سیمای حضرت مهدی (عج) در کلام نبوی (ص)
پیامبر اعظم (ص) مجموعه تکامل‌یافته فضائل همه انبیاء و اولیای الهی در طول تاریخ و درخشان‌ترین کهکشان عالم وجود است که هزاران منظومه و خورشید درخشان فضیلت و کرامت را در خود جای داده است، علم توأم با اخلاق، حکومت همراه با حکمت، عبادت همراه با خدمت به خلق، جهاد توأم با رحمت، عزت همراه با فروتنی، روزآمدی توأم با دوراندیشی و صداقت با مردم در عین پیچیدگی‌های سیاسی از ویژگی‌های بارز پیامبر اکرم (ص) است.
جلوه آشکار و مظهر اسمای خداوندی، نمونه انسان کامل و سرآمد تمام پیامبران و ختم رسل است.
احادیث بسیاری از چنین شخصیتی وجود دارد که به بیان اسامی و ویژگی‌های اهل بیت گرامی‌اش می‌پردازد. هنگامی که می‌خواهد از کسی صحبت کند که او را هم‌نام خود معرفی می‌کند۲ می‌فرماید: آگاه باشید که هر کس (از پیامبران و امامان) پیش از او، نوید آمدنش را داده‌اند، آگاه باشید که او برگزیده و انتخاب‌شده خداوند است، آگاه باشید که او آنچه بگوید از پروردگارش می‌گوید و هشداردهنده به امر ایمان است.۳ و مردم را به یاری، اطاعت و پیروی از او فرا می‌خواند. همانی که خداوند متعال تمام معجزات انبیاء و اوصیاء(ع) را به دست مبارکش جاری می‌سازد.۴ پیامبر رحمت و رأفت درباره اسامی حضرت مهدی(ع) بیاناتی دارند که به اجمال به چند نمونه از آنها اشاره می‌کنیم:
آنچه که در روایات نبوی به عنوان اسامی، و نسب حضرت مهدی(ع) آمده است با عبارات مختلفی همچون: مردی از عترت من، مردی از اهل‌بیتم، مردی از فرزندانم، مردی از فرزندان فاطمه(س)، مردی از امت من؛ و بارها به نام مبارک آن حضرت یعنی «مهدی» اشاره شده است. احادیثی که در ذیل می‌آید سند گویایی است مبنی بر این مدعا که مهدی آل محمد(ص) روزی به اذن خداوند ظهور خواهد کرد و جهانی را که مملواز ظلم و ستم است، به جهانی بر مبنای عدل و عدالت و عاری از هر نوع ظلم و ستم و تجاوز تبدیل خواهد نمود:
همانا زمین پر از ظلم و دشمنی می‌شود، پس از اهل‌بیت من و از عترت من فردی می‌آید، کسی که زمین را پر از قسط و عدل می‌کند همانگونه که از ظلم و جور پر شده است.۵
در آخرالزمان کسی می‌آید، مردی از ذرّیه‌ام، اسم او همانند اسم من و کنیه‌اش، کنیه من است. زمین را پر از عدل می‌کند آنگونه که از ظلم پر شده است. ۶
مهدی حق و حقیقت است، او از فرزندان فاطمه (س) است.۷ یک روز از دنیا باقی نمی‌ماند مگر آنکه خداوند آن روز را طولانی کند تا مردی از اهل‌بیت من بیاید. درحالیکه ملائکه او را دربر گرفته‌اند اسلام را نمایان خواهد کرد. ۸
مردی از امت من می‌آید، اسم او همانند اسم من است و اخلاق او همچون اخلاق من است. زمین را پس از اینکه از ظلم و ستم پر شده است، پر از عدل و قسط می‌کند.۹
مهدی (عج) جوانی است از ]نَسل[ ما اهل‌بیت.۱۰ مهدی (عج) مردی از ذرّیه من است، صورتش همانند ماه تابان است، … زمین را پر از عدل می‌کند همانگونه که پر از ظلم است، اهل آسمان و زمین و پرندگان در آسمان از خلافت او راضی می‌شوند. ۱۱
