مصداق های تفسیرها و برداشت های نادرست از مهدویت
در تفسیر و تحلیل موضوع مهدویت، هر کس از زاویه دید و نگاه خود به یک‌سری از یافته‌ها می‌رسد. اما در این میان همواره آسیب‌هایی این تحلیل‌ها را تهدید می‌کنند.
تفسیرها و برداشت‌های نادرست از موضوع مهدویت راه را بر ایجاد انحرافات جدید در این مسیر می‌گشاید.
تفسیرها و برداشتهاى نادرست
تحلیل نادرست و ناقص از روایات به دریافت غیر صحیح مى انجامد.بعنوان مثال برداشت غلط از مفهوم «انتظار» سبب شده است که بعضى گمان کنند چون اصلاح جهان از فسادها به دست امام عصر(عج) خواهد بود ما در برابر تباهى ها و ناهنجارى ها هیچ وظیفه اى نداریم و بلکه ممکن است گفته شود که براى نزدیک شدن ظهور امام مهدى(عج) باید براى ترویج بدى ها و زشتى ها در جامعه اقدام کنیم!!
این اندیشه نادرست در مقابل دیدگاه قرآن و اهل بیت(ع) است که امر به معروف و نهى از منکر را از وظایف حتمى هر مسلمان مى داند. یکی دیگر از برداشتهاى غلط در فرهنگ مهدویت، نشان دادن چهره خشونت آمیز از امام مهدى(عج) است.
بر خلاف تصوّر بعضى افراد که مى اندیشند امام مهدى(عج) با شمشیر عدالت، دریایى از خون به راه مى اندازد و بسیارى را از دم تیغ عبور مى دهد؛ امام عصر(عج) مظهر رأفت و رحمت پروردگار است و مانند پیامبر بزرگوار اسلام(ص) ابتدا همگان را با بیان روشن و دلائل آشکار به اسلام و قرآن مىخواند و اکثر مردم دعوت آن حضرت را پاسخ مى دهند و به او مى پیوندند. بنابراین امام(عج) تنها با مخالفان سرسخت که آگاهانه از پذیرفتن حق سرباز مى زنند و جز زبان شمشیر نمى فهمند با سلاح برخورد مى کند.
از امام باقر(ع) سؤال شد، آیا براى ظهور وقت (معینى) است؟ فرمود:آنها که براى ظهور تعیین وقت مى کنند دروغ مى گویند. (و سه بار این جمله را تکرار کردند.)
استعجال ظهور
استعجال به معنى عجله کردن و خواستن چیزى قبل از رسیدن وقت آن و تحقّق زمینه هاى لازم براى آنست. انسانهاى عجول به خاطر ضعف نفس و کم ظرفیّت بودن، متانت و سکون و آرامش خود را از دست مى دهند و بدون در نظر گرفتن شرایء خواهان تحقّق پدیده ها هستند.
در فرهنگ ناب مهدویّت و در برخورد با مسئله انتظار امام غایب، انسانِ منتظر، پیوسته در طلب ظهور بوده و با تمام وجود و اشتیاق خواستار ظهور است و براى تعجیل امر فرج دعا مىکند ولى هرگز عجله نمى کند و هر چه غیبت به درازا کشد و انتظار طولانى شود. باز هم صبر و شکیبایى را از کف نمى دهد بلکه علیرغم شوق فراوان به ظهور، در برابر اراده پروردگار و خواست او کمال تسلیم را از خود نشان مى دهد و براى تحقّق همه زمینه هاى لازم براى ظهور مى کوشد و بردبارى مى کند.
وقت گذاران دروغگو
یکی دیگر از آسیبهاى فرهنگ مهدویّت آن است که بعضى به دنبال تعیین زمان براى ظهور هستند. در حالى که زمان ظهور بر مردم مخفى است و در روایات پیشوایان دینى از تعیین وقت براى ظهور به شدت نهى شده است و وقت گذاران دروغگو شمرده شده اند.از امام باقر(ع) سؤال شد، آیا براى ظهور وقت (معینى) است؟ فرمود:آنها که براى ظهور تعیین وقت مى کنند دروغ مى گویند. (و سه بار این جمله را تکرار کردند.)
