اهمیت و لزوم طرح مباحث مهدویت

۱. بعد اعتقادی

یکی از ابعاد مهم آن بعد اعتقادی است . در فرهنگ دینی( قرآن و روایات شیعه و سنی) بحث معرفت و شناخت امام در ردیف اصول اعتقادی شمرده شده است. این بعد را بیشتر باز می کنیم:
أ. شناخت امام راه معرفت خدا: نخستین و مهم ترین وظیفه هر کس شناخت خداوند است. از نظر روایات، راه معرفت خدا و اوصافش شناخت اولیای الاهی و امامان معصوم: است، چرا که این افراد مظهر اسما و صفات الاهی اند. به عبارت روشن تر، شناخت امام طریق معرفت خدا است و معرفت خدا بدون شناخت کسی که از جانب او سمت راهنمایی بندگان را دارد، امکان پذیر نیست.
ب. شناخت امام شرط اسلام واقعی: به اتفاق شیعه و سنی، پیامبر اسلام فرموده است:
مَنْ مَاتَ لَا یَعْرِفُ إِمَامَهُ مَاتَ مِیتَهً جَاهِلِیَّه [۱]
بر این اساس، شناخت امام شرط اسلام است و اگر کسی بدون شناخت امام بمیرد، گویا از اسلام بی بهره بوده است؛ هر چند مناسک و اعمال اسلامی را انجام داده باشد.
ج. شرط قبولی اعمال پذیرش ولایت: امام صادق(ع) می فرماید:
لَا یَقْبَلُ اللَّهُ مِنَ الْعِبَادِ عَمَلًا إِلَّا بِمَعْرِفَتِنَا [۲]
بر این اساس، همه اعمال انسان در ظرف معرفت و آگاهی او به امام زمان۴ ارزش می یابد.
د. بایستگی شناخت ولی نعمت: امام واسطه فیض الهی است و نعمت ها به واسطه وجود او به عالم می رسد. امام هم در تشریع و هم در جنبه تکوین واسطه است. بیمنه رزق الوری و بوجوده ثبتت الارض والسماء [۳].
هـ . امامت سفارش پیامبر اکرم(ص): پیامبر خدا (ص) فرمود:
إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا أَبَدا [۴]
روشن است که تمسک به قرآن بدون فهمیدن محتوای آن معنا ندارد و تسمک به امامان معصوم: بدون معرفت و آگاهی به جایگاه رفیع و ویژگی های منحصر به فرد آنان ممکن نیست.

۲. بعد اجتماعی

مسلمان باور قطعی دارد که یگانه نظام اجتماعی عادلانه که به تمام خواست های مشروع بشری پاسخ داده و منصفانه ترین قوانین را برای انسان ها آماده کرده، نظام حکومتی اسلام و قانون الاهی قرآن است و زیباترین آن در عصر ظهور حضرت مهدی۴ تحقق خواهد یافت و این یعنی امید، نشاط و زندگی.

۳. بعد سیاسی

بشر امروزی، با تجربۀ گذشته ، عطش طرح و نگاه جدید به جهان هستی دارد و چیزی نمی تواند آن را سیراب کند، مگر طرح مدینه فاضله مهدوی. نظریه مهدویت، نظریه جهانی است نه منطقه ای و این اندیشه نو برای جهان و اداره آن برنامه و طرح بنیادین و کارساز دارد.
اگر مهدویت به خوبی تبیین شود ، حرکت های اصلاحی در سراسر جهان به بهترین شکل روح و حیات می گیرد؛ چنان که انقلاب اسلامی ایران به صورت زمینه و بستر مناسب برای انقلاب بزرگ حضرت مهدی(عج) شکل گرفت.

۴. بعد تاریخی

مهدویت که در جهت مسأله امامت و در امتداد نبوت و خاتمیت است، درمرحله ای حساس از تاریخ آغاز شده و تا امروز ادامه یافته.
مسأله مهدویت در طول تاریخ مطرح بوده است. موعود باوری اسلامی یا مهدویت، نقش موثری در ایجاد جریانهای دینی سیاسی در تاریخ اسلام ایفا کرده است.

۵. بعد فرهنگی

کار فرهنگی در عرصه مهدویت در چند محور ترسیم می شود:
أ. تعیین راهبرد انتظار: راهبرد یعنی هنر توزیع و به کارگیری همه افراد و امکانات موجود برای نیل به هدفی کلان. در طراحی راهبرد کلان برای مهدویت باید به آینده نظر داشت و نقطه مطلوب و مفروضی را تعیین کرد و از طرح هر نوع برنامه منفعلانه در تدوین راهبرد پرهیز کرد.
ب. آسیب شناسی و لزوم مقابله با آن: اعتقاد به مهدویت کنار پیامدهای مثبتی که دارد، برای عده ای ناخوشایند است. آنان که منافعاشان به خطر می افتد ، به طور قطع ساکت نخواهند نشست.
در چنین وضعیتی می توان با شناخت بموقع دشمن و آسیب ها، برنامه های آن ها را ناکام گذاشت .