.
کاهش سن اعتیاد در سال‌های اخیر به عنوان یک زنگ خطر : ناآگاهی جوانان و نوجوانان به مضرات مصرف موادمخدر، تبلیغات ناصحیح در خصوص مصرف مواد مخدر، قرار گرفتن در گروه همسالان و نداشتن مهارت نه گفتن باعث افزایش گرایش به مواد مخدر می‌شود. نارسایی در برنامه‌ریزی در خصوص پرکردن اوقات فراغت، تامین نشدن نیازهای جوانان، باعث سوق پیدا کردن این قشر به سمت اعتیاد می‌شود.
کارکرد جذاب مصرف مواد مخدر در مراحل اولیه : باید متناسب با جذابیت و تاثیرگذاری این مواد برای افراد برنامه‌ریزی جذاب و طولانی مدت اجرا شود و این برنامه‌ها مدام به روزرسانی شود تا بتوان برای پیشگیری از اعتیاد گام برداشت.
تاکید بر بیکاری و مشکلات اقتصادی از دیگر دلایل گرایش به سمت مواد مخدر است، باید در راستای رفع نیاز افراد، تنش‌ها و فشارهای روانی افراد برنامه‌ریزی انجام شود.
اعتیاد یک ساختار دارد که شکل‌های مختلف از کارکردها از جمله کارکرد اقتصادی، اجتماعی و روانی را تولید می‌کند که کارکرد اقتصادی اعتیاد یک کارکرد جدی است و افراد به دلیل منافع بالای که فروش مواد مخدر دارد به سمت تهیه و توزیع این مواد گرایش پیدا می‌کنند. با شناخت کارکردهای این سیستم و ایجاد تعامل بین سطوح مختلف از سطح فردی تا گروه ها باید برنامه‌ریزی دقیق و جامع وضع کرد.
کرونا و شایع سازی درباره موادمخدر فرصت مصرف را افزایش داد
شیوع این ویروس باعث شد که انسان‌ها زمین‌گیر شده و فرصت مصرف را افزایش داده است. با شیوع کرونا برخی افراد فعالیت‌های مثبت و لذت‌بخش خود را ترک و به سمت مواد مخدر گرایش پیدا کردند و یا افرادی که تفننی مصرف داشتند، مصرف منظم پیدا کردند.
افزایش شایعات و توصیه‌های غیرمتعارف و ناصحیح در فضای مجازی برای مصرف مواد مخدر به منظور پیشگیری از ابتلا به کرونا و افزایش مقاومت بدن در صورت ابتلا به این ویروس است. فرهنگ‌سازی نادرست درخصوص مصرف مواد مخدر باعث افزایش مصرف شده است.
کاهش سن اعتیاد یک تهدید
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر چ با اشاره به کاهش سن اعتیاد در جامعه گفت: براساس برخی تحقیقات، سن اعتیاد از ۲۵ سال به ۲۱ سال کاهش پیدا کرده است.
برخی افراد مصرف‌کننده سن بالا نیز مصرف را از سنین پایین شروع کردند و یا به صورت سرگرمی و تفریحی به استفاده از مواد مخدر رفتند و یا برای برطرف کردن حس کنجکاوی به مصرف مواد گرایش پیدا کردند.
افزایش مراقبت خانواده‌ها از جوانان و حساسیت آنها نسبت به ایجاد محیط امن برای این قشر به منظور پیشگیری از مصرف مواد مخدر است.
مرتضوی اظهار داشت: نرخ شیوع مصرف مواد مخدر در بین دانش‌آموزان در استان ۱.۱ درصد است که این میزان از میانگین کشوری پایین تر است اما می‌طلبد اجرای طرح‌های پیشگیری از اعتیاد در بین دانش‌آموزان، نوجوانان و جوانان افزایش پیدا کند.
وی گفت: به منظور پیشگیری از اعتیاد این گروه اجرای طرح “یاریگران زندگی” در مدارس مقطع متوسطه اول، دوم استان در دست اجراست و در سال تحصیلی گذشته ۲۰ درصد مدارس استان زیرپوشش این طرح قرار گرفتند.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر چهارمحال و بختیاری، به اجرای این طرح در ۶۰ درصد مدارس استان در سال تحصیلی ۹۹ اشاره کرد و گفت: این طرح به منظور توانمندسازی و آگاه‌سازی جامعه دانش‌آموزی نسبت به اعتیاد اجرا می‌شود.
اجرای طرح های پیشگیرانه در حوزه اعتیاد برای والدین و همچنین دانش‌آموزان مقطع ابتدایی لازم است. کنترل هیجان، تعریف مفاهیم مرتبط با اعتیاد و مواد مخدر با تمرکز بر آموزش والدین و دانش‌آموزان در دست اجراست.
شناسایی مناطق آسیب‌پذیر و افراد در معرض خطر آسیب اجتماعی از مهمترین برنامه‌های حوزه پیشگیری ومقابله با اعتیاد است که ارائه مشاوره و آموزش به مردم به خصوص جوانان از مهمترین برنامه‌ها و سیاست‌های شورای مبارزه با مواد مخدر است.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر کشور، به رویکرد اجتماعی و گفتمان ملی، اجتماعی شدن حوزه پیشگیری و مقابله با مواد مخدر تاکید کرد و گفت: تقویت سازمان‌های مردم نهاد و همچنین بالابردن سطح آگاهی خانواده‌ها در حوزه مهارت های زندگی و ارتباط با فرزندان از راه‌های پیشگیری و مقابله با اعتیاد است.
وی ،با اشاره به گسترش فضای مجازی در بین مردم به خصوص جوانان و نوجوانان از استفاده از این ظرفیت برای اجرای برنامه‌های پیشگیرانه و همچنین برنامه‌های آموزشی در خصوص مضرات مصرف مواد مخدر استفاده کرد.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر، به شیوع مصرف مواد مخدر در بین زنان و دانش‌آموزان و کم‌کاری در حوزه اعتیاد زنان به عنوان یک معضل در جامعه امروز اشاره کرد و گفت: این امر درسال های گذشته مورد غفلت قرار گرفته بود.
وی، با اشاره به اینکه زنان به عنوان تربیت کننده نسل آینده هستند، گفت: توجه به جایگاه سلامت زنان باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد اما در چند سال اخیر به دلیل برخی تفکرات به این حوزه کمتر توجه شده است.
وی اظهار داشت: برخی تفکرات مانند اینکه روح زنان لطیف است و همچنین زنانی که آسیبهای اعتیاد را دیدند کمتر به سمت این مواد گرایش پیدا می‌کنند باعث شده که از این حوزه غافل بمانیم.