تلاش برای تطبیق علائم ظهور
در روایات فراوان نشانه هایى براى ظهور امام مهدى(عج) بیان شده است امّا کیفیت دقیق و خصوصیات آنها روشن نیست و این بسترى براى تحلیل‌ها و تفسیرهاى شخصى و احتمالى گردیده است. هر از گاهى بعضى در پى تطبیق علائم ظهور بر پدیده هاى موجود بر مى آیند و بدین وسیله خبر از نزدیکى ظهور و احتمال قریب الوقوع بودن آن مى دهند.این جریان نیز از آسیب زنندگان به فرهنگ مهدویت هستند.
انتشار مطالب غیر ضروری
در فرهنگ ناب مهدوى معارف فراوانى است که پرداختن به آنها یک ضرورت شمرده مى شود و نقش اساسى در جهت آگاهى بخشى به شیعیان دارد و براى ترسیم نحوه عملکرد آنها در زمان غیبت بسیار مهم است.
گاهى افراد و مجموعه ها در قالب گفتار و مقالهها و نشریّات و حتى کنفرانس ها به بحثهایى روى مى آورند که هیچ ضرورتى براى طرح آنها احساس نمى شود و بلکه گاهى سبب ایجاد شبهه ها و سؤالات انحرافى در ذهن و اندیشه منتظران مى گردد.
براى نمونه پرداختن به بحث «ملاقات با امام زمان» و ترغیب و تشویق فراوان و به شکل افراطى نسبت به این موضوع، پیامدهاى ناگوارى دارد و سبب ناامیدى و گاهى انکار امام(عج) مىگردد. در حالى که آنچه در روایات بر آن تأکید شده است، حرکت در جهت رضایت امام مهدى(عج) و پیروى از آن حضرت در گفتار و کردار است و بنابراین آنچه مهم است تبیین وظایف منتظران، در عصر غیبت امام است تا اگر توفیق ملاقات با امام دست داد، در حالت رضایتمندى آن بزرگوار باشد.
پرداختن به مباحثى از قبیل ازدواج حضرت و یا وجود فرزند براى آن بزرگوار و یا محل زندگى حضرت و مانند آن نیز از نمونه هاى بحثهاى غیر ضرورى است که بجاست جاى خود را به مباحث کاربردى و تأثیرگذار در مسیر زندگى منتظران بدهد. به همین دلیل گفتگو درباره شرایط و زمینههاى ظهور نیز بر بحث علائم ظهور مقدم است، زیرا آشنایى با شرایط ظهور مشتاقان امام را به حرکت در راستاى تحقق آن شرایط ترغیب مى کند.
آگاه باشید که هر کس قبل از خروج سفیانى و صیحه (آسمانى) ادّعاى مشاهده داشته باشد دروغگو است.بعضى از این دروغگویان پا را فراتر نهاده و پس از ادّعاى نیابت، مدّعى مهدویت شده اند
این نکته نیز مهم است که در طرح مباحث مهدویّت، جامع نگرى لازم است. مقصود از جامع نگرى آن است که در هنگام گفتگو درباره یک موضوع مجموعه معارف مهدویّت مورد مطالعه قرار گیرد.
ظهور مدّعیان دروغین
در طول سالیان غیبت امام مهدى(عج) افرادى به دروغ ادعا کرده اند که با آن حضرت، ارتباط خاص دارند و یا از سوى آن بزرگوار، به مقام نیابت خاص رسیده اند.امام زمان(عج) در آخرین نامه خود به نایب چهارم، تصریح کردند:تو تا شش روز دیگر از دنیا خواهى رفت، کارهایت را سامان ده و درباره جانشینى از خود، به هیچ کس وصیت نکن که غیبت کامل فرا رسیده است… و در آینده بعضى از شیعیان من ادعاى مشاهده (و ارتباط با من) مىکنند.
آگاه باشید که هر کس قبل از خروج سفیانى و صیحه (آسمانى) ادّعاى مشاهده داشته باشد دروغگو است.بعضى از این دروغگویان پا را فراتر نهاده و پس از ادّعاى نیابت، مدّعى مهدویت شده اند .