نا امنی خانه های نوین برای دور ماندن از نگاه نامحرم
برخی خانه ها معماری شان به شکلی است که از همان درب ورودی تمام محوطه اندرونی خانه قابل مشاهده است و هیچ جای امنی برای دور ماندن از نگاه نامحرم در آن نیست.
اغلب وقتی سخن از سبک زندگی می شود تنها به بحث های نظری و آکادمیک اکتفا می کنند و در قالب جملات زیبا از آ ن دم می زنند؛ درحالی که سبک زندگی را باید در عمل و سیره زندگی پیاده و اجرایی کرد نه روی کاغذ چرا که مقوله ای مهم است که با فرهنگ و عقیده ارتباط زیادی دارد . متاسفانه در عمل آنچه از سبک زندگی ایرانی اسلامی تبلیغ و ترویج می شود با آنچه باید باشد تفاوت زیادی وجود دارد البته ناگفته نماند مردم همیشه تابع مدیریت های مسئولان خود هستند تا مجری. برای مثال اگر در فیلم ها و سریال های تلویزیونی که در داخل کشور ساخته می شود نگاهی اجمالی داشته باشید می بینید کمتر نشانی از سبک زندگی ایرانی اسلامی دیده می شود و ادعا می کنند رئال هستند درحالی که مروجان سبک غلط زندگی در جامعه اند. در کمتر فیلم یا مجموعه ای فردی هنگام صبح برای نماز خواندن بیدار می شود مانند فیلم های خارجی اگر خیلی مبادی آداب و فرهنگ باشند در حال مسواک زدن و خوردن صبحانه هستند و متاسفانه این بخشی از تبلیغ سبک زندگی غیر اسلامی در رسانه های ماست.
غذا خوردن ما نیز با سبک زندگی ما منافات دارد . در فرهنگ ایرانی اسلامی همه دور هم بر سر سفره یا میز می نشینند درحالی که در فیلم ها و یا سریال ها به صورت سلف سرویس غذا می خورند و یا هرکس برای خودش بشقابی دردست دارد و سرگرم خوردن است! و موارد متعدد دیگر که هر کدام قطعات درهم و شلخته ای از پازل سبک زندگی ناموزون هستند؛ البته این روزها مباحثی چون طب سنتی به دلیل تبلیغ زیادی که دررسانه ها به خصوص تلویزیون می شود تا حدودی باعث شده تا مردم نسبت به غذا خوردن خود حساس تر باشند
غذا خوردن ما نیز با سبک زندگی ما منافات دارد . در فرهنگ ایرانی اسلامی همه دور هم بر سر سفره یا میز می نشینند درحالی که در فیلم ها و یا سریال ها به صورت سلف سرویس غذا می خورند و یا هرکس برای خودش بشقابی دردست دارد و سرگرم خوردن است! و موارد متعدد دیگر که هر کدام قطعات درهم و شلخته ای از پازل سبک زندگی ناموزون هستند؛ البته این روزها مباحثی چون طب سنتی به دلیل تبلیغ زیادی که دررسانه ها به خصوص تلویزیون می شود تا حدودی باعث شده تا مردم نسبت به غذا خوردن خود حساس تر باشند.
اما با همه این احوال همان طور که گفتیم سبک زندگی ارتباط مستقیم به چگونگی مدیریت ها در کشور دارد تا بین مردم تسری بدهند، زیرا همواره مردم نه فقط در کشور ما بلکه در تمام دنیا تابع بوده اند. برای مثال یکی از تعارضات سبک زندگی اسلامی ایرانی ما با اندیشه و تفکر مدیران مربوط به نوع معماری نوساخت سازی است که شهرداری ها و وزارت مسکن متولی آن هستند؛ هرچند در چند سال اخیر با ورود موج جمعیت جوان دهه شصت به عرصه کار و ازدواج کشور با معضل مسکن روبرو شده است و آپارتمان سازی و خانه های کوچک عمودی رشد زیادی کرده اما آنچه این مقال اهمیت دارد پشت چنین نوع ساختمان سازی ها در شهرهای بزرگ و کوچک و حتی شهرک های نوساز است که به نوعی شاهد سیاست ورزی بدون تعقل و کاری تقلیدی بدون هماهنگی با پیوست فرهنگی در کشورمان است. درست است برای کم کردن معضل نبود مسکن آپارتمان سازی راه کار مناسبی است، اما معماری و شیوه ساخت به سبک غربی آن هم در جاهایی که هیچ تناسب جغرافیایی و فرهنگی ندارد و یا به قدر کافی فضا برای ساخت درست و اصولی موجود است امری نامطلوب محسوب می شود.
