طبق گزارش تفریغ بودجه ۶ ماهه ۱۴۰۱، دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی، گیلان، تبریز، قزوین، خراسان شمالی، کرج، ایران و آذربایجان غربی، با داشتن در مجموع ۱۹۳۵ حساب خارج از خزانه بانک مرکزی، ۷۵ درصد حساب‌های غیرمجاز بانکی را به خود اختصاص داده‌اند.
طبق قوانین بودجه سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ که مربوط به اجرای حساب واحد خزانه است، همه دستگاه‌های دولتی مکلف شدند تا همه حساب‌های خارج از خزانه بانک مرکزی خود را مسدود کرده و به حساب نزد خزانه‌داری بانک مرکزی منتقل کنند؛ همچنین در قانون ذکر شده است که عدم اجرای این قانون، در حکم تصرف غیرقانونی در اموال عمومی است.
* دانشگاه‌های علوم پزشکی بزرگترین دستگاه متخلف در اجرای قانون
با این وجود، هر چند در اواخر سال ۱۴۰۱ هستیم و به گفته مسئولان، ۹۰ درصد دستگاه‌های دولتی این قانون و تمرکز حساب‌ها در خزانه بانک مرکزی را اجرا کرده‌اند، اما همچنان دانشگاه‌های علوم پزشکی که بیش از ۱۲۰ هزار میلیارد تومان، یعنی حدود یک ششم بودجه، را به خود اختصاص داده‌اند، همچنان به اجرای این قانون تن نداده‌اند.
محمدعلی محسنی بندپی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، درباره امتناع دانشگاه‌های علوم پزشکی از پیوستن به حساب واحد خزانه گفته بود: در حال حاضر هیات امنای دانشگاه‌ها، ماشین امضا و تائیدکننده هزینه‌هایی شده‌اند که در راستای توسعه دانشگاه‌ها نیست.، این دانشگاه‌ها هم‌اکنون بیش از دو هزار حساب فرعی فعال در بانک‌ها دارند و هنوز به طور کامل به حساب واحد خزانه نپیوسته‌اند که نشان‌دهنده ضعف نظارت مجلس و دولت است.
مسعود خاتمی، عضو دیگر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز، در رابطه با عدم اجرای قانون حساب واحد خزانه بیان می‌گوید: همان طور که در بودجه ۱۴۰۱ مصوب مجلس آمده است، عدم اتصال حساب دستگاه‌های مختلف به حساب واحد خزانه، در حکم تصرف در اموال عمومی است و جرم انگاری شده است. از این جهت دستگاه‌های دولتی نمیتوانند به صورت سلیقه‌ای اجرا یا عدم اجرای قانون داشته باشند و یا دانشگاه‌های علوم پزشکی نمیتوانند برای خود استثنا قائل شوند.
* کدام دانشگاه‌ها به اجرای قانون تن نداده‌اند؟
بر اساس گزارش تفریغ بودجه ۶ ماهه ۱۴۰۱ دیوان محاسبات، ۲۹ دانشگاه علوم پزشکی، همچنان حساب غیرمجاز بانکی دارند. جدول زیر (شماره یک) اسامی این دانشگاه‌ها به همراه تعداد حساب‌های غیرمجاز آنان طبق گزارش تفریغ بودجه‌ی دیوان محاسبات نشان داده شده است.
همانطور که از جدول مشاهده می‌شود، دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی، گیلان، تبریز، قزوین، خراسان شمالی، کرج، ایران و آذربایجان غربی به ترتیب با بیشترین تعداد حساب غیرمجاز، در مجموع ۱۹۳۵ حساب غیرمجاز دارند.
البته ناگفته نماند که بیش از ۷۵ درصد حساب‌های غیرمجاز نیز مربوط به همین ۹ دانشگاه است.
* خواب پول دانشگاه در بانک، تاخیر در پرداخت حقوق پزشکان و نارضایتی مردم از خدمات دولتی
اخیرا رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان قزوین، در مصاحبه‌ای بیان کرده است: پزشکان متخصص استان قزوین ۱۶ ماه است که کارانه خود را دریافت نکرده‌اند و به همین خاطر، اغلب پزشکان متخصص، متمایل به همکاری با بیمارستان‌های دولتی نیستند.
طبق گزارش تفریغ بودجه دیوان محاسبات، دانشگاه علوم پزشکی قزوین بیش از ۲۰۰ حساب غیرقانونی در بانک‌های خصوصی دارد، از این رو، با انتقال بودجه تخصیص‌داده شده دانشگاه به این حساب‌ها برای کسب سود سپرده یا موارد دیگر، حقوق کادر درمان را با ۱۶ ماه تاخیر واریز می‌کند. بنابراین، این اتفاق عاملی است برای خروج پزشکان از بخش‌های دولتی که در نهایت نیز منجر به بی‌نصیب شدن مردم از خدمات دولتی می‌شود.
* کنترل کسری بودجه به وسیله انضباط‌دهی در دخل و خرج‌ها
کمبود نقدینگی در دستگاه‌های دولتی که سرانجام از طریق خلق پول در شبکه بانکی جبران می‌شود، از عوامل مهمی در افزایش تورم است، این در حالی است که برآورد میزان واقعی کسری بودجه تاکنون برای دولت‌ها میسر نبوده است، حساب واحد خزانه به دنبال آن است که از طریق انضباط‌بخشی به نظام مالیه عمومی، در جهت کنترل دخل وخرج‌ها قدم بردارد.
دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز باید مانند همه دستگاه‌های اجرایی، این قانون را هر چه سریع‌تر اجرایی کنند، در غیر این صورت، همانطور که در قوانین بیان شده است، این اقدام در حکم تصرف غیرقانونی در اموال عمومی است و دیوان محاسبات و سازمان بازرسی به عنوان مدعی‌العموم می‌توانند در جهت احیای حقوق مردم به مسئله ورود کرده و اجرای کامل قانون را پیگیری و با متخلفان از قانون برخورد کنند.