مهمترین عامل در پیروی ولایت لحظه شناسی در شناخت دشمن است
بصیرت در شناخت دشمن یکی از مهمترین لوازم شناخت دوست و دشمن در شرایط بحران و غبارآلوده است که در این شرایط تنها تمسک و پیروی از خدا و ائمه معصومین (ع) و پس از آن ولایت فقیه می تواند انسان را از گردنه های خطرناک به سلامت عبور دهد.
بصیرت به معنای شناخت حقیقت و قدرت درک صحیح امور است. در کشاکش بحران‌ها و مشکلات فردی و اجتماعی، جوهره، ظرفیت و باورهای افراد ظهور می‌کند؛ هر انسانی ممکن است پیش از مواجهه با مشکلات، ادعاهای فراوانی مبنی بر فضایل و داشته‌های فکری، اعتقادی، معنوی و مانند آن داشته باشد؛ ولی این ادعا زمانی رنگ واقعیت را به خود خواهد دید که در هنگام بروز بحران‌های فکری، اعتقادی، اجتماعی و سیاسی نیز همچنان پابرجا و استوار بماند؛ زیرا در این حالات است که توانایی تشخیص حق از باطل و درست از نادرست مشخص شده، ریزش‌ها و رویش‌های بسیاری صورت می‌گیرد و باورهای فکری و ناگفته‌ها و واقعیات درون، به صورت گفتار و رفتار بروز می کند. در همین رابطه گفتگویی با حسین کاشانی پور، مدیر کل آموزش، پژوهش و مطالعات مراسم شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی کشور به شرح زیر ارایه می شود.
بصیرت را چگونه تعریف می کنید؟
گاهی ما کلمه ای را آن قدر استفاده می کنیم که مفهوم آن را گاهی کمتر مورد توجه قرار می دهیم، بصیرت بسیار مفهوم بلندی است و ما در ادعیه مختلف و تعاریف گوناگون می بینیم که بصیرت جایگاه بسیار خاصی دارد و امام صادق (ع) وقتی می خواهد بگوید چرا حضرت ابوالفضل (ع)، ابوالفضل شد، می گوید عموی من نافذ بصیرت بود یعنی بصیرت قرآنی داشت. موضوع بصیرت بحث بسیار جدی، مهم و محوری است که لوازمی دارد. در مورد این لوازم آنچه باید مورد توجه قرار گیرد، شناخت زمان، وظیفه، موقعیت، جایگاه دوست و دشمن است یعنی فقط انسان وقایع را نمی بیند بلکه نسبت به وقایع آگاهی پیدا می کند و نسبت به شرایط شناخت می یابد.
ارتباط بصیرت با تشخیص دوست و دشمن چگونه تعریف می شود؟
با بصیرت فقط لفظ دشمن را به گوش نمی شنویم بلکه می فهمیم که از دشمنی می توان به دشمنی رسید. وقتی می بینند چه کارها و چه زمینه هایی دشمنی است که می تواند با ملت، اعتقاد و کشور باشد، فرقی ندارد. وقتی انسان دشمن شناس باشد، دشمن را می شناسد. ما در مواردی برخی را دشمن می نامیم و برخی را دشمن نمی دانیم و در آن تردید داریم که باید بررسی کنیم آیا رفتار دشمنانه دارد و تاثیرات دشمنانه بر ما گذاشته است؟ البته مواردی دشمنی با ناآگاهی اتفاق می افتد و فرد نمی خواهد دشمنی کند و ناخواسته آن را انجام می دهد که اگر از آن هم غافل باشیم به ما لطمه می زند؛ به همین دلیل موضوع بصیرت بسیار مهم است و فهم آن بسیار جدی است.
