مشخص نبودن آمار دقیق معلولان در کشور/ عدم مدیریت در هزینه‌کرد بودجه
معلولان با مشکلات متعددی از جمله مناسب‌سازی نبودن معابر شهری، مشکلات مالی و تحصیلی، نبود اشتغال و غیره مواجه هستند که راه حل بسیاری از این موارد در قانون حمایت از معلولان پیش‌بینی شده است اما مشکل بزرگی که سد راه اجرای این قانون است، مشخص نبودن آمار دقیق معلولان در کشور است.
به گزارش خبرگزاری افسران، ۱۵ دی ۱۴۰۱ شبنم جهانشاد معاون دفتر پیشگیری از معلولیت‌های سازمان بهزیستی کشور در نشستی اعلام کرد که یک میلیون و ۶۰۰ هزار معلول در بانک اطلاعاتی سازمان بهزیستی سطح کشور ثبت شده اما این تعداد آمار معلولانی است که به سازمان بهزیستی مراجعه داشته‌اند و آمار دقیقی از سایر افراد معلول در کشور نداریم.
کارشناسان معتقدند که مشخص نبودن تعداد معلولان سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری برای این قشر را دشوار می‌کند. رامک حیدری مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران دیستروفی در این باره گفت: ما از مرکز آمار خواستیم که در آخرین سرشماری خوداظهاری برای مشخص شدن تعداد معلولان در کشور اختصاص دهند که این کار انجام نشد و در تصمیم‌گیری‌ها و اختصاص بودجه تنها به آمار محدود بهزیستی اکتفا می‌شود.
حیدری اضافه کرد: بسیاری از معلولان نمی‌خواهند که عضو بهزیستی باشند و تعداد زیادی هم در نوبت هستند. بهزیستی آمار غیرواقعی ارائه می‌دهد و واقعیت شاید تعداد معلولان پنج برابر عدد اعلام شده باشد. در دنیا از هر ۱۰ فرد یک نفر یکی از انواع معلولیت را دارد و ایران هم از این شرایط استثنا نیست.
وی افزود: آمار بالای تصادفات، ضعف غربالگری بیماری‌های ژنتیکی، ازدواج‌های فامیلی و جنگ تحمیلی که پشت سر گذاشتیم نشان می‌دهد که آمار معلولان بیش از چیزی است که اعلام می‌شود. هلند و دانمارک می‌گویند که با انجام اقداماتی آمار معلولان را به سه درصد رسانده‌اند و چطور در ایران که اقدامی انجام نشده است، تنها ۲ درصد از مردم معلولیت دارند؟
سیاست‌گذاران نمی‌دانند که معلولان چند درصد از جامعه هستند
حیدری تاکید کرد: مشخص نبودن آمار معلولان یعنی سیاست‌گذاران نمی‌دانند که معلولان چند درصد از جامعه هستند و چه نیازهایی دارند. در چنین شرایطی هم تصمیمات درستی گرفته نمی‌شود. بهزیستی با عملکردی که داشته فاصله عمیقی میان خود و معلولان ایجاد کرده و ما به عنوان یکی از انجمن‌های معلولان حتی در ۱۰ سال گذشته جلساتی هم با این سازمان نداشتیم. مراکز مثبت زندگی هم تاسیس شدند تا بازنشستگان بهزیستی بیکار نمانند و عملا کارآیی ندارند.
سیدمهدی صادقی مدرس دانشگاه و فعال حوزه معلولان هم در این باره گفت: برای جلوگیری از آشفتگی در هزینه‌کرد بودجه باید ابتدا آمار درستی از تعداد معلولان و شدت معلولیت آن‌ها داشته باشیم. سال ۱۴۰۰ قرار بود که سرشماری نفوس و مسکن انجام شود که با دستور آقای جهانگیری معاون اول رئیس جمهور وقت این موضوع منتفی شد.
صادقی با بیان اینکه نبود اطلاعات آماری درست از معلولان زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات شده است، گفت: به دلیل اینکه سرشماری دقیقی از معلولان انجام نشده، سازمان برنامه و مجلس هم نمی‌توانند تصمیم‌گیری‌های درستی داشته باشند. ما با خلا اطلاعاتی مواجه هستیم و نهادهای تصمیم‌گیر تنها به آمار بهزیستی اکتفا می‌کنند.
وی ادامه داد: از طرفی باید نظارت دقیق‌تری در هزینه‌کرد بودجه وجود داشته باشد. وقتی بودجه محدود می‌شود، باید اولویت‌ها درست‌تر مشخص شوند و نظارت افزایش پیدا کند.
به گزارش افسران، معلولان می‌گویند حضور کمرنگشان در جامعه به این معنا نیست که تعدادشان کم است، بلکه بسیاری از آن‌ها مجبور به خانه‌نشینی شده‌اند و بخش مهمی از این انزوا ناشی از نادیده گرفته شدن قانون حمایت از معلولان است. از جهتی مسئولان مشکل اصلی اجرا نشدن قانون حمایت از معلولان را کمبود بودجه می‌دانند اما چطور می‌توان در شرایطی که اصلا تعداد واقعی معلولان در کشور مشخص نیست، انتظار اختصاص بودجه کافی داشت؟ نهادهای مسئول چطور می‌توانند از معلولیت پیشگیری کنند وقتی حتی نمی‌دانند که در چه مناطقی تعداد معلولان بیشتر است و نیاز به توجه ویژه‌ای دارد؟ در خلا وجود آمار معلولان بسیاری نادیده گرفته می‌شوند و هیچ نهادی آن‌ها را تحت پوشش قرار نمی‌دهد و جامعه دارای معلولیت هر روز بیش از پیش منزوی می‌شود.