چگونگی درز اطلاعات شخصی مردم به دست کلاهبرداران سایبری
سرهنگ پاشایی، معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا می‌گوید: آمار فریب خوردن سالمندان در حوزه‌های مالی بالا است. مثلا موبایل آنها راحت‌تر هک می‌شود. ما انواع کلاهبرداری داریم ولی افراد سالمند ممکن است راحت‌تر فریب کلاهبرداران را بخورند.
خبرگزاری افسران: کلاهبرداران اینترنتی و تلفنی، شیوه‌های بسیار زیادی برای فریب طعمه‌های خود دارند و اگر دانش شما درباره تکنولوژی، فضای مجازی و روش‌ها و ترفندهای آنها اندک باشد یا به‌روز نباشد، به راحتی می‌توانند بر سرتان کلاه بگذارند و حساب شما را خالی کنند.
بعضی از کلاهبرداران در شیوه‌ای که به تازگی در پیش گرفته‌اند و بسیاری از شهروندان، آن شرح داده‌اند، به نام “بازرس بیمه” با شماره ثابت افراد بازنشسته تماس می‌گیرند و از آنها می‌خواهند که برای دریافت کارت هوشمند سلامت، مبلغی حدود ۲ میلیون تومان را از طریق شماره شِبا به حساب فردی که نامش هم مشخص است، واریز کنند. این افراد می‌دانند که فرد بازنشسته شده است، نام و نام خانوادگی او را می‌دانند، کد ملی او را در اختیار دارند، شماره ثابت خانه او را می‌دانند و با اطمینان به شماره تلفن خانه این دسته از افراد زنگ می‌زنند و سعی می‌کنند آنها را فریب دهند. حتی گاهی آنها را تهدید می‌کنند که اگر مبلغ گفته‌شده را واریز نکنند، پرونده آنها را به قوه قضاییه ارجاع خواهند داد.
در این میان ممکن است تعدادی از افراد از ترس آن که سر و کارشان به قوه قضاییه و دادگاه نیفتد، مبلغ خواسته‌شده را به شماره حساب کلاهبرداران واریز کنند. به خصوص وقتی می‌بینند فردی که تماس گرفته، تمام اطلاعات آنها را دارد، مطمئن می‌شوند که از سازمان حقوقیِ معتبری تماس گرفته و شیاد نیست.
اما این افراد چگونه به شخصی‌ترین اطلاعات شهروندان دسترسی پیدا می‌کنند و آیا افراد سالمند و بازنشسته‌ها بیشترین طعمه‌های آنان هستند؟
اطلاعات شخصی افراد چگونه به بیرون درز می‌کند؟
سرهنگ پاشایی، معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا در این رابطه به همشهری‌آنلاین می‌گوید: متاسفانه گاهی شاهد هستیم که بانک‌های اطلاعاتی که در اختیار شرکت‌ها و سازمان‌ها گذاشته شده، به بیرون درز می‌کند. یا مشخصات افراد از طریق ثبت‌نام‌هایی که در کانال‌های تلگرامی یا صفحاتی که در شبکه‌های اجتماعی ایجاد شده، انجام می‌شود، به دست افراد مختلف می‌افتد.
سرهنگ پاشایی ادامه می‌دهد: به عنوان مثال شخصی یک وسیله خانگی خریداری می‌کند و مشخصات این فرد توسط سایت یا کانال فروشنده یا فروشگاه اخذ می‌شود. مشخصاتی مثل این که چند سال دارد، مدرک تحصیلیش چیست و … . اطلاعات و مشخصاتی که به درد کار فروشنده نمی‌خورد اما کسی که اطلاعات را جمع‌آوری می‌کند، بعدا آن اطلاعات را به جایی واگذار می‌کند یا خودش استفاده می‌کند. کسانی هم که مشخصات را دارند، وقتی به فرد پیامک می‌دهند یا با او تماس می‌گیرند، نام و نام خانوادگی فرد را اعلام می‌کنند تا اعتمادش را جلب کنند. فرد هم این شائبه برایش ایجاد می‌شود که از سوی شرکت معتبری با او تماس گرفته شده و برای همین فریب می‌خورد و پولی را که خواسته شده، واریز می‌کند تا مثلا برای بیمه‌اش مشکلی درست نشود. و البته که در عوض، خدمات وعده داده‌شده را هم دریافت نمی‌کنند. البته این را بگویم که مورد کلاهبرداری‌های تلفنی به پلیس آگاهی مربوط می‌شود اگر فرد بخواهد شکواییه خود را اعلام کند.
این مقام انتظامی می‌گوید: ما در پلیس فتا با هر نهاد و سازمانی که بخواهد بانک‌های اطلاعاتی را بفروشد یا در اختیار فرد یا شرکتی بگذارد، برخورد قانونی می‌کنیم و تذکرات لازم به صاحبان کسب و کارها هم داده شده است. اما توصیه ما به هم‌وطنان این است که در صورت دریافت چنین پیامک‌هایی یا موقعی که تماس تلفنی از سازمانی دارند، یا زمان ثبت نام بیمه یا هر چیز دیگری، ابتدا با روابط عمومی آن سازمان تماس بگیرند و از صحت و سقم آن مطمئن شوند و بعد پول واریز کنند یا ثبت‌نام کنند.
