ظهور منجی در کنار کعبه / اجرای اصلاحات مهدوی در مکه

حضور سبز حضرت بقیه الله، حجه بن الحسن(عج) در مراسم حج، به ویژه در عرفات و منی، سبب شده که تعداد قابل توجهی از عاشقان آن حضرت، در ایام حج، گل رویش را مشاهده کنند و به آرزوی خود برسند.

علی بن مهزیار اهوازی می گوید: «من، بیست مرتبه به زیارت خانه خدا مشرف شدم، در حالی که در تمام این سفرها، قصدم، دیدن امام زمان(عج) بود؛ چون شنیده بودم، هر سال، در ایام حج، آن حضرت، برای زیارت خانه خدا به مکه می رود».(۲)

«حج رفتن به نیابت از آن حضرت، فرستادن نائبی که از طرف آن جناب حج انجام بدهد، طواف بیت الله الحرام به نیابت از او و نائب ساختن دیگری تا از طرف آن حضرت طواف کند، در روزگار قدیم، میان شیعیان متداول و مرسوم بود، و چندین روایت در استحباب این امر وارد شده است. نیز زیارت مشاهد رسول خدا و ائمه معصوم(علیهم السلام) به نیابت از مولایمان صاحب الزمان(عج) و گرفتن نائب به این جهت، علاوه بر استحباب، از وظایف منتظران است»

آیت الله سید محسن امین عاملی (ره) صاحب کتاب ارزشمند «اعیان الشیع» می گوید: «… این جانب، به مکه مشرف شدم و در همه جا، از طواف گرفته تا عرفات، منی و مشعر، دل در شور و عشق حضرت ولی عصر(عج) داشتم؛ چون با الهام از روایات و استفاده از اخبار، یقین داشتم که آن بزرگوار، همه ساله، در موسم حج، تشریف دارند و مناسک را به جای می آورد».(۳)

سرانجام این هر دو تن، اوّلی پس از بیست سال و دومی پس از هفت سال شرف دیدار می یابند و جان خسته شان را رمقی همیشگی می بخشند.

ظهور موعود

بنابر روایات، ظهور حضرت مهدی(عج) در مکه و در کنار کعبه رخ خواهد داد. امام صادق(علیه السلام) در این رابطه به مفضل بن عمر، فرمودند:

« ایشان به تنهایی ظهور می کنند و به تنهایی به سوی کعبه رفته، وارد آن می شوند و به تنهایی شب را سپری می کنند. پاسی از شب که گذشت و چشم ها را خواب در ربود، جبرئیل، میکائیل و دیگر ملائکه در حالی که به صف ایستاده اند، بر ایشان نازل می شوند. جبرئیل به آن حضرت(عج) عرضه می دارد:

« سرور من گفته ات مقبول و امرت نافذ است».

حضرت هم دستشان را به چهره او کشیده و [این آیه را تلاوت] می فرمایند:

«حمد و سپاس از آن خداوندی است که وعده اش را در مورد ما محقق و ما را وارث زمین کرد که در هر کجای بهشت که خواستیم مسکن گزینیم؛ آه که چه اجر عمل کنندگان، خوب [و زیبا] است(۴)».(۵)

صبح شنبه عاشورای موعود ـ هنگام قیام ـ امام(عج) وارد مسجدالحرام می شوند و دو رکعت نماز رو به کعبه و پشت به مقام به جا می آورند و پس از دعا به درگاه الهی به نزدیک کعبه رفته، با تکیه بر حجرالاسود رو به جهانیان نموده، اولین خطبه تاریخی خویش را ایراد می کنند.(۶)

اصلاحات مهدوی در مکه

منحرف شدن اسلام از مسیر اصلی اش بعد از پیامبر(صلی الله علیه و آله)، و شدت فتنه ها در عصر غیبت ، تا آنجا پیش می رود که برخی، حج را دستمایه تجارت و تفریح و نام و نان قرار داده، برخی از کشورهای اسلامی، از حج منع شده و به سبب ناامنی راه ها، برخی حجاج، غارت می شوند،(۷) امّا روزی که حضرت بقیـه الله(عج) ظهور کنند، به جهت رشد تربیتی و اخلاقی تمام این مشکلات حل می شود و همه زمان ها، مکان ها و افراد، طعم شیرین عدالت را می چشند.