اما مشکلی این نوع آپارتمان سازی ها چیست؟
قریب به ۱۵سال پیش آشپزخانه های اپن و باز در منازل به مدد صداوسیمای مردمی ما راه باز کرد خانه هایی که حتی بزرگ بودند اما آشپزخانه ها بدون در و دیوار نشان داده می شدند و دوربین با افتخار روی آن مانور می داد. به تدریج حریم امن پخت و پز خانه مانند پرده سینما جلوی چشم مهمانان در سالن پذیرایی شکسته شد و خواه ناخواه حیا را در خانه و محیط خانواده کمرنگ کرد حتی مسئولان شهرسازی و مسکن خانه هایی بسیار کوچک با شرایط غیراسلامی ساخته و تحویل می دادند و ادغام دستشویی و حمام در خیلی از آپارتمان هایی که مشکل کمبود جا هم نداشتن به بهانه کم کردن هزینه ها عادی شد. هزینه هایی که هرچند یکی دو میلیون بیشتر می شد اما به بهای کم کردن حیا در خانه ها نبود؛ متاسفانه برخی خانه ها معماری شان به شکلی است که از همان درب ورودی تمام محوطه اندرونی خانه قابل مشاهده است و هیچ جای امنی برای دور ماندن از نگاه نامحرم در آن نیست.
اما باز هم این همه ماجرا نیست. حجت الاسلام خاموشی رییس سازمان تبلیغات اسلامی دراین باره به نکته جالبی اشاره می کند و می گوید: « خارج کردن و حذف حیاط از منازل باعث شد تا مردم با نگاهی حسرت آمیز به مبلمان شهری و پارک ها نگاه کنند و این نیاز طبیعی روحی روانی را که قبلا خانه های حیاط دار برای اهالی خانه تامین می کرد، حالا پارک ها و فضاهای سبز شهری جبران می کنند. اینجاست که با یک اتفاق جدید روبرو می شویم و آن رفتارهای ناهمگون و نامناسب به صورت خانوادگی در محیط پارک است. خانواده ها با لباس های راحت در پارک استراحت می کنند و می خوابند و معاشرت دارند؛ درحالی که قبلا همین نیاز در حیاط خانه و حریم امن آن برای خانواده و محارم تامین می شد نه انظار عمومی.»
حجت الاسلام خاموشی رییس سازمان تبلیغات اسلامی دراین باره به نکته جالبی اشاره می کند و می گوید: « خارج کردن و حذف حیاط از منازل باعث شد تا مردم با نگاهی حسرت آمیز به مبلمان شهری و پارک ها نگاه کنند و این نیاز طبیعی روحی روانی را که قبلا خانه های حیاط دار برای اهالی خانه تامین می کرد، حالا پارک ها و فضاهای سبز شهری جبران می کنند. اینجاست که با یک اتفاق جدید روبرو می شویم و آن رفتارهای ناهمگون و نامناسب به صورت خانوادگی در محیط پارک است. خانواده ها با لباس های راحت در پارک استراحت می کنند و می خوابند و معاشرت دارند؛ درحالی که قبلا همین نیاز در حیاط خانه و حریم امن آن برای خانواده و محارم تامین می شد نه انظار عمومی.»
متاسفانه سبک معماری و ساخت وساز شهری باعث شده تا این حریم ها از خانواده گرفته شود . مشکاتی فر رییس انجمن اسلامی بازی آبادان نیز یکی دیگر از منتقدان این نگاه معماری بدون پیوست فرهنگی شهرسازی است و می گوید: « خانه ای ساختم و در طراحی آن سعی کردم حریم خانواده ام را حفظ کنم تا اگر مهمان و غریبه ای به منزل آمد برای خانواده سخت نباشد و نیازی به تردد آنها جلوی مهمانان نداشته باشند، اما با کمال تعجب شهرداری نقشه ساختمان را تایید نکرد و اصرار داشت که باید درهای اتاق ها به سمت سالن باز شود و… » او با اعتراض به این نوع نگاه سکولار و غیر اسلامی معتقد است: « شهرداری ها با عدم پیوست فرهنگی و مقوله سبک زندگی اسلامی در حیازدایی خانواده نقش بسیار مهمی دارند.»
در مقوله شهرسازی و سبک زندگی اسلامی گفتنی ها زیاد است و باید هم به آن پرداخت و از دیدگاه های مختلف استفاده کرد؛ چراکه نهاد خانه و خانواده هسته اصلی ومهم جامعه هستند و اگر در این نهاد مهم، اصولی چون حیا رعایت نشود نمی توان در جامعه انتظار پیاده شده چنین اصل مهم دینی در اجتماع بود. رعایت عناصر فرهنگی اقتصادی و حتی جغرافیای در ساخت و سازها اهمیت دارد و تکمیل کننده سبک زندگی اسلامی ایرانی است که متاسفانه این روزها کمتر وقعی به آن داده می شود.
چه خوب است مانند خورد وخورا ک که مدام در رسانه ها از آن گفته می شود این مسئله را هم گوشزد کرد و در ساختمان سازی ها با توجه به سبک زندگی ایرانی اسلامی پیش برویم و با مدیریتی آگاه و مطلع این روند اجرایی شود تا به جامعه نیز تسری یابد.