بزرگترین خریدار تجهیزات پزشکی تولید «ایران» / حامی ۱۷ هزار کودک ناشنوا
رئیس هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران به تشریح فعالیت‌ها و چالشهای پیش روی این نهاد پرداخت.
گروه خبرگزاری افسران: هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران در بیش از دو دهه گذشته نقش بسیار مهمی در نظام سلامت کشور داشته است. حمایت از درمان بیماران در داخل و تجهیز و تامین مراکز درمانی در سطح کلان کشور بخشی از عملکرد این نهاد عمومی غیر دولتی است. حدود ۲۳ سال از تاسیس هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران با تصویب قانون ۷ ماده ای آن در مجلس می‌گذرد. فعالیتهای اثربخش این نهاد عمومی غیر دولتی برای کمک به بیماران به خصوص تامین حلزون شنوایی برای حدود ۱۷ هزار کودک ناشنوا، کمک به تامین هزینه درمان بیماران نیازمند پیوند و تامین تجهیزات پزشکی مورد نیاز بیمارستان‌ها از جمله فعالیت های این نهاد است.
برای بررسی خدمات این نهاد و چالشهای پیش روی آن با سیدحسین صفوی رئیس هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید:
آقای مهندس فلسفه تشکیل هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران چیست؟
هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران با نگاه و‌ایده مرحوم دکتر عباس شیبانی برای حمایت از بیماران ایجاد شد، یکی از اهداف ایجاد این نهاد آوردن فناوری‌ها و امکانات درمانی و تشخیصی برای بیماران بوده است تا مانع برای خروج بیماران از کشور برای درمان شود و امروز بسیاری از جراحی‌هایی که در کشور انجام می‌شود نتیجه همین اقدامات است.
تأمین باطری قلب، تأمین تجهیزات مورد نیاز جراحی قلب باز و ملزومات مصرفی کودکان ناشنوا، اقلام استراتژیک پیوند و… از جمله اقدامات این نهاد است، اقلامی که تأمین آنها برای بیماران دشوار است و ورود هیأت امنا به این موضوع به مراکز درمانی و بیماران کمک شایانی کرده است. هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی در مقاطعی که کمبود‌های دارو و تجهیزات رخ داده است برای واردات و تأمین این اقلام اقدام کرده است که نمونه بارز آن تأمین ماسک، کیت‌های تشخیصی و اقلام حفاظتی و واکسن برای کشور بوده است. همه واکسن‌هایی که تحویل وزارت بهداشت شد از طریق هیأت امنا بوده که این کار بسیار بزرگی بود. سال گذشته در مقطعی با کمبود باطری قلب مواجه شدیم که با توجه به ماموریت هیأت امنا ۶۰ درصد تأمین باطری قلب را توسعه دادیم تا با کمبود مواجه نشویم و نیاز بیماران به خوبی تأمین شد.
صفر شدن صف انتظار حلزون شنوایی
با توجه به ماموریت‌های هیأت امنای صرفه جویی ارزی اعتبارات کافی در اختتیار شما قرار می‌گیرد؟
اعتبارات هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی چندین ردیف اعتباری دارد که مهمترین آن تأمین حلزون شنوایی است، اقدامی که سال قبل انجام شد افزایش ۳۶ درصدی ایمپلنت گوش بود و به لطف خدا صف انتظار بیماران صفر شد و کودکان شنوایی درمان شدند. این فرایند همچنان ادامه دارد و امسال نیز تلاش می‌کنیم به همین شکل اقدام کنیم، سال گذشته با توجه به سیاست وزارت بهداشت و حمایت معاونت درمان همه هزینه‌های ایمپلنت گوش به صورت رایگان صورت گرفت و تأمین تجهیزات توسط هیأت امنا انجام می‌شود و کارمزد انجام جراحی به وسیله معاونت درمان تأمین شد و بیماران بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای از این خدمت استفاده کردند. یکی از ردیف‌های مهم اعتباری ما برای ایمپلنت گوش است که متأسفانه سال گذشته محقق نشده است. این موضوعی است که درحال پیگیری است و اگر تأمین اعتبار به موقع انجام شود انجام این کار با سرعت بیشتر و به موقع خواهد بود.
از ابتدای وارد شدن عمل جراحی حلزون گوش به کشور تا کنون، حدود ۱۷ هزار عمل جراحی برای بیماران تحت پوشش انجام دادیم و سال گذشته موضوع بروزرسانی پردازشگر‌های ایمپلنت‌های گوش را در دستور کار قرار دادیم، پس از گذشت مدت زمان مشخصی از استفاده ایمپلنت‌ها، باید پردازشگر‌ها بروز شوند و بیمارانی که نیازمند تعویض این وسیله هستند احصا شدند و معاونت درمان و بیمه باید وضعیت پوشش بیمه آن را مشخص کنند تا توزیع آنها برای بیماران آغاز شود.
