دستاوردهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دفاع مقدس
هشت سال دفاع مقدس، مجموعه عظیمی از گنجینه های تجسم یافته اسلام ناب عاشورایی است که گوشه ای از آن، تجلی ارزش های ناب اسلامی است
الف). دستاوردهای فرهنگی و اجتماعی
۱-خودباوری و اعتماد به نفس
یکی از مهمترین و با ارزش ترین دستآوردها و برکات جنگ تحمیلی، تقویت قوه و نیروی خودباوری و اعتماد به نفس در جامعه اسلامی بود، در بهبوهه جنگ و در زمانی که ایران اسلامی تحت ناجوانمردانه ترین حملات غیر انسانی ابرقدرت های جهانی قرار داشت، به طوری که حتی کشورهای همسایه نیز از دادن ناچیز ترین کمک های انسان دوستانه و دفاعی از جمله تحویل سیم خاردار به ایرانیان امتناع و خودداری می ورزیدند، اصحاب و یاران امام خمینی(ره) به این نتیجه رسیدند که نباید به ابرقدرت های جهانی اعتماد و تکیه نمایند و می بایست، با بهره گیری از بن مایه دینی، فرهنگی، علمی و اخلاقی روی پای خود بایستند و بار دیگر بعد از انقلاب فرهنگی و اجتماعی آیات الهی را به گونه ای دیگر در مسیر سازندگی و شکوفایی در زندگی خود نهادینه نمایند: «وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ؛[۱] و سست نشوید! و غمگین نگردید! و شما برترید اگر ایمان داشته باشید!». در واقع وارد شدن در عرصه دفاع مقدس و حضور جهادی و انقلابی در عرصه دفاع از آرمان های انقلابی و دینی موجب تقویت حس ما میتوانیم شد، چرا که رزمندگان بسیجی برای رفع نیازهای خود در عرصه دفاعی ثابت کردند که می توانند چنان ضربه ای کاری به دشمن وارد نمایند که تا قرن ها به خود جرأت تجاوز و زور گویی به ایران اسلامی را نداشته باشد.
۲-تولد تفکر و فرهنگ بسیجی گری
یکی از زیباترین و با ارزش ترین نتایج و آثار دفاع مقدس دست یابی به تفکر و روحیه بسیجی گری در مسیر دست یابی به تمدن نوین اسلامی بود، شاخص و عنصری ارزشمند که مسیر دست یابی به آرمان های مهم انقلابی و دینی را میسرتر می کرد، در واقع تفکر بسیجی که ایدئولوژی کارآمد دفاع مقدس به شمار می آمد در مدرسه عشق امام خمینی(ره) عینیت بخشید و تربیت یافتگان این مدرسه، زیباترین حماسه های در تاریخ انقلاب اسلامی به منصه ظهور رساندند، در زمان کنونی نیز قداست و طهارت بسیجی مرهون ایثار و شهادت طلبی های بسیجیان دوران دفاع مقدس بود که هیچ گاه نباید مورد مصرف سیاسی و صنفی قرار گیرد.[۲]دفاع مقدس به کشورهای مظلوم و ستم دیده جهان ثابت کرد که کابوس شکست ناپذیری قدرت های بزرگ جهانی در اذهان جهانی شکسته شد.مقام معظم رهبری(حفظه الله) در تبیین و تشریح روحیه و تفکر بسیجی گری این چنین بیان داشته اند: «روحیهی بسیجی …، یک منطقهی محدود نیست، فقط منطقهی نظامی نیست؛ همه‌‌ی بخش های کشور می‌توانند دارای روحیهی بسیجی باشند. علم‌‌آموزی بسیجی، ثروت‌‌اندوزی بسیجی، دیپلماسی بسیجی، سیاست‌‌ورزی بسیجی، مدیریت بسیجی، سازماندهی بسیجی؛ مفهوم بسیج شامل حال همه‌‌ی این زمینه‌‌ها می‌شود؛ معنایش هم عبارت است از نوآوری و ابتکار و اخلاص. پایه‌ی اصلی کار بسیجی، اخلاص است. «گمنام»، از جمله‌ی تعبیرات امام است: «مکتب شاهدان و شهیدان گمنام». گمنام یعنی دنبال نام و نشان نبودن. برای خدا کار کردند، که این ناشی است از روحیهی اعتماد به خدا؛ می‌دانیم که پیش خدای متعال ضایع نمی شود.[۳]
«در کیش ما تجرد عنقا تمام نیست در قید نام ماند اگر از نشان گذشت».[۴]
۳-رشد و شکوفایی باورهای دینی و اخلاقی
یکی دیگر از دستآوردهای فرهنگی و اجتماعی دفاع مقدس، تقویت و شکوفایی باورهای دینی و اخلاقی در مسیر تثبیت آرمان های انقلاب اسلامی بود. همه چیز در دوران دفاع مقدس بخصوص در میدان جهاد و حماسه رنگ و بوی الهی به خود گرفته بود، و جهادگران عرصه جنگ تحمیلی تلاش داشتند در فضایل و مکارم اخلاقی از یکدیگر سبقت بگیرند و خود را به قله های نیک نامی برسانند،[۵] میادین نبرد در سنگرهای رزمندگان، آکنده از حضور خدا و اهل بیت(علیهم السلام) بود نیایش و شب زنده داری ها و توسل خالصانه ی رزمندگان و امت شهید پرور به ائمه ی معصومین(علیهم السلام) فضای کشور را به عطر ایمان و معنویت معطر کرده بود و روح عبودیت در میان مردم موج می زد.[۶]
ب). دستآوردهای سیاسی و بین المللی
۱-عزّت و اقتدار جهانی
از جمله دستآوردهای خارجی و سیاسی دفاع مقدس نشان دادن قدرت، عزّت، شوکت نظامی و سیاسی ایران به جهانیان بود، اگر تا پیش از دفاع مقدس کشورهای اغفال شده عربی و حتی اروپایی به خود جرأت تعرض و تجاوز به کیان جمهوری اسلامی را می دادند، بعد از حماسه های عاشورایی یاران امام خمینی(ره) ترس و دلهره ماندگاری در سپاه یزیدیان زمان به وجود آمد، ترس و دلهره ای که موجب شد حتی ابر قدرت های بزرگ جهان همچون آمریکا نیز به خود جرأت تعرض به ایران اسلامی را ندهند و برای ظاهر سازی هم که شده در مواردی دست دوستی و همکاری به سوی ایران دراز نمایند. محققان بر این باورند اگر آمریکا طی هشت سال دفاع مقدس، اقتدار ملّت ایران اسلامی را ندیده بود، در سال ۲۰۰۳ به جای حمله به عراق، ایران را مورد تجاوز و حمله قرار می داد.