در آخرالزمان مردی از عترت من بپا می‌خیرد، وی جوان است، صورتی زیبا و نیکو دارد، پیشانی فراخ و بینی کشیده، زمین را پس از ظلم و جور، پر از قسط و عدل می‌سازد … .۱۲
• معرفی امام مهدی(ع) از سوی پیامبر گرامی(ص) به حضرت فاطمه(س)آن هنگام که پیامبر(ص) مریض بود، بر او وارد شدم. فاطمه (س) کنار بستر ایشان نشسته بود، فاطمه (س) گریست، آنگونه که صدای گریه‌اش بلند شد، رسول‌الله (ص) رو به سوی فاطمه(س) نمود و فرمود: عزیزم فاطمه! چه چیزی باعث گریاندن تو شده است؟ فاطمه (س) گفت: از دوران پس از شما می‌ترسم. آن حضرت فرمود: عزیزم! مگر نمی‌دانی که خداوند عزّوجل [اهل] زمین را آگاه ساخت و از آن، پدرت را به رسالتش برگزید. سپس دوباره زمین را آگاه ساخت و از آن همسرت را انتخاب کرد و بر من وحی نمود تا تو را به همسری او درآورم. ای فاطمه! خداوند به ما اهل‌بیت (ع) هفت ویژگی عطا کرده است که به هیچ کسی قبل از ما عطا نکرده است و به کسی بعد از ما هم عطا نخواهد فرمود: من آخرین پیامبران و مکرم‌ترین آنها در نزد خداوند هستم. و دوست‌دارترین آنها نسبت به خداوندام و نیز پدر تو هستم، جانشین من بهترین برگزیدگان و دوست‌دارترین آنها نزد خدا است که همسر توست، و شهید ما که برترین شهیدان است و دوست‌دارترین آنها نزد خدا است عموی تو، حمزه پسر عبدالمطلب است که او عموی پدرت و عموی همسرت است. و آن کسی که دو بال سبز دارد و در بهشت با ملائکه به هر طرف که خواسته باشد پرواز می‌کند از ماست، و او پسرعموی پدرت و برادر همسرت است، دو سرور و آقای این امت از مایند و آن دو پسران تو هستند. [امام] حسن و [امام] حسین که هر دو آقایان اهل بهشتند. و قسم به کسی که مرا برانگیخته است، پدر آن دو بهتر از آنانند، ای فاطمه! قسم به کسی که مرا به حق مبعوث کرده است مهدی این امت از آن اوست. همانا آن زمان که هرج و مرج تمام دنیا را دربر گیرد و فتنه‌ها آشکار گردند، راه‌ها مسدود شوند [نا امن گردند]. هیچ کسی به کوچک‌تر از خود رحم نکند و کسی بزرگ‌تر از خود را محترم نشمارد در این هنگام خداوند عزوجل از آن دو کسی را مبعوث می‌کند تا زندان‌های ضلالت و قلب‌های مکدّر را بگشاید. آنگونه در آخرالزمان برای این به‌پا می‌خیرد که من در اول امر، این کار را کردم. دنیا را پر از عدل و داد می‌کند پس از اینکه از جور و ستم پر شده باشد. ای فاطمه، ناراحت نباش و گریه مکن. چرا که خداوند متعال به خاطر تو می‌بخشاید و بر تو نسبت به من رئوف‌تر و مهربان‌تر است و این، به خاطر مقام تو در نزد من است و جایگاهی که تو در قلب من داری و خداوند تو را به همسری کسی درآورد که شریف‌ترین اهل‌بیت است و بالاترین منصب و جایگاه را دارد، بخشاینده‌ترین افراد به مردم، باعدالت‌ترین مردم و هوشیارترین آنهاست. و از خداوند خواسته‌ام اولین کسی از اهل‌بیتم باشی که به من ملحق می‌شوی. ۱۳
و خداوند تبارک و تعالی دعای بهترین خلق امتش را بی‌پاسخ نگذاشت و به زودی اجابت نمود.