اعتباراتی که اصلا محقق نشد!
در رابطه با موضوع اعتبارات، سایر ردیف‌های اعتباری هنوز محقق نشده است و اعتبارات ما تا کنون هیچ اعتباری به ما پرداخت نشده است. این موضوع درحال پیگیری است و‌امیدواریم به ماموریت‌های ما توجه بیشتری داشته باشند، بخشی از کار‌های ما در حوزه پیوند و حوزه ایمپلنت I 8گوش اعتباراتی به ما تخصیص پیدا می‌کند، سال ۱۴۰۱ اعتبارات ما صفر بود اما ارایه خدمات ما متوقف نشد و خدمت ما توسعه پیدا کرده است.
شما در دوران کرونا چقدر واکسن دریافت و توزیع کردید؟
۲۱۰ میلیون دز واکسن کرونا از ابتدای دوران کرونا تامین شد که این روند با واردات اسپوتنیک روسیه آغاز شد و تا پایان واکسیناسیون ادامه داشت که از این رقم حدود ۵۰ میلیون دُز تولید داخل و ۲۸ میلیون دُز اهدایی بوده است. تمام واکسن‌هایی که دریافت کرده بودیم به مراکز درمانی تحویل داده شده است.
تحریم‌ها بر فعالیتهای شما در زمینه تامین تجهیزات پزشکی مورد نیاز بیماران چقدر اثرگذار بوده است؟
بزرگترین مشکل تحریم‌ها موضوع انتقال وجه است، این موضوع چالش بزرگی است که کار را با کندی مواجه می‌کند، در حال حاضر مشکل تأمین ارز نداریم و نقل و انتقال با چالش‌هایی مواجه است اما تاکنون ما تجهیزات مورد نیاز را تأمین کرده‌ایم و اجازه ندادیم بیماران با مشکل جدی مواجه شوند.
انجام ۱۷ هزار عمل کاشت حلزون
یکی از اصلی ترین خدمات هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران کاشت حلزون شنوایی است، در این خصوص توضیح دهید؟
۱۶ مرکز کاشت حلزون در کشور وجود دارد، بیمار به این مراکز مراجعه می‌کند و ضعیت سلامت بیمار بررسی و اگر کاندید باشد موضوع در کمیسیون‌های مربوطه مطرح شده و برای تأمین کالا اقدام می‌شود، در گذشته وقتی در مراکز کاشت کاندید مشخص می‌شد به وزارت بهداشت و هیأت امنا اعلام می‌شد، اما اکنون پس از اعلام مرکز به هیأت امنا تجهیزات کاشت حلزون به مرکز ارسال می‌شود تا عمل سریعتر انجام شود.
سال گذشته بیش از ۱۴۰۰ عمل کاشت حلزون در کشور انجام شد و اکنون حدود یکسال است که برای بیماران ایمپلنت گوش به صورت رایگان انجام می‌شود و از سال ۱۴۰۱ تأمین تجهیزات به صورت برخط انجام می‌شود. از سال ۱۳۷۲ تا امروز کاشت حلزون شنوایی در کشور آغاز شده و ادامه دارد که حدود سی سال است و در این مدت حدود ۱۷ هزار عمل کاشت حلزون در کشور انجام شده است، دستگاه های کاشت حلزون گوش دو قسمت دارد، قسمت اول داخل گوش به وسیله جراحی کار گذاشته می شود و مادام العمر بوده و نیاز به تعویض ندارد. قسمت دوم خارجی است و پردازشگر نام دارد و بعد از چند سال باید تعویض شود.
حمایت شما از بیماران قلبی به چه صورتی است؟
بخش عمده‌ای از باطری‌های قلب توسط هیأت امنا برای بخش دولتی توسط ما انجام می‌شود و همچنین برخی اقلام مصرفی مانند ست آزمایشگاهی و محلول پیوند با قیمت اقتصادی در اختیار بیمارستان قرار می‌گیرد، در حال حاضر به دنبال پوشش بیمه پردازشگر حلزون شنوایی هستیم. از سوی دیگر بخشی از مصرفی‌های مورد نیاز عمل پیوند کلیه را تأمین می‌کنیم و بخشی از دستمزد کادر اتاق عمل را نیز تأمین می‌کنیم.
