رهایی از آفت تکلف در مهمانی از منظر اسلام
انجام دادن صله رحم بسیار سفارش شده اما بعضی ها با تکلف و سختی که برای خود درست می‌کنند، باعث کم شدن رفت و آمد ها در بین فامیل ها می‌شوند. اسلام سفارش دارد که در حد توان خودتان از مهمانان پذیرایی کنید و سختی برای خودتان درست نکنید
باید در تمام امور خودتان به حد اعتدال بسنده کنید و با رفتارهایتان سبب نشوید که دیگران هم برای جبران محبت شما، خودشان را به تکلف و سختی بیاندازند.
خداوندی که انسان را خلق کرده، به او دستور بر انجام کارهای را داده است که در حد توان او باشد و به بیش از توان او دستور نداده است. شاهد این حرف آیه قرآن است که می‌فرماید: لا یکلف الله نفسا الا وسعها. خداوند هیچ کس را، جز به اندازه تواناییش، تکلیف نمی‌کند. [۱] ما هم نباید خودمان را برای یک مهمانی به مشقت و سختی بیاندازیم. چون همین تکلف ها و سختی ها سبب می‌شود تا رفت و آمد ها کمتر و کمتر شود و به مرور زمان کاملا قطع شود. باید تمام کار ها. را بر طبق اصول و موازین شرعی انجام دهیم.
پیامبر اکرم فرمودند: گرامیداشت برادر دینی به این است که شخص هدیه اش را بپذیرد و از آنچه دارد به او هدیه دهد و خود را برای او به زحمت نیندازد. [۲] مد نظر بنده از این حدیث، قسمت آخر آن است که می‌فرماید؛ خود را به زحمت نینداز. منظور از حدیث این نیست که زحمت نکشید و آشپزی نکنید و مهمان آمد شما سر جای خودتان بنشینید و او را نظاره کنید. بلکه منظور این است که در حد توان و قدرت خود رفتار کنید. نه افراط نه تفریط.
یادآوری: گواراترین و زیباترین زندگی نصیب کسانی می‌شود که راحت و آسوده، به دور از مشقت های آسیب رسان برای خود زندگی می‌کنند نه اینکه برای نمایش دادن و پُز دادن به دیگران.
چه کارهای را باید انجام دهیم تا خودمان را از این آفت نجات دهیم؟
۱.شناخت نسبت به تکلف و آثار آن
برای اینکه هر کاری را به خوبی انجام دهیم باید درباره آن تحقیق و تفحص کنیم تا پشیمان نشویم. شمایی که دوست دارید خودتان را با این سراب فریبنده که هیجانی شیرین اما کاذب به همراه خودش دارد در این دنیا سرگرم کنید. آیا به این فکر کرده اید که این رفتار شما چه بلای بر سر زندگی دیگران می‌آورد؟ باید در تمام امور خودتان به حد اعتدال بسنده کنید و با رفتارهایتان سبب نشوید که دیگران هم برای جبران محبت شما، خودشان را به تکلف و سختی بیاندازند. اولین قدم برای اینکه از این معضل رهایی پیدا کنید این است که شناخت پیدا کنید و از این انحراف فکری وعملی خودتان را نجات دهید.
۲. تقوا و پرهیزگاری
شاید در بحبوحه زندگی گفتن این حرف ها کمی عجیب و دور از ذهن به نظر برسد اما باید آموزه های دینی را در زندگی خودمان پیدا سازیم تا زندگی ما رنگ خدایی و آرامش را به خودش بگیرد. تکلف و سختی زمانی به سراغ ما می‌آید که ما با خودمان می‌گوییم چون رفتیم به منزل آقا یا خانم فلانی و آنها افطاری (غذاهای) گوناگونی برای ما آوردند، ما هم باید هر طوری هست بهترین ها را برای آنها فراهم سازیم. اما کسانی که تقوا داشته باشند و به خدا اعتقاد داشته باشند می‌گویند خداوند به ما دستور داده در حد توان خودتان رفتار کنید و ما هم بهترین های که در حد توان ما هست را برای مهمان خودمان فراهم می‌سازیم و با عشق، غذا را برای آنها درست می کنیم. تقوا باعث می‌شود تا ذهن ما از انحراف و افکار منفی دور شود. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: کسانی که ایمان آوردند و با تقوا باشند، خداوند کارهایشان را اصلاح و آنان را از پریشان حالی نجات می‌دهد. [۳]
۳. صبر کردن
شما نمی‌توانید افکار دیگران را تغییر دهید اما می توانید به خودتان تلقین کنید که اگر آنها سفره رنگارنگ داشتند و من نتوانستم همانند آن سفره را فراهم سازم و بخاطر این، آنها پشت سر من حرف خواهند زد و مرا منت خواهند کرد،من تحمل و صبر می کنم و خودم را سرگرم این بازی های دنیا نمی کنم. وبشر الصابرین، و بشارت ده به استقامت کنندگان![۴]
آفت
چشم وهم چشمی یک آفتی است که سبب می‌شود تا انسان به دره شقاوت سقوط کند و مانع از سیر تساعدی او به سمت انسانیت شود. راهکاری که رسول خدا برای رهایی و نجات از تکلف و سختی می‌فرمایند: ما پیامبران و اولیاء از تکلف بیزاریم، پس تقوا پیشه و صبر و استقامت داشته باش تا خدا تو را از تکلف بی نیاز کند و سرنوشت ایمانی به تو دهد. [۵]
پی نوشت :
[۱] قرآن کریم، سوره مبارکه بقره، آیه ۲۸۶.
[۲] محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۷ ق، جلد ۷۰، صفحه ۳۹۴.
[۳] قرآن، سوره احزاب، آیه ۷۰، ۷۱.
[۴] قرآن، سوره بقره، آیه ۱۵۵.
[۵]بحارالانوار، جلد ۷۰، صفحه ۳۹۴.