فقط سالمندان فریب کلاهبرداران را نمی‌خورند/ اطلاعات کافی ندارید، با این شماره تماس بگیرید
به گفته سرهنگ پاشایی، در حوزه جرایم سایبری، طیف وسیعی از افراد فریب می‌خورند و این طور نیست که بگوییم فقط سالمندان فریب کلاهبرداران سایبری و تلفنی را می‌خورند. ولی این یک واقعیت است که دانش استفاده از نرم‌افزارها در سالمندان کشور پایین‌تر از جوانان است. طوری که آنها کار ثبت‌نام و واریز اینترنتی پول و … را خودشان انجام نمی‌دهند و به جوان‌ترها یا کافی‌نت‌ها واگذار می‌کنند، سالمندان دانش سایبری‌شان پایین‌تر است، شکاف نسلی و دانشی آنها با افراد جوان و نوجوان بالا است. برای همین آمار جرایم در خصوص این افراد بالا است.
معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا می‌گوید: ما همیشه از تمام بسترهای ارتباطی مثل مصاحبه‌های رادیویی و تلویزیونی، سایت‌های خبری و … استفاده می‌کنیم تا اطلاعات سایبری مردم به خصوص سالمندان افزایش پیدا کند. خود آنها هم باید تلاش کنند و دانش خود را افزایش دهند. با این حال افرادی که دانش‌شان از فضای مجازی پایین است، می‌توانند با شماره تلفن ۰۹۶۳۸۰ که شماره رسمی پلیس فتا و پل ارتباطی ما با همه هم‌وطنان است، تماس بگیرند و اطلاعات لازم در خصوص دانش سایبری را کسب کنند.
مراقب لینک‌های آلوده باشید/ امنیت سایبری گوشی خود را بلد نباشید، ضرر می‌کنید
سرهنگ پاشایی می‌گوید: مجرمان سایبری با کسی تماس تلفنی نمی‌گیرند. عموما لینک‌های آلوده به تلفن همراه افراد ارسال می‌کنند. یکی از ترفندهای آنها ترغیب و تشویق و یکی دیگر از ترفندهای آنها تهدید است. تشویق آنها به این گونه است که معمولا می‌گویند یک بسته حمایتی از طرف دولت به نام شما ثبت شده، یا شما مشمول دریافت جایزه خوش‌حسابی فلان بانک شده‌اید، یا مشمول جایزه خوش‌حسابی در پرداخت قبوض شده‌اید. تهدیدشان هم به این شکل است که اگر تا ۲۴ ساعت آینده به این لینک مراجعه نکنید و اطلاعات لازم را وارد نکنید، جلب می‌شوید یا شماره حسابتان مسدود می‌شود و از این قبیل تهدیدها. این تهدیدها در مورد تمام افراد و در همه گروه‌های سنی به کار گرفته می‌شود و فقط مختص سالمندان نیست. اطلاع‌رسانی‌های خیلی زیادی در این زمینه انجام می‌شود، اما به نظر می‌رسد اطلاع‌رسانی‌ها برای سالمندان خیلی باید بیشتر باشد و وقت بیشتری برای آنها گذاشته شود تا آنها اطلاعات لازم را به دست بیاورند و به راحتی فریب نخورند. به خصوص در رسانه ملی.
معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا می‌گوید: افرادی که شاغل هستند، از طریق روابط عمومی اداره‌شان و از طریق نهادهای آموزشی که در همه ادارات و سازمان‌ها وجود دارد، دانش لازم را درباره فضای مجازی و ترفندهای کلاهبرداران کسب می‌کنند، اما افراد بازنشسته به دلیل این که ارتباط‌شان با سازمان محل خدمت‌شان قطع شده، تنها مرجع رسمی می‌تواند کانون بازنشستگان باشد و در مرحله بعد خانواده و رادیو و تلویزیون که بتوانند مدام در جریان اخبار باشند و فریب کلاهبرداران را نخورند.
سرهنگ پاشایی با بیان این که آمار فریب خوردن سالمندان/ بازنشسته‌ها صرفا در حوزه‌های مالی بالا است، می‌گوید: مثلا گوشی موبایل آنها راحت‌تر هک می‌شود. ما انواع کلاهبرداری داریم. ولی افرادی که سالمند هستند، ممکن است راحت‌تر فریب بخورند. البته هرکس که حفظ امنیت سایبری گوشی خود را بلد نباشد، در معرض آسیب کلاهبرداران است و نمی‌توانیم بگوییم فقط سالمندان در معرض خطرند.
این مقام انتظامی با اشاره به این که در کلاهبرداری‌های مالی بعضا شاهدیم که افراد سالمند فریب می‌خورند، می‌گوید: در این حوزه هم نمی‌توان گفت آمار فریب‌خوردگی سالمندان بیشتر و بالاتر از بقیه گروه‌های سنی است. ما طیف وسیعی از سنین و مدارک عالیه تحصیلی را داریم که فریب کلاهبرداران را می‌خورند و برای شکایت می‌آیند. با این حال تاکید می‌کنم که دانش سایبری افراد سالمند جامعه باید حتما افزایش پیدا کند.