پارانوئید، اختلال شخصیتی عامل بروز پرخاشگری و مقاوم به درمان

افراد بسیاری درگیر اختلالات شخصیتی هستند که از آن آگاهی ندارد و در این میان، شعله اختلالات بر دامن اطرافیان می‌افتد و زندگی را برای آنها دشوار می‌کند. پارانوئید یکی از اختلالات شخصیتی ویران‌کننده ارتباطات، در هم شکننده آرامش و عامل بروز پرخاشگری است که آگاهی از علائم آن امری ضروری به شمار می‌رود.

به گزارش خبرگزاری افسران، طیف اختلالات شخصیتی، الگوهای رفتاری و فکری خاصی را شامل می‌شود و در بیشتر اوقات، افراد درگیر با این اختلالات از اختلال خود بی‌خبر هستند یا سعی در انکار آن دارند. اختلالاتی از جمله پارانوئید، اسکیزوئید، اسکیزوتایپال، ضداجتماعی، مرزی، اختلال شخصیت نمایشی و خودشیفته در طیف اختلالات شخصیتی جای می‌گیرد و منجر به بروز آسیب در زندگی افراد و اطرافیان آنها، رفتار، تفکر، عملکرد و روابط بین‌فردی می‌شود.

افراد درگیر با این اختلالات به علت انکار بیماری خود، مقاوم به درمان هستند و به طور معمول درمان‌هایی طولانی برای آنها در نظر گرفته می‌شود. این افراد به طور معمول با آگاهی از اختلال خود به سمت درمان نمی‌روند و از تأثیر رفتارهای خود بر سایر افراد و زندگی آنها، بی‌خبر هستند.

زندگی، همراهی و مشارکت با افراد درگیر با اختلالات شخصیت دارای چالش‌های بسیاری است و از همین رو آگاهی از علائم این اختلالات و روش‌های برخورد با افراد درگیر با آنها، امری ضروری به شمار می‌رود. اختلال پارانوئید یا بدبینی بیمارگونه، یکی از مهم‌ترین اختلالات شخصیتی به شمار می‌رود و بر اساس تحقیقات انجام شده، میزان شیوع این اختلال ۰.۵ تا ۲.۵ درصد از جمعیت عمومی است و در مردان شیوع بیشتری دارد.

همچنین طبق نتایج ثبت شده از مطالعات، علت اصلی بروز این اختلال مشخص نیست، اما ترکیبی از عوامل بیولوژیکی و روانی می‌تواند در بروز آن دخیل باشد.

طبق گفته متخصصان، بیماران مبتلا به این اختلال شخصیت، شکاک و بی‌اعتماد، پرخاشگر، تحریک‌پذیر، بیش از اندازه حساس و حسود هستند و از قبول مسئولیت رفتارهای خود شانه خالی می‌کنند و بیشتر مسئولیت را بر گردن دیگران می‌اندازند. همراهان این افراد رنج بسیاری را تحمل می‌کنند و خود نیز در معرض آسیب‌ها و بروز اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب قرار می‌گیرند.

اعتقاد افراد مبتلا به این اختلال، غیرقابل اعتماد بودن دیگران است و این تفکر با منزوی کردن فرد، می‌تواند بر زندگی عاطفی و اجتماعی وی نقشی مخرب داشته باشد و باید توجه داشت درمان این بیماری به مشاوره تخصصی پزشکی و شرکت در دوره‌های روان‌درمانی نیازمند است. به طور کلی، مشارکت در روند درمان، اعتمادسازی نسبت به پزشک، مراقبت‌های جسمی، ایجاد آرامش و تحریک نکردن بیمار از راهکارهای رفتاری با افراد درگیر با اختلال پارانوئید به شمار می‌رود.

اختلالات شخصیتی همگام و سازگار با منیت فرد است

حسین روزبهانی؛ دکترای روانشناسی اظهار می‌کند: اختلالات شخصیتی، الگویی‌هایی ناسازگار، با دوام و مقاوم در برابر تغییر هستند که فرد را درگیر می‌کنند و از رفتار، تجربیات درونی، ادراک، ارتباط با محیط پیرامون و سایرین و افکار ناشی می‌شود.

