اهمیت تربیت فرزند صالح و اولین قدم تربیتی
داشتن فرزند یک نعمت بزرگ الهی است که باید قدر آن را بدانیم، اما بالاتر از این نعمت، داشتن فرزند صالح و سالم است که باعث روشنایی دیده و جان می‌شود. اگر در تربیت فرزندتان کوشا باشید شما هم می‌توانید یک فرزند صالح و سالمی داشته باشید. این نوشتار کوتاه را از دست ندهید.
اولین قدم برای اینکه یک فرزند صالح تربیت کنید این است که خودتان را خوب تربیت کنید، و به آن چیزهای که به کودک تان دستور می‌دهید تا انجام دهد، پایبند باشید.
وقتی با یک زن و مردی که خداوند به آنها توفیق فرزند آوری را نداده صحبت می‌کردم به یک نکته خیلی مهمی پی بردم، آنها در زندگی خودشان احساس لذت نمی‌کردند و خودشان را با وجود دوستان و آشنایان زیاد، تنها می‌دانستند. فرزند آوری یکی از نیازهای عاطفی انسان است که اگر در زندگی وجود نداشته باشد باعث افسردگی و رنجش خاطر زن و شوهر خواهد شد. امام صادق (علیه‌السلام) نوشتن فرزند را یکی از عوامل تنیدگی و نارضایتی از زندگی می‌داند. [۱]
نبود فرزند مساوی است با خلأ عاطفی
زوج های جوانی که عروسی کردند و قدرت فرزندآوری را دارند، اما به خاطر تفکراتی که در ذهن خود می‌پرورانند ، فرزند آوری را به تاخیر می‌اندازند. و همین تاخیر در تولید فرزند سبب می‌شود تا قدرت تولید در آنها کمتر شود و از این نعمت الهی محروم شوند. در زندگی افرادی که زن و شوهر هر دو فرد خوبی باشند اما اگر فرزند نداشته باشند یک خلأ عاطفی حس می‌شود که با هیچ چیزی قابل جبران نیست، فرزندداری ارتباط تنگاتنگی با عواطف و احساسات بشری دارد و به بخش بزرگی از نیازهای عاطفی و احساسی بشر از این طریق پاسخ داده می شود. امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید : فرزند، مایه روشنی چشم و شادابی قلب[۲] و برکت زندگی[۳] و میوه دل است. [۴]
فرزند دختر یا پسر
ذهنیت های غلط برای برخی از افراد وجود دارد فرزند پسر بهتر از دختر است و اگر دارای فرزند دختر شوند یک احساس شرمساری به آنها دست خواهد داد و خودشان را ضعیف می شمارند. در حالی که رفتار اولیای دین ما اینگونه نبوده و تنها سلامت جسم آنها در بدو تولد مهم بوده. در حالات امام سجاد علیه السلام نقل شده است که آن حضرت هنگامی که مژده تولد فرزند به وی می دادند، از پسر و دختر بودن بچه سؤال نمی نمود و تنها می پرسید: آیا سالم است؟ و اگر جواب مثبت می شنید می فرمود: الْحَمْدُللَّهِ الَّذی لَمْ یخْلُقْ مِنّی خَلْقاً مُشَوَّهاً.[۵] سپاس خداوند که از من فرزندی معیوب خلق نفرمود.
اهمیت فرزند صالح
فرزندآوری اهمیت فراوانی دارد و فرقی بین دختر و پسر نیست، آن چیزی که بسیار حائز اهمیت است داشتن فرزند صالح و با تربیت است. داشتن فرزند، وقتی ارزشمند و لذت بخش خواهد شد که فرزند شما صالح و خوب تربیت شده باشد و الا وجود فرزند ناخلف سبب رنجش خاط و دل مردگی می‌شود. پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : از خوشبختی مرد، داشتن فرزند صالح است. [۶]
خودتان را خوب تربیت کنید
اولین قدم برای اینکه یک فرزند صالح تربیت کنید این است که خودتان را خوب تربیت کنید، و به آن چیزهای که به کودک تان دستور می‌دهید تا انجام دهد، پایبند باشید. جودی آرنال (Judy Arnall) نویسنده‌ی کتاب «انضباط بدون اضطراب» می‌گوید: کودک باید ببیند که خودتان هم قوانین را رعایت می‌کنید.[۷]
اگر شما توانستید که خودتان را تربیت کنید، تربیت فرزند شما کار سختی نخواهد بود و شما از وجود یک فرزند صالح و سالم برخوردار خواهید شد و در این صورت است که فرزند صالح را با هیچ ثروتی معاوضه نخواهید کرد. اگر شما از لحاظ مالی در مضیقه هستید اما دارای فرزند صالح هستید، قدر آن را بدانید و خداوند را شاکر باشید. چون افرادی هستند که با وجود ثروت فراوان در آرامش نیستند و آرزوی داشتن فرزند صالح را دارند.
داستان: یکی از نزدیکان ما فرد مذهبی و سرمایه داری است که خداوند دو تا پسر به او عطا کرده است. این فرد در تربیت کردن آنها کوشا نبوده و آنها از مسیر حق خارج شده اند و به مسیر انحراف کشیده شده اند. این فرد می گفت :آرامش از زندگی من خارج شده و همیشه در حال غصه خوردن هستم که چرا در امر تربیت آنها کوتاهی کردم تا آنها به این روز بیفتند. حاضر هستم تا تمام سرمایه و دارایی خود را خرج کنم تا این فرزندانم به مسیر حق برگردند.
برای تربیت فرزند، دغدغه داشته باشید
آن والدینی در تربیت فرزند موفق تر هستند چگونگی تربیت فرزند را بلد باشند و در کنار آن دغدغه داشته باشند. تا موضوع «تربیت فرزند» به دغدغه‌ای در ذهن پدر و مادر تبدیل نشود، نمی‌توانند فرزندان خویش را به درستی تربیت کنند. پدر و مادری که دغدغه تربیت فرزند ندارند، یا از تربیت فرزندان خویش باز می‌مانند یا تربیت فرزندان خود را ناتمام می‌گذارند یا آنها را نادرست تربیت می‌کنند. اما والدین هدفمند، تا آخرین لحظه برای تربیت فرزندشان تلاش می‌کنند و مزد تلاش خودشان را یک فرزند صالح تحویل می‌گیرند.
تربیت اولیه و تربیت مجدد
اگر بتوانید فرزندتان را به شکل صحیح در همان ابتدا تربیت کنید، به مراتب ساده تر از تربیت مجدد اوست. در تربیت اولیه، هزینه مادی و معنوی کمتری نیاز است. تلاش خودتان را بکنید تا این خمیر مایه بچه شکل نگرفته به او شکل دینی دهید، اگر شکل بگیرد دیگر تربیت کردنش سخت خواهد شد.
پی نوشت :
[۱] الخصال، جلد ۱، صفحه ۲۸۴.
[۲] الفردوس، جلد ۱، صفحه ۷۹.
[۳] کنزالعمال، جلد ۱۶، صفحه ۲۷۴.
[۴] الفردوس، جلد ۱،صفحه ۲۰۴.
[۵] شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ناشر: آل البیت، جلد ۱۵، صفحه ۱۴۳.
[۶] اصول کافی، جلد ۶، صفحه ۳.
[۷] جودی آرنال، انضباط بدون اضطراب، مترجم جهانشاه میرزابیگی، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، چاپ 1، سال ۱۳۹۷، صفحه ۱۵۰.