چه کسانی در زمان ظهور رجعت می کنند؟
در روایات اسلامی عنوان شده است که ۴ دسته از افراد همراه با امام مهدی(عج) باز میگردند و امام را یاری میکنند. امام حسین(علیه السلام) یکی از رجعتکنندگان است که ۵ تن از پیامبران نیز ایشان را همراهی میکنند.
سلمان و مقداد در رکاب امام زمان(عج)
معارف عمیق مهدویت ضامن سلامت و سعادت جامعه و فرد فرد انسانهاست، اعتقاد به بشارتهای پیامبران گذشته و ائمه دین(علیه السلام) افراد با انگیزه و پرتوانی را در جامعه میتواند پرورش دهد، باور به حضور امامی ناظر بر اعمال، از جنبه فردی موجب پاک نگاه داشتن روح و پیراستن اعمال از زشتیهاست و از جنبه اجتماعی باعث همدلی مۆمنان و ایستادگی در برابر ظالمان میشود، کارکرد وسیع و عمیق آموزههای مهدوی، جذابیت خاص موضوع را نشان میدهد، به همین دلیل، قشرهای مختلف جامعه پرسشهای بسیاری در این موضوع دارند که لزوم پاسخگویی صحیح به آنها از راهی مطمئن بر کسی پوشیده نیست.
پیامبری که همراه با امام حسین(علیه السلام) رجعت میکند
رجعتکنندگان چند دستهاند؟
میتوان گفت به طور کلی چهار دسته از مردم رجعت میکنند:
۱ـ پیامبران: تمام پیامبران از آدم تا پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) به دنیا باز میگردند، امام صادق(علیه السلام) میفرماید: خداوند هیچ پیامبری را از حضرت آدم تا خاتم مبعوث نکرد، مگر اینکه به دنیا باز میگردند، دین را یاری کنند و با دشمنان بجنگند، همچنین بر رجعت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) روایات معتبری دلالت دارند.
از میان پیامبران رجعتکننده، به برخی از آنان اشاره میشود:
«اسماعیل بن حزقیل»* که همراه امام حسین(علیه السلام) رجعت میکند، حضرت عیسی(علیه السلام) هم از رجعتکنندگان است، یکی دیگر از پیامبران رجعتکننده، حضرت خضر(علیه السلام) است؛ البته از آنجا که حضرت عیسی و خضر(علیه السلام) وفات نکردهاند، شاید نام این بازگشت را نتوان رجعت اصطلاحی گذاشت، روایات متعددی رجعت پیامبر(صلی الله علیه وآله) را بیان میکنند. نام حضرت ادریس و الیاس نیز در میان رجعتکنندگان هست.
فرهنگ حسینی (قیام و شهادت) و فرهنگ مهدوی (انتظار) در روز ظهور و با رجعت امام حسین(علیه السلام) به هم میپیوندند، بذری که امام حسین(علیه السلام) در کربلا کاشت و دیگر امامان آن را بارور کردند و امام مهدی(عج) در دوران غیبت به حراست آن همت گماشت، روز ظهور شکوفا میشود و رجعت امام حسین(علیه السلام) یعنی برافراشتن شکوه ثمرات درخت بارور و تنومند اسلام
رجعت امامان به ترتیب نیست
۲ ـ امامان: در تعدادی از روایات تصریح شده است که تمام امامان رجعت میکنند. امام سجاد(علیه السلام) فرمود: پیامبرتان و امیرمۆمنان علی(علیه السلام) و ائمه به سوی شما باز میگردند، ولی طبق برخی روایات، رجعت امامان به ترتیب نیست؛ زیرا در بعضی از روایات تصریح شده است که اولین رجعت برای امام حسین(علیه السلام) اتفاق میافتد، در روایات فراوانی وارد شده است که حضرت علی(علیه السلام) چندین بار رجعت میکند.
۳ ـ مۆمنان خالص: برخی روایات با عنوان کلی مۆمنان خالص، رجعتکنندگان را معرفی میکنند، امام صادق(علیه السلام) میفرماید: رجعت عمومی نیست و فقط مۆمنان خالص و مشرکان خالص به دنیا باز میگردند.