وی با بیان اینکه اختلالات شخصیت به طور معمول در دوران نوجوانی و جوانی فرد را درگیر می‌کند، می‌افزاید: در اختلالات شخصیتی، به طور حتم در دو زمینه از چهار زمینه شناخت، درک و تعبیر رویدادها، هیجان‌پذیری، عملکرد و روابط میان‌فردی و کنترل تکانش یا پرخاشگری، آسیب آشکار وجود دارد.

این دکترای روان‌شناسی با بیان اینکه هنگامی فرد درگیر با اختلالات شخصیتی شناخته می‌شود که این اختلالات به طور کامل موقعیت‌های شخصی و اجتماعی او را فرا گرفته باشد، تصریح کرد: اختلالات شخصیتی منجر به بروز اختلال در عملکرد شغلی، روابط بین فردی و تمام ابعاد زندگی فرد خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه اختلالات شخصیتی همگام و سازگار با منیت فرد است، ادامه داد: به علت سازگاری اختلالات شخصیتی با منیت فرد، وی هیچ اعتراضی نسبت به اختلالات خود ندارد و احساس اضطرابی در پی ابتلاء به اختلال شخصیتی، او را درگیر نمی‌کند؛ همچنین تصور این افراد، مبنی بر طبیعی بودن نوع تفکر آنها است و به همین علت در مسیر درمان قدم بر نمی‌دارد.

عوامل ایجاد خطر اختلالات شخصیتی چیست؟

روزبهانی با تاکید بر مقاوم به درمان بودن افراد دارای اختلال شخصیت، گفت: اختلالات شخصیتی مزمن است و افراد درگیر با آن در صورتی به درمان روی می‌آورند که فرد دیگری آنها را مجبور به درمان کرده باشد یا برای اثبات درگیر نبودن با اختلالات شخصیتی، در مسیر درمان قدم بر داشته است.

وی اضافه کرد: افراد درگیر با اختلالات طیف شخصیتی، به دنبال تغییر محیط پیرامون و اطرافیان طبق خواسته‌های خود هستند؛ به عنوان مثال افراد درگیر با اختلال شخصیتی وسواس‌گونه، به ایجاد محیطی خشک و جدی در محیط منزل خود روی می‌آورند.

این دکترای روان‌شناسی با اشاره به عوامل خطر ایجاد اختلالات شخصیتی، اظهار کرد: بعضی اختلالات شخصیتی از جمله شخصیت ضداجتماعی یا وسواسی در مردان و اختلالاتی از جمله شخصیت نمایشی و مرزی در زنان شایع‌تر است، اختلالات شخصیتی به سه دسته B، A و C تقسیم‌بندی می‌شوند و اختلال شخصیتی پارانوئید در گروه A جای می‌گیرد.

افراد درگیر با اختلال پارانوئید چه علائمی دارند؟

وی با بیان اینکه افراد دارای اختلالات شخصیتی دارای رفتارهای نامتعارف هستند، از جامعه دوری می‌کنند، تصریح کرد: افراد درگیر با اختلال شخصیت پارانوئید، شک و بدگمانی بالایی دارند و به سایر افراد بی‌اعتماد هستند؛ همچنین این افراد تصور می‌کنند که سایرین، نسبت به جمع‌آوری اطلاعات از آنها اقدامی می‌کنند.

روزبهانی با بیان اینکه افراد درگیر با اختلال شخصیتی پارانوئید گمان می‌کنند که سایر افراد در راستای آسیب زدن به آنها بر می‌آیند، ادامه داد: این افراد دارای پرخاشگری و تحریک‌پذیری بالا هستند، خشم بسیاری دارند، متعصب هستند.

وی با بیان اینکه پارانوئید در مردان به نسبت زنان شیوع بیشتری دارد، گفت: افراد مبتلا به اختلال پارانوئید از مکانیسم فرافکنی استفاده می‌کنند و ویژگی‌های درونی خود را به دیگران نسبت می‌دهند.

این دکترای روان‌شناسی با بیان اینکه جاه‌طلبی از صفات افراد مبتلا به اختلال پارانوئید است، خاطرنشان کرد: افراد درگیر با این اختلال اهل شوخی نیستند، عبوس و کینه‌جو هستند و کمتر توان بخشش دیگران را دارند. این افراد از برقراری ارتباط با سایر افراد گریزان هستند، همیشه حق را به خود می‌دهند و از آرامش نیز برخوردار نیستند.