کرامت و حقوق انسانی در حکومت مهدوی

پاسداری از کرامت انسانی، عدالت، رفع ظلم، فقر و تبعیض از جوامع بشری از مشترکات آموزه مهدویت و اعلامیه حقوق بشر است. خداوند در قرآن می فرماید: « وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّیِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلی کَثیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضیلاً»؛ « ما آدمیزادگان را گرامی داشتیم و آن ها را در خشکی و دریا، (بر مرکب های راهوار) حمل کردیم و از انواع روزی های پاکیزه به آنان روزی دادیم و آن ها را بر بسیاری از موجوداتی که خلق کرده ‏ایم، برتری بخشیدیم».(۱)

خدا همه آدمیان را گرامی می دارد و حیات و استفاده از خشکی و دریا و کسب روزی پاک را از حقوق همه آنان می داند؛ یعنی زن و مرد، پیر و جوان، هر دین و مذهب، و رنگ و نژادی در هر سرزمین جغرافیایی از آن جهت که انسان اند، حق دارند از خشکی ها و دریاها بهره مند شوند و رزقی پاک به کف آورند و زندگی کنند.

همه آیین ها و مذاهب الهی و غیر الهی به آمدن اصلاح گری حقیقی و بزرگ، نجات بخشی مهربان، ظلم ستیزی نستوه، هدایت گری آسمانی، عدالت خواه و عدالت گستر خدایی و حاکمی دینی نوید داده اند که حکومت او مشرق و مغرب زمین را فرا می گیرد. در مکتب تشیع این موعود، مهدی آل محمد عجل الله تعالی فرجه الشریف است که همچون رسول خدا صلی الله علیه و آله زمام حرکت تاریخ را در دست می گیرد، عقل های مردم را به کمال می رساند، آنان را با حکمت و موعظه حسنه به راه هدایت و سعادت دعوت می کند و به درجه ای از رشد فرهنگی و تربیتی می رساند که عدل را می جویند و آن را تحمل می کنند.(۲)

حقوق بشر که در سال ۱۹۴۸ میلادی برای جلوگیری از اختناق و تبعیض تصویب شد، مهم ترین سند بین المللی به شمار می رود و کرامت انسانی شاه بیت اعلامیه آن است؛ چنان که مقدمه و اصل اول آن بر کرامت و حیثیت ذاتی انسان تأکید می کند. این مقدمه، کرامت و حقوق برابر همه افراد را پایه و اساس آزادی، عدالت و صلح در جهان برمی شمرد؛ چنان که با فراموشی حقوق انسان ها و کوچک شمردن آن، اعمال وحشیانه ای رخ خواهد نمود که ضمیر هر انسان پاک فطرتی آزرده خواهد شد. اما آیا حقوق انسان، کرامت انسان، عدالت، برابری، رفع ظلم، تبعیض، دفع فقر و محرومیت دیگر آرمان های در اعلامیه حقوق بشر غیر از آرمان منتظران ظهور منجی در آخرالزمان به طور عام و منتظر امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به طور خاص است؟

همه مفاهیم ارزشی در اعلامیه حقوق بشر مانند کرامت انسان، آزادی، برابری و تساوی انسان ها در حقوق و عدالت فراگیر در همه زمینه های فرهنگی، قضایی، اقتصادی، ریشه کن شدن ظلم و تبعیض، دفع فقر و محرومیت از ویژگی های حکومت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است. با این وجود اعلامیه حقوق بشر به مسئله مهم توحید و خداپرستی که از آرمان های اصلی انقلاب امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است، نپرداخته است.

خداپرستی آرمان همه انبیای عظام و اولیای آنان است: «وَ لَقَدْ بَعَثْنا فی کُلِّ أُمَّهٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطّاغُوتَ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَی اللّهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلالَهُ فَسیرُوا فِی اْلأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَهُ الْمُکَذِّبین»؛ «ما در هر امتی رسولی برانگیختیم که خدای یکتا را بپرستید و از طاغوت اجتناب کنید! خداوند گروهی را هدایت کرد و گروهی ضلالت و گمراهی دامانشان را گرفت؛ پس در روی زمین بگردید و ببینید عاقبت تکذیب‏ کنندگان چگونه بود».(۳)

از این رو امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و حاکمیت جهانی ایشان، تحقق آرمان های مثبت اعلامیه جهانی حقوق بشر است، اما حکومت امام بر اعلامیه جهانی حقوق بشر برتری دارد؛ زیرا تشکیل حکومت جهانی آرمانی را به واقعیت تبدیل می کند که اعلامیه تا کنون تنها به صورت توصیه ای به آن پرداخته است. امام بی اجبار و تهدید عقل های مردم را بالا می برد، دانش و بینش را تعالی می بخشد، عقل های آدمیان را بر هواهای آنان غالب می کند، ستمگرانی را که مانع اجرای عدالت هستند با قدرت از سر راه بر می دارد و مستضعفان جهان را بر جهان حاکم می کند: «وَ إِذا یُتْلی عَلَیْهِمْ قالُوا آمَنّا بِهِ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّنا إِنّا کُنّا مِنْ قَبْلِهِ مُسْلِمین»؛ « و هنگامی که بر آنان خوانده شود، می‏ گویند: به آن ایمان آوردیم؛ این ها همه حق است و از سوی پروردگار ماست؛ ما پیش از این هم مسلمان بودیم».(۴)