۹۰ درصد تجهیزات پزشکی که توسط هیأت امنا تأمین می‌شود از محل تولید داخل است
هیأت امنا در زمینه بروزرسانی و جایگزینی تجهیزات پزشکی بیمارستان‌ها نیز فعالیت دارد؟
یکی از اقدامات ما با توجه به نیازسنجی که در وزارت بهداشت صورت می‌گیرد موضوع تجهیزات سرمایه‌ای است، در صورت اعلام به ما و بر اساس چارچوب وزارت بهداشت تجهیزات مورد نیاز تأمین می‌شود. ۹۰ درصد تجهیزات پزشکی که توسط هیأت امنا تأمین می‌شود از محل تولید داخل است و ما از خریداران بزرگ تولیدات داخل هستیم و می‌توان گفت که در شرایط حاضر بزرگترین خرید تولیدات تجهیزات داخلی ما هستیم و برای تجهیز بخش ICU و اتاق عمل بیمارستان‌های تازه تأسیس صرفا از تجهیزات تولید داخل خرید کنیم و تمام کالا‌ها را از محل تولید داخل تأمین کنیم.
ما علاوه بر اینکه خریدار بزگ هستیم تلاش کردیم از ظرفیت شرکتهای دانش بنیان نیز استفاده کنیم و شرکت‌هایی که برای اولین بار محصولی را به بازار عرضه می‌کنند و تأییدیه کیفی دارند را خرید می‌کنیم و محصولشان را به مراکز درمانی ارایه می‌کنیم و همین کار باعث شده تا این شرکت‌ها بتوانند در توسعه فعالیتهای خود موفق باشند. همچنین شرکتهای دانش بنیان در مناقصات ضرایب ویژه می گیرند تا امکان رقابت بهتری داشته باشند. علاوه بر این هرساله فهرستی از محصولاتی که تولید داخل ندارند و باید از خارج از کشور وارد شوند را به معاونت علمی ریاست جمهوری ارسال می‌کنیم در صورتی که شرکت ظرفیت تولید آن را داشته باشد با دریافت تأییدیه مربوطه محصول را بومی‌سازی کنند.
کیفیت محصولات تولید داخل را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
وقتی در مورد تولید داخل صحبت می‌کنیم در واقع درمورد طیف وسیعی از ملزومات پزشکی صحبت می‌کنیم، اینکه با یک جمله اعلام کنیم کیفیت محصولات تولید داخل خوب است قابل قبول نیست. واقعیت این است که در برخی از محصولات کیفیت آنها در سطح محصولات اروپایی است و با برند‌های معتبر قابل رقابت هستند و خدمات پس از فروش شرکت بسیار قابل قبول است و رضایتمندی مراکز درمانی را در پی داشته است. کیفیت برخی از اقلام هم افت و خیز دارد. ما بازخورد محصولات را از مراکز درمانی می‌گیریم تا در خرید‌های بعدی ملاحظات مربوطه را اعمال کنیم. محصولاتی که کیفیت نداشته باشند باید کیفیت خود را اصلاح کنند.
در حوزه کمک به درمان بیماران سرطانی نیز فعالیتی دارید؟
تجهیزات پیوند مغز و استخوان بیماران مانند سایرین حوزه‌های پیوند در اختیار بیمارستان قرار می‌گیرد، برخی تجهیزات پزشکی را نیز پشتیبانی می‌کنیم. پوشش برخی دارو‌های بیماران سرطانی در صورت افزایش اعتبار توسعه پیدا خواهد کرد.
هیچ فعالیت اقتصادی نداریم
هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران فعالیت اقتصادی دارد؟
هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران هیچگونه فعالیت اقتصادی به معنای فعالیتی که برای سودآوری باشد ندارد. شرکت‌هایی در زیر مجموعه ما قرار دارند تا ماموریت‌های ما را پوشش دهند. به طور مثال آوا پزشک تأمین‌کننده سر سوزن در نظام سلامت است. زمانی این شرکت شروع به فعالیت کرد که کشور نیاز به تأمین اقلام مصرفی سرسوزن و سُرنگ بود. باز هم اگر ماموریت‌هایی بر عهده ما گذاشته شود آوا پزشک می‌تواند اقدامات جدیدی را انجام دهد.
شرکت دیگری که زیرمجموعه ما فعال است شرکت کارآفرینان آوای سلامت است که ماموریت آن تأمین نیروی انسانی مورد نیاز مراکز درمانی است و حدود ۱۴ هزار پرستار را برای مراکز درمانی تأمین کرده است، ضمن اینکه بهترین خدمات را برای پرستاران فراهم کرده است. رضایتمندی از آن نیز بالا بوده است.