رجعت چه کسانی بشارت داده شده است
در تعدادی از روایات تعبیر به ولایت مداران و شیعیان شده است. شیعیان راستین امام مهدی(عج) باز میگردند و امام را یاری میکنند، در بعضی روایات معصومان به افراد خاصی بشارت رجعت دادهاند، مانند سلمان فارسی، مقداد بن اسود، جابربن عبدالله انصاری، ابودجانه انصاری، مالک اشتر، مفضل بن عمر، حمران بن اعین، داود رقّی و مۆمن طاق.
در میان رجعتکنندگان، یاران پیامبران پیشین به چشم میخورد. امام صادق(علیه السلام) در این باره میفرماید: ۱۵ نفر از قوم موسی(علیه السلام)، ۷ تن از اصحاب کهف، یوشع وصی حضرت موسی(علیه السلام)، مۆمن آل فرعون و …
۴ ـ کافران خالص: در روایات تصریح شده است که کافران خالص به این دنیا باز میگردند تا به سزای ابدی اعمال خود برسند و از آنان انتقام گرفته شود.
رابطه ولایتپذیری و رجعت
*ویژگی رجعتکنندگان چیست؟
مهمترین ویژگی رجعتکنندگان مۆمن عبارت است از:
۱ ـ ایمان خالص: بنابر آنچه در روایات بسیاری آمده، مهمترین ویژگی رجعتکنندگان ایمان محض است. در روایتی میخوانیم: رجعت عمومی نیست و تنها افرادی بر میگردند که مۆمن خالص یا مشرک خالص باشند.
مۆمن خالص کسی است که تنها خداوند را در نظر دارد و هرگز از ایمان خود دست بر نمیدارد و تا آخرین نفس در راه خداوند تلاش میکند.
۲ ـ ولایتپذیری آگاهانه: سلمان از پیامبر پرسید: آیا رجعت امامان را درک میکنم؟ پیامبر(صلی الله علیه وآله)فرمود: تو آنها را درک میکنی و هر کس مثل تو باشد و هر کس با این شناخت، ولایت آنها را بپذیرد.
براساس روایت بالا، شناخت امامان به عنوان تنها الگوی کامل فردی و اجتماعی و اطاعت از آنها در تمامی ابعاد زندگی شرط لازم برای رجعت کردن در دولت کریمه آنان است.
۳ ـ ستمکشی و جهاد در راه دین: در تعدادی از روایات، یکی از ویژگیهای رجعتکنندگان، آزار دیدن در راه حق هست، کسانی که در راه دین و اهل بیت(علیهم السلام) جهاد کردند و مظلومانه به شهادت رسیدند، میتوانند به دنیا بازگردند تا تعدادی از پاداش تلاش خود را ببینند و از ستمگران انتقام گیرند.
در روایتی از پیامبر(صلی الله علیه وآله) آمده است: تمام کسانی که از ما هستند و در راه اهل بیت(علیهم السلام) ظلم دیدهاند، در دوران ظهور حضور خواهند یافت.
در روایت دیگر امام صادق(علیه السلام) میفرماید: خداوند گروهی را زنده میگرداند که غلاف شمشیرشان بر گردن آنهاست.
مهمترین برنامههای امام حسین(علیه السلام) در رجعت
*برنامههای امام حسین(علیه السلام) در رجعت چیست؟
برخی از مهمترین برنامههای امام حسین(علیه السلام) عبارتاند از:
۱ـ انتقام از دشمنان: در روایتی از امام صادق(علیه السلام) آمده است: امام حسین(علیه السلام) و یزید با یارانشان میآیند و امام(علیه السلام) آنان را میکشد، البته انتقامگیری در زمان قیام امام زمان(عج) است؛ از این رو در دعای ندبه میخوانیم: کجاست کسی (امام زمان) که به خونخواهی امام حسین(علیه السلام) بر میخیزد، پس انتقامگیری به هر دو امام نسبت داده شده است.