امام صادق(علیه السلام) در این خصوص می فرمایند: «نخستین چیزی که از عدالت قائم ظاهر می شود، این است که منادی اعلام می کند: آنان که طواف مستحبی می کنند، مطاف (محل طواف) و حجر الاسود را برای کسانی که طواف واجب می کنند، خالی کنند».(۸)

امام صادق(علیه السلام) در این رابطه می فرماید:

«حضرت قائم(عج) ساختمان مسجد الحرام را ویران می کند و آن را به ساختمان نخستین و اندازه اصلی اش باز می گرداند. مسجد پیامبر(صلی الله علیه و آله) را نیز پس از ویران کردن به اندازه اصلی اش باز می گرداند و کعبه را در جایگاه اصلی اش می سازد».(۹)

« ایشان به تنهایی ظهور می کنند و به تنهایی به سوی کعبه رفته، وارد آن می شوند و به تنهایی شب را سپری می کنند. پاسی از شب که گذشت و چشم ها را خواب در ربود، جبرئیل، میکائیل و دیگر ملائکه در حالی که به صف ایستاده اند، بر ایشان نازل می شوند. جبرئیل به آن حضرت(عج) عرضه می دارد: « سرور من گفته ات مقبول و امرت نافذ است»

مسجدالحرام پس از رحلت پیامبر(صلی الله علیه و آله) تا کنون بارها گسترش داده شده و از هر سو، بر آن افزوده شده است، اما با همه اینها باز هم به وضعیت اصلی خویش و نقطه ای که ابراهیم(علیه السلام) برای آن خط کشی کرد، نرسیده است، زیرا پایه ها و حدود اصلی آن در «حزوره » ـ نقطه ای میان صفا و مروه ـ است. امام صادق(علیه السلام) در پاسخ فردی که از حدود مسجدالحرام پرسید که: «آیا آنچه را به مسجدالحرام افزوده اند، جزو آن است یا نه؟»

فرمودند: «آری! همه جزو مسجدالحرام است و با همه این افزودن ها، مساحت آن هنوز به نقشه ای که ابراهیم و اسماعیل برای مسجد ترسیم کردند، نرسیده است».(۱۰)

یکی دیگر از بهره مندی های کعبه که در خاتمه این روایات آمده، تسویه حساب با سارقان کعبه است. در حقیقت، امام زمان(عج) به هنگام ظهور، کعبه را از لوث آنان پاک می فرماید.

در پایان مرحوم آیت الله سید محمدتقی موسوی اصفهانی، در بیان وظایف انسان ها نسبت به امام زمان(عج) می نویسد:

«حج رفتن به نیابت از آن حضرت، فرستادن نائبی که از طرف آن جناب حج انجام بدهد، طواف بیت الله الحرام به نیابت از او و نائب ساختن دیگری تا از طرف آن حضرت طواف کند، در روزگار قدیم، میان شیعیان متداول و مرسوم بود، و چندین روایت در استحباب این امر وارد شده است. نیز زیارت مشاهد رسول خدا و ائمه معصوم(علیهم السلام) به نیابت از مولایمان صاحب الزمان(عج) و گرفتن نائب به این جهت، علاوه بر استحباب، از وظایف منتظران است».(۱۱)

پی نوشت ها:

۱- اشاره به آیه «إنّ اوّل بیتٍ وضع للنّاس للّذی ببک مبارکاً». سوره آل عمران (۳)، آیه ۹۶.

۲- دلائل الامام، ص ۲۹۶؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۹.

۳-  دیدار با امام زمان(ع) در مکّه و مدینه، ص ۹۸.

۴- سوره زمر (۳۹)، آیه ۷۴.

۵- الزام الناصب، ج۲، ص۲۵۶؛ بشارالاسلام، ص۲۶۸.

۶-  الغیب نعمانی، ص ۱۲۱؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۲۳.

۷- در این باره ر.ک: روزگار رهایی، ج ۲، فتنه های آخرالزمان؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۴.

۸-  کافی، ج ۴، ص ۴۲۷؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۴.

۹- ارشاد، ص ۷۰۵؛ الغیب طوسی، ص ۲۹۷.

۱۰- کافی، ج ۴، ص ۲۱۰، باب فضل الصل فی المسجد الحرام.

۱۱- مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم(ع)، ج ۲، صص ۳۱۰ ـ ۳۱۸ (با تلخیص).