۲-جهانی شدن فرهنگ مقاومت
یکی از مهم ترین اصول و مبانی انقلاب اسلامی تقویت فرهنگ مقاومت و مبارزه با استکبار جهانی بود، دفاع مقدس این اصل آرمانی را تنها در درون نظام خود پرورش نداد، بلکه با صادر کردن مبانی و اندیشه های قرآنی خود به سایر ملل، نسخه صحیح مقاومت و ایستادگی در برابر ظالمان جهان و دفاع از مظلومان را منتشر کرد. دفاع مقدس به کشورهای مظلوم و ستم دیده جهان ثابت کرد که کابوس شکست ناپذیری قدرت های بزرگ جهانی در اذهان جهانی شکسته شد، کما اینکه امام خمینی(ره) نیز در بیانی زیبا به این نکته این چنین اشاره داشتند: «مادر جنگ، ابهت دو ابرقدرت شرق و غرب را شکستیم».[۷]
۳-بیداری جهان اسلامی
جنگ تحمیلی به کشورها و ملت های آزاده جهان نشان داد، که آمریکا و هم پیمانانش تنها در وادی عمل لاف دفاع از حقوق بشر را در جهان سر می دهند و در عمل بویی از مبانی اخلاقی و انسانی نبرده اند، آمریکا به عنوان بزرگ ترین تهدید و فتنه جهانی به جهانیان معرفی شد، فتنه ای که تلاش دارد با حمایت و پشتیبانی اقتصادی، نظامی، روانی، حاکمیت شیطانی را در جهان اعمال نماید. امروزه کمتر کشوری مسلمان است که، دشمنی و ضدیت او با دین و اندیشه اسلامی باور نداشته باشد، و آمریکا را به عنوان شیطان اکبر نشناسد.
پ). دستآوردهای اقتصادی
خودکفایی و نوآوری فنّی
یکی از مهم ترین و کلیدی ترین موضوعات در شکوفایی اقتصادی و دست یابی به رونق اقتصادی تلاش در جهت خودکفایی، استقلال اقتصادی و نو آوری است، شاه کلید طلایی که به برکت دفاع مقدس به دست رزمندگان فاخری همچون تهرانی مقدم عینیت بخشیده شد، مقام معظم رهبری در بیانات خود با شرکت‌کنندگان در آئین تجلیل از پیشکسوتان دفاع مقدس این چنین به آن اشاره فرمودند: «خب ما احتیاج به موشک داشتیم، موشک هم به ما داده نمی شد، دشمن هم موشک داشت، با موشک می زد، این ما را -یعنی نیروهای مستعدّ ما را- به فکر انداخت که یک کاری بکنند؛ و [این کار را] کردند و خوبش را هم کردند و به بهترین وجهی هم از عهده برآمدند تا امروز که خب مشخّص است. بنابراین، این هم حرکت به سمت نوآوری. اقدام به کارهای بظاهر نشدنی؛ این هم از چیزهایی بود که دفاع مقدّس به ما یاد داد. دفاع مقدّس این سرمایه را برای ما به وجود آورد که بدانیم بعضی کارها هست که بظاهر نشدنی است امّا در واقع اگر همّت کنیم، شدنی است؛ این را ما در دفاع مقدّس یاد گرفتیم، این هم یکی از سرمایه‌های ما است».[۸]
پی نوشت ها:
[۱]. سوره مبارکه آل عمرآن، آیه ۱۳۹.
[۲]. دکتر اسماعیل منصوری لاریجانی، آشنایی با دفاع مقدس، انتشارات خادم الرضا(ع)، ص ۲۸۳.
[۳]. بیانات در دیدار بسیجیان استان کرمانشاه. ۱۳۹۰/۰۷/۲۲
[۴]. کلیم کاشانی.
[۵]. سوره مبارکه بقره، آیه ۱۴۸. « وَ لِکُلٍّ وِجْهَهٌ هُوَ مُوَلِّیها فَاسْتَبِقُوا الْخَیْراتِ أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللَّهُ جَمیعاً إِنَّ اللَّهَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ»
[۶]. آشنایی با دفاع مقدس، انتشارات خادم الرضا(ع)، ص ۲۸۳.
[۷]. کتاب آیین انقلاب اسلامی (ج.۲)،ص ۵۷۴.
[۸]. بیانات در ارتباط تصویری با شرکت‌کنندگان در آئین تجلیل از پیشکسوتان دفاع. ۱۳۹۹/۰۶/۳۱.