۲ـ کمک به امام مهدی(عج): امام حسین(علیه السلام) به امام مهدی(عج) برای جهانیسازی اسلام یاری میرساند. در روایتی امام حسین(علیه السلام) میفرماید: حضرت امیر شمشیر پیامبر(صلی الله علیه وآله) را به من میدهد و مرا به شرق و غرب عالم میفرستد.
۳ـ به خاکسپاری امام مهدی(عج): براساس روایات، مراسم غسل و دفن هر امام فقط توسط امام دیگر انجام میشود، رجعت دوم امام حسین(علیه السلام) در اواخر عمر امام زمان(عج) است، همچنین حاکم بعد از امام مهدی(عج) امام حسین(علیه السلام) است، طبق روایات، امام حسین(علیه السلام) امام مهدی(عج) را غسل، کفن، حنوط و دفن میکند.
۴ـ تشکیل حکومت جهانی: مهمترین برنامه امام حسین(علیه السلام) تشکیل حکومت پس از امام مهدی(عج) است. مدت حکومت آن حضرت طبق روایت مۆثق، ۳۰۹ سال است، چندین روایت نقل شده است که امام حسین(علیه السلام) آن قدر حکومت میکند که به واسطه پیری ابروهایش روی چشمانش قرار میگیرد، برخی از این روایات مۆثق هستند.
در تعدادی از روایات، یکی از ویژگیهای رجعتکنندگان، آزار دیدن در راه حق هست، کسانی که در راه دین و اهل بیت(علیه السلام) جهاد کردند و مظلومانه به شهادت رسیدند، میتوانند به دنیا بازگردند تا تعدادی از پاداش تلاش خود را ببینند و از ستمگران انتقام گیرند
ارتباط جالب میان رجعت امام حسین(علیه السلام) و ظهور فرزندش
*چه ارتباطی بین ظهور و رجعت امام حسین(علیه السلام) وجود دارد؟
بین امام مهدی(عج) و جد بزرگوارش امام حسین(علیه السلام) ارتباط و پیوندهای بسیاری وجود دارد، نویسنده کتاب «عاشورا و انتظار» ۲۶ گونه ارتباط بین امام حسین(علیه السلام) و امام مهدی(عج) فرزند گرامیاش، ذکر کرده که یکی از آنها مسئله رجعت است.
ایشان با توجه به این پیوندها، ۱۸ تحلیل ارائه میکند، برای روشن شدن پاسخ سۆال، به چند نمونه از تحلیلهای این کتاب اشاره میشود:
۱ـ عاشورا؛ پشتوانه فرهنگی انتظار: فرهنگ عاشورا، زمینه فرهنگ انتظار را میسازد، انتظار، ادامه عاشورا و چشم به راه حسین دیگری است. رجعت امام حسین(علیه السلام) هم یعنی ظهور پشتوانه نهضت مهدوی.
۲ـ اشتراک اهداف: هدف امام حسین(علیه السلام) نجات انسانها از گمراهی و نادانی بود، امام مهدی(عج) هم انسانها را از گمراهی و نادانی نجات میدهد، بنابراین یکی از حکمتهای رجعت امام حسین(علیه السلام) همین مسئله است، امام مهدی(عج) زمینه را برای تبلور اهداف قیام عاشورا و هدف نهضت حسینی مهیا میکند و رجعت امام حسین(علیه السلام) حرکت در راستای هدف کربلاست.
۳ـ الهامپذیری هر دو فرهنگ: فرهنگ حسینی (قیام و شهادت) و فرهنگ مهدوی (انتظار) در روز ظهور و با رجعت امام حسین(علیه السلام) به هم میپیوندند، بذری که امام حسین(علیه السلام) در کربلا کاشت و دیگر امامان آن را بارور کردند و امام مهدی(عج) در دوران غیبت به حراست آن همت گماشت، روز ظهور شکوفا میشود و رجعت امام حسین(علیه السلام) یعنی برافراشتن شکوه ثمرات درخت بارور و تنومند اسلام.