• امام مهدی(ع) معدن علوم پیامبر(ص)همچنین در زبان ادعیه و زیارت معروفی که از جانشینان پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) به دست ما رسیده است از حضرت مهدی(ع) با این القاب و صفات یاد می‌شود:
ای حجت خدا و ذخیره الهی و ای باقی‌مانده امامان پاک.۱۴
ای سرچشمه فرمان‌های الهی،۱۵ صاحب دیانت الهی و برپادارنده دین براساس عدالت۱۶ و ای پایه و اساس اسلام.۱۷ای فروغ‌بخش ظلمت و تاریکی و ای بینا کننده نابینایان۱۸، خورشید فروزان در تاریکی‌ها، ای خورشید خورشیدها۱۹، دارنده روشنایی و نور۲۰، ای چراغ شب‌های تار۲۱.
ای ظهور حق، دولت حق و ای امام حق۲۲ تو خود عین حقی، حق با توست و در تو، از توست و به سوی تو. و از جانب توست.۲۳تو که منبع و مخزن هر علمی۲۴، صندق سر الهی و معدن علوم پیامبری۲۵ سخنت و کلامت راست و صادق و براساس علم و حکمت است.۲۶تو که کشتی نجات۲۷ و نجات‌یافته به فرمان خدایی.۲۸
تو که با همه، حاضر در شهر و مکان‌ها، و حتی حاضر در افکار منتظرانی.۲۹ تو که از بین مردم عبور می‌کنی و در بازارهای مردم راه می‌روی و بر فرششان قدم می‌گذاری ولی مردم تو را نمی‌شناسند.۳۰
و تویی که نابودکننده متکبران سرکش، و به هلاکت رساننده فاسقان و عصیانگران و ستمگرانی۳۱ و درهم شکننده قدرت و عظمت متجاوزان و ستمکاران.۳۲
پی نوشت‌ها:
۱. رهبر معظم انقلاب اسلامی، سخنرانی در حرم مطهر رضوی(ع).
۲. ر.ک:صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر.
۳. صافی گلپایگانی، همان، ج۱.
۴. همان.
۵. کشف الغمه، ج ۳، ص ۲۶۱. صافی گلپایگانی، منتخب‌الاثر، ص ۱۵۴.
۶ . حر عاملی، اثبات‌الهداه ، ج ۳، ص ۶۰۶. صافی گلپایگانی، همان، ص۱۸۲.
۷ . مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۷۵. حلیهالابرار، ج ۲، ص ۶۹۴.
۸ . کنزالعمال، ج ۱۴، ص ۲۶۹.
۹ . عقدالدّرر، ص ۳۱؛ کنزالعمال، ج ۱۴، ص ۲۷۳.
۱۰ . برهان‌المتّقی، ص ۹۸؛ کنزالعمال، ج ۱۴، ص ۵۸۵.
۱۱ . کنزالعمال، ج ۱۴، ص ۲۶۴؛ ینابیع‌الموده، ص ۱۸۸.
۱۲ . عقدالدّرر، ص ۳۹.
۱۳. ینابیع‌الموده، ص ۲۲۳؛ مجلسی، همان، ج ۳۶، ص ۳۰۷.
۱۴. قمی، مفاتیح‌الجنان، دعای ندبه.
۱۵. زیارت حضرت صاحب الامر(ع) در سرداب مقدس.
۱۶. زیارت آل یاسین(ع).
۱۷. زیارت حضرت صاحب الامر(ع) در سرداب مقدس.
۱۸. دعای پس از زیارت آل یاسین(ع).
۱۹. قمی، همان، زیارت صاحب‌الزمان(ع).
۲۰. زیارت حضرت صاحب الامر(ع) در سرداب مقدس.
۲۱. قمی، همان، دعای امام کاظم(ع) پس از نماز عصر.
۲۲. کلینی، اصول کافی، ج۲، ص۱۶۳.
۲۳. قمی، همان، زیارت جامعه کبیره.
۲۴. قمی، همان، زیارت صاحب‌الامر(ع). ص۸۶۸.
۲۵. قمی، همان، زیارت صاحب‌الامر(ع). ص۸۶۸.
۲۶. دعای پس از زیارت آل‌یاسین.
۲۷. زیارت امام زمان(ع) در روز جمعه.
۲۸. زیارت حضرت صاحب‌الامر(ع).
۲۹. قیومی، جواد، صحیفهالمهدی، دعای عبرات، ص۱۵۰.
۳۰. مجلسی، همان. ج۵۲. ص۱۵۴.
۳۱. قمی، همان، دعای ندبه.
۳۲. همان.