شرکت هلی کوپتری آوای سلامت تنها شرکت ارائه دهنده خدمات اورژانس هوایی در کشور است که در حوزه اورژانس فعال است. هلی کوپتر‌های مورد استفاده استاندارد اورژانس هوایی دارند و شش فروند بالگرد این خدمات را ارائه می‌دهد. برخی شرکتهای ما نیز منحل شده است یا در حال انحلال هستند.
شرکت‌ها بورسی می‌شوند
برای ایجاد شفافیت در عملکرد شرکتهای زیرمجموعه چه اقداماتی انجام داده اید؟
قبل از اینکه ساختار مناسبی در هیأت امنا شکل بگیرد شرکت‌ها تأسیس شدند و هیأت امنا وارد بحث هولدینگ داری شد در صورتی که آن زمان هنوز دانش آن در هیأت امنا وجود نداشت و توسعه پیدا کرد. این موضوع باعث شد تا ابهاماتی در فعالیت شرکت‌ها اتفاق بیفتد و شفافیت لازم را نداشته باشندف اولین اقدامی که صورت گرفت ما در چارت هیأت امنا، امور مجامع شرکت‌ها را ایجاد کردیم و تیمی با دانش هولدینگ داری در آن مستقر شد و تلاش کردیم شرکت‌ها در چارچوب قانون فعالیت خود را به صورت شفاف انجام دهند.
شرکت‌ها باید از نظر اقتصادی زیان ده نباشند و قرار نیست تأمین مالی آنها از سوی هیأت امنا باشد. این موضوع در دستور کار شرکت‌ها قرار گرفت، مشکلات حسابرسی برطرف شد و نتیجه حسابرسی‌ها شفاف است. شرکت‌ها امروز زیان ده نیستند و فعالیت آنها به درستی مدیریت می‌شود و‌امیدواریم در آینده در بورس عرضه شوند و خدمات آنها با سهامداری مردم انجام شود.
برخی از تولید تولید‌کنندگان گلایه دارند که هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران حمایتی از محصولات آنها ندارد، نحوه خرید و حمایت شما از این شرکت‌ها چگونه است؟
هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی سبد خاصی از محصولات را خرید می‌کند و آن هم بر اساس سیاست‌های وزارت بهداشت. هیأت امنا مصرف‌کننده نیست بلکه تأمین‌کننده تجهیزات مراکز درمانی است. خرید‌های ما بر اساس اعتباراتی است که در اختیار هیات امنا قرار می گیرد. همانطور که عرض کردم ۹۰ درصد خرید‌های ما از شرکتهای تولید داخل است و ما بزرگترین حمایت‌کننده از شرکتهای تولید داخل هستیم.
نحوه خرید و نحوه پیش پرداخت ما مشخص است و خرید‌های تجمیعی انجام می‌دهیم و عرضه محصول برای تولید‌کننده آسان می‌شود. این موضوع ظرفیت بزرگی برای شرکت است. ما باید این ظرفیت را حفظ کنیم. انا باید به این نکته توجه کرد که خرید‌های هیات امنا باید در قالب مناقصه باشد و تولید‌کننده باید قیمت رقابتی ارایه نماید. البته بر اساس دستورالعمل موجود، محصولاتی که برای بار اول عرضه می‌شوند و تأییدیه دارند پس از طی مراحلی خارج از فرایند مناقصه حمایت می‌شوند.
از چالش‌هایی که این روزها با آن مواجهید برایمان بگویید؟
هرچه اعتبار و تأمین ارز ما سرعت بیشتری بگیرد خدمت با سرعت و چابکی بیشتری ارایه می‌شود، برخی ضوابط و قوانین پس از قانون تأسیس هیأت امنا مصوب شده است و برخی قوانین باعث کند شدن سرعت عمل ما شده است. این موضوع باعث شده است تا انجام کار‌ها زمانبر شود. تلاش می‌کنیم بارفع این موانع چالش‌ها را برطرف کنیم. سرویس‌ها، خدماتی به مراکز درمانی ارایه می‌دهیم که بخشی از آنها سر بزنگاه است و باید سریع تأمین شوند، انجام ثبت سفارش و امور گمرکی از مواردی است که باید در سریع‌ترین زمان طی شوند که امیدواریم با کمک مراجع مربوط و مجلس این موانع برطرف شوند. یکی از اصلی‌ترین چالشهای ما موضوع سامانه‌هایی است که در فرایند واردات باید استفاده شوند و تقویت سامانه‌ها و رفع اشکالات انها باید در دستور کار نقدهای ذیربط قرار گیرد.