کارشناس آموزش و پرورش گفت: بازنگری در کتب آموزشی هم دست موسسات آموزشی را کوتاه کرده و هم به اقتصاد آموزش و پرورش را بهبود می‌بخشد. قرار نیست ما همه عمر دانش‌آموزان را فدای کنکور کنیم بلکه دانش‌آموزان نیازمند آموختن مهارت‌های زندگی هستند.
ابراهیم سحرخیز کارشناس آموزش و پرورش و معاون اسبق درباره وضعیت کتب درسی گفت: نمی‌توانیم قاطعانه بگوییم که کتاب‌های درسی مشکل دارند اما نتایج آزمون‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که ما در مهارت خواندن و نوشتن مشکل داریم و وضعیت خوبی در علوم ریاضی و تجربی نداریم. ایراد دیگری که به کتاب‌های درسی وارد می‌شود، در حوزه آموزش زبان انگلیسی است؛ دانش‌آموزان در دوره متوسطه زبان می‌خوانند اما عملا یادگیری چندانی ندارند.
وی افزود: سودمندی کتاب‌های درسی و بازتالیف آن‌ها باید توسط گروه‌های آموزشی مورد بررسی قرار گیرد اما این فرآیند در سازمان پژوهش و آموزش به خوبی انجام نمی‌شود زیرا ما گروه‌های آموزشی مستقلی نداریم. از جهتی تشکیلات صنفی متشکل از معلمان وجود ندارد که کتاب‌های درسی را مورد ارزیابی قرار دهد.
کارشناس آموزش و پرورش با اشاره به اینکه خلا پژوهشی در حوزه بررسی کیفیت کتاب‌های درسی وجود دارد، عنوان کرد: بازخورد کتاب‌های درسی باید توسط گروه‌های آموزشی و تشکل‌های صنفی از مدارس جمع‌آوری شده و در نهایت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی بازخوردهای جمع‌آوری شده از مدارس را در کنار نظرات کارشناسان مورد بررسی قرار داده و نتیجه‌گیری کند. اگر این فرآیند طی شود، مشخص می‌شود که کدام کتاب‌ها کارآیی لازم را نداشتند و باید تغییر کنند.
وی ادامه داد: یکی از ایرادات مهم این است که در تشکیلات آموزش و پرورش گروه‌های آموزشی به رسمیت شناخته نشده‌اند و تشکیلات غیررسمی که ساختارمند نیستند را هم با معلمانی پر می‌کنند که مازاد هستند یا ضعف در تدریس دارند. در برخی رشته‌های درسی به ویژه در خانم‌ها معلم مازاد داریم و معمولا این افراد را در گروه‌های آموزشی و فعالیت‌های پژوهشی به کار می‌گیرند. این درحالی است که اعضای گروه‌های آموزشی باید منتخب معلمان، توانمند و محبوب باشند.
سحرخیز بیان کرد: شورای عالی آموزش و پرورش تا به حال به صورت جدی به بحث انجمن‌های علمی و گروه‌های آموزشی ورود نکرده است؛ برای اینکه اولویت کمبود معلم است و به جذب نیروهای کارآمد در این حوزه فکر نمی‌کند. اگر می‌خواهیم ارزیابی درستی از وضعیت کلاس‌های درسی داشته باشیمف باید گروه‌های آموزشی را فعال کنیم.
وی اضافه کرد: گروه‌های آموزشی می‌توانند نظر دانش‌آموزان در مورد کتاب‌های درسی را بررسی کنند چراکه اعضای آن معلمان منتخب هستند. امروز دانش‌آموز بعد از خروج از مدرسه سواد کافی ندارد، نمی‌تواند یک نامه اداری بنویسد، در محاسبات اولیه دچار مشکل می‌شود و قانونمند عمل نمی‌کند.
سحرخیز توضیح داد: مرکز پایش کیفیت آموزش زیر نظر وزیر آموزش و پرورش فعالیت می‌کند و به دلیل اینکه مستقل نیست، نمی‌تواند گزارش‌هایی خلاف نظر وزیر منتشر کند. ما نیازمند مرکزی مستقل و بدون جهت‌گیری هستیم که بتوانند فرآیند آموزش را ارزیابی کرده و اظهارنظر کنند. چیزی شبیه به سازمان حساب‌رسی باید در آموزش و پرورش وجود داشته باشد که مستقل عملکردها را ارزیابی کند.
کارشناس آموزش و پرورش با اشاره به حجم بالای کتاب‌های درسی بیان کرد: ما همیشه دچار افراط و تفریط هستیم؛ بررسی‌ها باید علمی باشیم. ایران از کشورهایی است که هم حجم کتاب درسی در آن متناسب‌سازی نشده و هم تعداد تعطیلات رسمی بسیار کمتر از دیگر کشورها است. در کشور ما بچه‌ها حجم بالایی از کتاب‌ها را هر روز با خود به مدرسه می‌آورند.
وی ادامه داد: در این شرایط مافیای کنکور و موسسات آموزشی هم از فرصت استفاده کرده و پشت پرده با مدارس قرارداد می‌بندند و مدیر مدرسه به اولیا توصیه می‌کند که برای هر کتاب یک کتاب کار هم تهیه کنند. این حجم از تمرینات انگیزه را از دانش‌آموزان گرفته و آن‌ها را خسته می‌کند. اگر این کارها خروجی خوبی داشت، در حوزه ابتدایی با مشکل خواندن و نوشتن مواجه نبودیم.
عنوان کرد: بازنگری در کتب آموزشی هم دست موسسات آموزشی را کوتاه کرده و هم به اقتصاد آموزش و پرورش را بهبود می‌بخشد. قرار نیست ما همه عمر دانش‌آموزان را فدای کنکور کنیم بلکه دانش‌آموزان نیازمند آموختن مهارت‌های زندگی هستند. امروز کودک را نباید فدای آینده نامعلوم کنییم و دانش‌آموزان باید نشاط لازم را در مدرسه تجربه کنند.
وی افزود: مدرسه نمونه مینیاتوری از جامعه بزرگ‌تر است و رشد اجتماعی و اخلاقی و شور و نشاط مورد نیاز جامعه باید در مدرسه اتفاق بیفتد. محیط‌های آموزشی باید متنوع شوند و دانش‌آموزان در قالب گردش‌های علمی آموزش ببینند. این اتفاقات هم حجم کتاب درسی را کاهش می‌دهد و هم ارزش‌یابی‌ها را پژوهش‌محور می‌کند. ارزش‌یابی امروز ما حافظه‌محور و نمره‌محور است. اگر به سمت پژوهش‌محور شدن برویم، کتابخانه در مدرسه رونق می‌گیرد. ساعت‌های درسی هم باید کوتاه‌تر شده و فعالیت‌های دیگر جایگزین حجم بالای کتاب درسی شود.