تاثیر زمان در ایجاد بصیرت چیست؟
ما باید آگاه به زمان و شرایط پیرامون باشیم و در دشمنی و دوستی تشخیص خوبی داشته باشیم. پس از این تشخیص باید لحظه ها را نیز به خوبی بشناسیم و وقتی تصویر کلی از موضوع به دست آوردیم و دیدیم که جبهه ی دوست و دشمن تشکیل شده است، بعضی لحظات در این شرایط تعیین کننده است و لحظه شناسی از لوازم این امر محسوب می شود، مانند مثالی که رهبر انقلاب از دوران فتنه عنوان کردند و موضوع کربلا را یادآور شدند که عده ای آمدند پس از واقعه کربلا به عنوان تواب شهید شدند و برخی به عنوان منتقم وارد میدان شدند اما صحنه عاشورا تغییر نکرد و امام حسین (ع) و یاران او شهید شده بودند که البته این موارد برکات عاشورا است و در آینده تاثیر خود را بر جای داشت اما چون لحظه شناسی اتفاق نیفتاده بود، همان کسی که روزهای بعد جان خود را از دست داد می توانست در روز عاشورا در کنار ولی خدا با ثمره بیشتر به شهادت برسد.
لحظه شناسی در بصیرت چگونه تعریف می شود؟
لحظه شناسی معنی بسیار واضح دارد و آن اقدام و عمل بهنگام است که از لوازم بصیرت عنوان می شود. هرگاه به لحظه ها واقف شدیم در ادای وظیفه در لحظه نیاز باید اقدام کنیم که از لوازم بصیرت است. این آگاهی در قرآن کریم در ولایت خدا مطرح شده و در ذیل آن اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم عنوان شده است و استمرار آن به ولی خدا می رسد که اگر می خواهید موقعیتی را به خوبی بشناسید و اهل ولایت باشید باید به ولایت الهی وصل باشیم و این ولایت الهی زمانی در پیامبر(ص) و پس از آن در ائمه معصومین(ع) و در دوران غیبت به نایبان امام، نواب خاص و نواب عام و پس از آن به ولی فقیه می رسد که آن میثاق با ولی فقیه که در آیه” مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ وَ مَنْ تَوَلَّی فَما أَرْسَلْناکَ عَلَیْهِمْ حَفیظاً هر کس از پیامبر فرمان برد از خدا فرمان برده است، و هر کس روى برتابد تو اندوهگین مباش، زیرا ما تو را به عنوان نگهبان بر آنان نفرستاده ایم تا مسئول اعمالشان باشى و براى رویگردانى آنان مؤاخذه شوى” آیه ۸۰ سوره نساء، کسی که رسول خدا را اطاعت کند همانا از خدا اطاعت کرده است.
جایگاه نظریه ولایت فقیه در نظام جمهوری اسلامی ایران توضیح دهید؟
در شرایطی که نظام جمهوری اسلامی نظریه ولایت فقیه را مطرح می کند و نظام ما یک نظام ولایی است، این میثاق با ولایت راه نجات است و این میثاق است که می تواند ما را از گردنه ها عبور داده و به درجات توفیق و موفقیت برساند. ملت های دیگر نیز که در ذیل ولایت فقیه و رهبر انقلاب خود را تعریف کرده اند، آنها نیز ماندگار بودند و پیروز نهایی میدان هستند زیرا غلبه یاران خدا در قرآن تضمین شده و وعده ای تخلف ناپذیر است و این مسئله در سوره مبارکه محمد آیه ۷ “یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ یَنصُرکُم وَیُثَبِّت أَقدامَکُم﴿۷﴾
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر (آیین) خدا را یاری کنید، شما را یاری می‌کند و گامهایتان را استوار می‌دارد”. هر کس در راه خدا تلاش کند خدا راه را به او نشان می دهد و راه همین است که خداوند نشان داده و ما تبعیت کردیم.
