امام علی(علیه السلام) بزرگی و عظمت خداوند را چگونه بیان می کند؟

امام علی(ع) در ارتباط با بزرگی و عظمت خدا می فرماید: «[او بزرگ است] اما نه به این معنا که حد و مرز جسمش طولانى است، [او با عظمت است] اما نه به این معنا که ابعاد جسمانى فوق العاده بزرگ دارد؛ بلکه شأن و مقامش بزرگ و والاست و سلطه اش با عظمت!»، در واقع بزرگى و عظمت خدا جنبه جسمانى ندارد، بلکه عظمت معنوى است؛ زیرا اگر او داراى جسم بزرگى بود حتماً اجزایى و زمان و مکانى داشت، حال آنکه از همه اینها برتر و بالاتر است.

امام علی(علیه السلام) در بخشی از خطبه ۱۸۵ «نهج البلاغه» مى فرماید: ([او بزرگ است] اما نه به این معنا که حد و مرز جسمش طولانى است، [او با عظمت است] اما نه به این معنا که ابعاد جسمانى فوق العاده بزرگ دارد؛ بلکه شأن و مقامش بزرگ و والاست و سلطه اش با عظمت!)؛ «لَیْسَ بِذِی کِبَرٍ اِمْتَدَّتْ بِهِ النِّهَایَاتُ فَکَبَّرَتْهُ تَجْسِیماً، وَ لَا بِذِی عِظَمٍ تَنَاهَتْ بِهِ الْغَایَاتُ فَعَظَّمَتْهُ تَجْسِیداً؛ بَلْ کَبُرَ شَأْناً، وَ عَظُمَ سُلْطَاناً».
اشاره به اینکه وقتى مى گوییم الله اکبر (خداوند از همه چیز بزرگتر است) گاه به ذهن افراد ناآگاه چنین مى آید که ابعاد وجودى او شرق و غرب و شمال و جنوب عالم را پر کرده است و هنگامى که مى گوییم خداوند عظمت دارد فکر مى کنند نسبت به موجودات دیگر مانند کوه ها و دریاها و آسمان ها چنین است؛ در حالى که بزرگى و عظمت خدا جنبه جسمانى ندارد، بلکه عظمت و بزرگى معنوى است؛ زیرا اگر او داراى جسم بزرگى بود حتماً اجزایى داشت و نهایتى و زمان و مکانى، حال آنکه از همه اینها برتر و بالاتر است و چه زیبا فرمود امام صادق(علیه السلام) آنجا که شخصى در حضورش گفت: اَللهُ اَکْبَر، امام(علیه السلام) از او پرسید: خدا از چه چیز بزرگتر است؟ عرض کرد: «مِنْ کُلِّ شَىْءٍ»؛ (از همه چیز). امام(علیه السلام) فرمود: در این صورت خدا را محدود [به زمان و مکان] ساختى. آن مرد عرض کرد: پس چه بگویم؟ فرمود: «بگو: «اَللهُ اَکْبَرُ مِنْ أَنْ یُوصَفَ»(۱)؛ (خداوند برتر از آن است که به وصف درآید). اشاره به اینکه ما هر وصفى براى او قائل شویم در نهایت از اوصاف مخلوقات است؛ زیرا در فکر ما بیش از این نمى گنجد، بنابراین او برتر از همه این اوصاف است.
قرآن مجید نیز مى گوید: «سُبْحَانَ اللهِ عَمَّا یَصِفُونَ * إِلَّا عِبَادَ اللهِ الْمُخْلَصِینَ»(۲)؛ (منزه است خداوند از آنچه توصیف مى کنند مگر بندگان مخلص خدا [که او را به آنچه شایسته است وصف مى کنند]).(۳)