حکومت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف پایان دهنده ظلم و بی عدالتی است. همه آرمان های نیک و پسندیده در اعلامیه حقوق بشر در حکومت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به گونه جهانی محقق خواهد شد، اما نه با حکومت ظالمان، استعمارگران، استثمارکنندگان و دولت های ستم پیشه؛ بلکه به دست موعود الهی تا منتظرانش به او بپیوندند. یهودیان، رزتشتیان، مسیحیان و انسان های پاک فطرت هم آرمان خود را در او می یابند و مطلوب خویش را در او می بینند. اگرچه امروز در نام او اختلاف دارند، اما وقتی خورشید حقیقت آشکار شود و ندای عدالت گستر همه مرزهای فکری و جغرافیایی را در نوردد، مستضعفان و مظلومان و حقیقت جویان به او ایمان خواهند آورد. آن گاه است که امام با پشتوانه الهی قیام می کند، دریچه جدیدی در تاریخ بشر می گشاید و به انسان ها حیات تازه ای می بخشد.

حضرت دستی بر سر مردم می کشد و عقلشان را کامل می کند و انسان عاقل حقیقت را می فهمد و به آن اقرار می کند؛ زیرا شرک از روی جهل است و امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف هم عقل ها را بیدار می کند و دانش، دانایی و آگاهی آنان را بالا می برد تا کسی در برابر حقیقت جاهل نباشد. بدیهی است که انسان های تشنه حقیقت وقتی پراغ حقیقت را روشن یافتند، از نور آن بهره مند می شوند؛ مگر کسانی که دشمن آن باشند و مانع اجرای حق و عدل شوند که در این صورت با قدرت ربانی آن حضرت نابود می شوند.(۵)

ار نگاه حقوق بشر، انسان به سبب کرامتش حق حیات دارد و نمی توان او را کشت. قرآن این مسئله را محترم شمرده و آن را به منزله کشتن همه انسان ها دانسته است، مگر برای قصاص یا وقتی فسادی در زمین برانگیخته باشد: « مِنْ أَجْلِ ذلِکَ کَتَبْنا عَلی بَنی إِسْرائیلَ أَنَّهُ مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسادٍ فِی اْلأَرْضِ فَکَأَنَّما قَتَلَ النّاسَ جَمیعًا وَ مَنْ أَحْیاها فَکَأَنَّما أَحْیَا النّاسَ جَمیعًا وَ لَقَدْ جاءَتْهُمْ رُسُلُنا بِالْبَیِّناتِ ثُمَّ إِنَّ کَثیرًا مِنْهُمْ بَعْدَ ذلِکَ فِی اْلأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ»؛ « به همین جهت، بر بنی اسرائیل مقرر داشتیم که هر کس، انسانی را بدون ارتکاب قتل یا فساد در روی زمین بکشد، چنان است که گویی همه انسان ها را کشته و هر کس انسانی را از مرگ رهایی بخشد، چنان است که گویی همه مردم را زنده کرده است و رسولان ما، دلایل روشن برای بنی اسرائیل آوردند، اما بسیاری از آن ها، پس از آن در روی زمین، تعدی و اسراف کردند».(۶)

در حکومت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف انسان به کرامت حقیقی خود دست می یابد. امام همانند پدری مهربان برای همه انسان ها، آدمیان را از کرامت انسانی بهره مند خواهد کرد. مکارم اخلاق را کامل می کند، شهرها را آباد می سازد، بندگان خدا را حیاتی دوباره می بخشد، حق را استوار می سازد، باطل را نابود می کند، دادرس مظلومان و یاور بی کسان می شود، احکام بر زمین مانده خدا را زنده و سنت پیامبر صلی الله علیه و آله نشانه های دین را اجرا می کند و در حقیقت از کرامت انسانی پاسداری می کند؛ چیزی که اعلامیه جهانی حقوق بشر فقط از آن سخن گفته است و در مرحله نه تنها اقدامی نکرده؛ بلکه به نظاره زیر پا گذاشتن این کرامت نیز نشسته است.

پی نوشت ها:

۱. اسراء: ۷۰.

۲. بحارالانوار، ج۵۲، ص ۳۲۸.

۳. نحل: ۳۶.

۴. قصص: ۵۳.

۵. مجموعه مقالات سومین همایش بین المللی دکترین مهدویت، مقاله مهدویت، حقوق بشر و کرامت انسانی، ص ۲۶۸.

۶. مائده: ۳۲.