میثاق با ولایت را چگونه تعریف می کنید و چه ثمراتی دارد؟
فهم این موضوع که میثاق با ولایت یعنی چه یعنی اینکه وقتی آگاه از زمان، موقعیت و لحظه شدیم و خواستیم به وظیفه خود عمل کنیم، باید اتصال مطمئنی را برقرار کنیم و آن اتصال همان است که در سوره مبارکه آل عمران آیه ۱۰۳ “وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللَّهِ جَمیعًا وَلا تَفَرَّقوا و همگی به ریسمان خدا [= قرآن و اسلام، و هرگونه وسیله وحدت]، چنگ زنید، و پراکنده نشوید!” این حبل الله از طریق ولایت فقیه و حاکمیت الهی است که حتی اگر فارغ از نگاه برون دینی هم به آن نگاه کنیم، تجربه ۴۲ ساله پیروزی انقلاب نشان داده است که هرگاه ملت ما دست شان را در دست ولی قرار دادند از تمام گردنه ها عبور کردند. در دفاع مقدس، ۸۰ کشور مستقیم و غیر مستقیم مقابل یک ملت صف آرایی کردند و قدرت های بزرگ جهان گردهم آمدند اما در نهایت پیروزی نهایی ملت ایران بودند که حقانیت خود را اثبات کرد و آنهایی که متصل به قدرت های پوشالی بودند، لطمات زیادی دیدند.
نقشه ولایت فقیه در بحران ها وفتنه ها چگونه دیده می شود؟
در بحران ها و فتنه ها نیز هرگاه فهمیدیم و دست در دست ولی قرار دادیم و هدایت های ولی فقیه را به جان شنیدیم در آنجا توانستیم از گردنه ها عبور کنیم و این بصیرت و میثاق با ولایت در اینجا معنا پیدا می کند و کسانی هستند که به ظاهر خود را متصل به دستگاه الهی معرفی می کنند اما از ابعاد بصیرت آن است که بفهمیم شاید کسی در کسوت روحانی و مجتهد بیاید و تنها با بصیرت است که می توانیم تشخیص دهیم که دست ما در دست خدا قرار دارد و اگر دیدیم شیطان ها برای او دست می زنند، دست ما را در دست شیطان می گذارد و ارتزاق ما از طریق بدخواهان کشور است، پس باید به آن شک کنیم اما کسی که قدرتمندی و عزت ما را می خواهد و حتی دیگران را به این راه فرا می خواند، حتما ما را می تواند در مسیر خدا هدایت کند و این کسی نیست جز ولایت فقیه که الحمدالله امامین انقلاب نیابت خود را نسبت به امام زمان اثبات کردند و بزرگان و اهل معنا بارها و بارها این موضوع را اذعان و اعتراف کردند و ما نیز به عینه آن را شاهد بودیم و حتی کسانی که نگاه برون دینی نیز دارند، از این عظمت ها گفتند و دشمنان بارها گفته اند ما شش ماه تلاش می کنیم و ولی امر مسلمانان با یک سخنرانی و یک تبیین تمام رشته های ما را پنبه می کند؛ اینها همه نشان دهنده آن است که اگر دقیق بنگریم، بصیرت و میثاق با ولایت دو بال است که اگر انسان در مسیر خدا بخواهد پرواز کند و اوج بگیرد، گریزی نیست و باید بصیر باشد و به خاطر همین دعا می خوانیم” وَ اجْعَلِ النُّورَ فِی بَصَرِی وَ الْبَصِیرَهَ فِی دِینِی و نور در چشم ظاهر من قرار دهى و بصیرت و معرفت در دینم وَ الْیَقِینَ فِی قَلْبِی وَ الْإِخْلاَصَ فِی عَمَلِی و یقین کامل در دل من و اخلاص در عمل من قرار بده که در ادعیه آموزه های ائمه اطهار(ع) بارها به آن اشاره شده است و این بصیرت مطلوب است و باید آن را کسب کنیم و بیدار و هوشیار باشیم و عامل به موقع به وظایف باشیم و پیوند خود را با ولی خدا و نایب ولی خدا و رهبر الهی که خداوند به ما ارزانی داده است، قطع نکنیم و بدانیم هر جا که به او متصل شدیم، بردیم و هر جا به گفته های او عمل کردیم، موفق شدیم و هر گاه سخنان اش را وا نهادیم و توجه نکردیم، کوتاهی کرده و بی دقتی کردیم از همان جا ضربه خوردیم.