احادیث امام موسی کاظم (ع) در مورد سبک زندگی

همه انسانها در تلاشند تا سبک زندگی خود را بشناسند.در واقع معاشرت و ارتباط سازنده با دیگران، یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین نیازهای روانی هر انسانی می باشد.

 روش برخورد و مواجهه با دیگران یکی از موارد مهمّ سبک زندگی، به‌ویژه سبک زندگی اسلامی پیشوایان و امامان معصوم(ع) است که تأثیر زیادی در جذب افراد، به دین اسلام دارد.

از نکات برجسته در سبک زندگی ائمه (ع) سادگی و بی آرایه بودن آنها است با اینکه ائمه (ع) صاحب علم و کمالاتی بودند که هیچ یک از انسان های زمانه شان نداشتند؛ زیرا آنها دارای علم الهی بوده  و از نور الهی بهره مند بودند، ولی ساده زندگی می کردند و دارایی های خود را بخشش می کردند.

۱-مَنِ اقتَصَدَ وَقَنَعَ بَقِیَت عَلَیهِ النِّعمَهُ ومَن بَذَّرَ وأسرَفَ زالَت عَنهُ النِّعمَهُ

هرکه میانه‏روى کند و قناعت ورزد، نعمت بر او بپاید و هر که بى ‏جا مصرف نماید و زیاده‏روى کند، نعمتش زوال یابد.

۲- امام کاظم(ع) می‌فرماید انسانی که معتقد و مومن به راه و روش پیامبران(ع) و امامان معصوم(ع) است باید این‌گونه باشد که قول و فعلش یکدیگر را تصدیق و تایید کند، نه آنکه چیزی را بگوید و خودش جور دیگر عمل کند. ایشان در این باره فرموده است: انما شیعهْ علی من صدق قوله فعله؛ شیعه علی کسی است که قول او فعلش را تصدیق نماید.(کافی، ج ۸، ص ۲۲۸، ح ۲۹۰)

۳-آن حضرت(ع) درباره تاثیر صداقت و تصدیق میان قول و عمل می‌فرماید: هر که زبانش صادق باشد اعمالش درست و پاک است، هر که فکر و نیتش نیک باشد در روزی‌اش توسعه خواهد بود، هر که به دوستان و آشنایانش نیکی و احسان کند، عمرش طولانی خواهد شد… (تحف العقول: ص ۳۰۵ س ۱۷، بحارالانوار: ج ۷۵، ص ۳۰۳ ضمن حدیث ۲۵.)

۴- حضرت امام موسی‌کاظم(ع) درباره مشورت با دیگران دراموز زندگی فرمود: من استشار لم یعدم عند الصواب مادحا، و عندالخطا عاذرا؛ کسی که در امور زندگی خود- با اهل معرفت- مشورت کند، چنانچه درست و صحیح عمل کرده باشد مورد تعریف و تمجید قرار می‌گیرد و اگر خطا و اشتباه کند عذرش پذیرفته است. (نزهه الناظر و تنبیه الخاطر: ص۱۲۳، ح۱۳، بحارالأنوار: ج۷۵، ص۱۴۰، ح۳۷)

 از نکات برجسته در سبک زندگی ائمه (ع) سادگی و بی آرایه بودن آنها است با اینکه ائمه (ع) صاحب علم و کمالاتی بودند که هیچ یک از انسان های زمانه شان نداشتند؛ زیرا آنها دارای علم الهی بوده و از نور الهی بهره مند بودند، ولی ساده زندگی می کردند و دارایی های خود را بخشش می کردند.

۵-شوخی و مزاح بی جا در دین نکوهش شده است . آن حضرت(ع) به جزئی‌ترین مسایل توجه داشته و درباره شوخی نیز می فرماید: ایاک و المزاح، فانه یذهب بنور ایمانک و یستخف مروتک؛ بر حذر باش از شوخی و مزاح- بی‌جا- چون که نور ایمان را از بین می‌برد و جوانمردی و آبرو را سبک و بی‌اهمیت می‌گرداند. (وسائل الشیعه: ج۱۲، ص۱۱۸، ح۱۵۸۱۲)

۶-بنا بر آموزه های ائمه معصوم (ع) ، انسان مؤمن هرگز بر داشته‌های خود  شاد و مغرور نمی شود و نسبت به از دست داده‌ها محزون و اندوهگین نمی گردد و بر این باور است که هر چه پیش آید در آن خیری برای اوست.
امام موسی کاظم (ع) این نوع نگرش را مورد تقویت و تأکید قرار می‌دهد و از مؤمنان می‌خواهد در سبک زندگی خود آن را مراعات کنند. ایشان می‌فرماید: المؤمن بعرض کل خیر، لو قطع انمله أنمله کان خیرا له، و لو ولی شرقها و غربها کل خیراله؛ مؤمن (همیشه، در همه حالات) در معرض خیر و سعادت خواهد بود، چنانچه (در سختی قرار گیرد و) بندهای بدنش قطعه قطعه گردد برایش خیر و خوشبختی است؛ و اگر هم تمام شرق و غرب دنیا در اختیارش قرار گیرد، نیز برایش خیر و سعادت است. (کتاب التمحیص: ص۵۵، ح۱۰۹، بحارالأنوار: ج۶۴، ح‌ص ۲۴۲، ح۷۹)