آیا امام زمان(عج) ازدواج کرده‌اند؟ / مبحث احتمالات
یکی از پرسش های مهم و البته جذاب، برای بسیاری از افراد این است که آیا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ازدواج کردند و فرزندانی دارند یا خیر؟
#امام#زمان#احتمال#ازدواج#خانواده#فرزند
جواب این پرسش نتیجه خاصی ندارد و درد کسی را دوا نمی کند ، اما از نظر کنجکاوی های معمول دوران نوجوانی، برای خیلی از افراد مهم است و دوست دارند بدانند آیا از نظر دینی دلیلی وجود دارد که ثابت کند امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) ازدواج کردند یا خیر و اگر ازدواج کردند ، خانواده ایشان کجا زندگی می کنند و آیا آن ها هم عمری طولانی دارند؟
در این جا, سه احتمال وجود دارد:
.۱ اساساً حضرت مهدى(علیه السلام) ازدواج نکرده است.
۲. ازدواج انجام گرفته, ولى اولاد ندارد.
۳. ازدواج کرده و داراى فرزندانى نیز هست.
اگراحتمال اول را بپذیریم لازمه اش این است که امام معصوم(علیه السلام) یکى از سنّت هاى مهم اسلامى را ترک کرده باشد واین با شان امام سازگار نیست. اما از طرفى دیگر چون مسائله غیبت, اهمّ است و ازدواج مهم, ترک ازدواج, با توجه به آن امر مهم تر, اشکالى را ایجاد نمى کند و گاهى براى مصلحت بالاتر, لازم و واجب نیز هست.
اما احتمال دوّم که اصل ازدواج را بپذیریم بدون داشتن اولاد, جمع مى کند بین انجام سنت اسلامى و عدم انتشار مکان و موقعیت حضرت. اما باز این اشکال باقى است که اگر قرار باشد, آن حضرت شخصى را به عنوان همسر برگزیند, یا باید بگوییم که عمر او نیز مانند عمر حضرت طولانى است که بر این امر دلیلى نداریم, یا این که بگوییم مدتى با حضرت زندگى کرده و از دنیا رفته است که در این صورت, حضرت به سنت حسنه ازدواج عمل کرده و پس از آن, تنها و بدون زن و فرزند زندگى را ادامه مى دهد.
در روایت نیامده است که الآن امام زمان(عج) داراى زن و فرزند است و از این جهت, اجمال دارد. شاید به فرزندانى که بعداً در آستانه ظهور و یا بعد از آن به دنیا خواهند آمد اشاره داشته باشد
احتمال سوم آن است که آن حضرت ازدواج کرده و داراى اولاد نیز هست و اولاد آن حضرت نیز فرزندانى دارند و…
این مسئله افزون بر آن که دلیل محکمى ندارد, اشکال اساسى آن این است که این همه اولاد و اعقاب, بالاخره روزى در جست و جوى اصل خویش مى افتند و همین کنجکاوى و جست و جو, مسئله را به جایى باریک مى کشاند که با فلسفه غیبت حضرت, نمى سازد.
البته برخى خواسته اند از روایات و بعضى از ادعیه, بر این احتمال اقامه دلیل کنند که اشاره اى به ادله آنان مى کنیم:
۱ ) مفضل بن عمر گوید از امام باقر(علیه السلام) شنیدم که فرمود:
(ان لصاحب هذا الامر غیبتین احدهما تطول حتى یقول بعضهم مات ویقول بعضهم قتل ویقول بعضهم ذهب حتى لایبقى على امره من اصحابه الانفر یسیر ولایطلع على موضعه احد من ولده ولاغیره الاالمولى الذع یلى امره).
صاحب الزمان(عج) را دو غیبت است: یکى از آن دو, به اندازه اى طولانى شود که بعضى گویند آن حضرت از دنیا رفته و برخى گویند کشته شده است و بعضى نیز بر این باور باشند که جز اندکى از یاران بر امامت وى ماندگار نماندند و کسى هم از مکان و جایگاه زندگى آن حضرت, آگاه نیست نه از فرزندان و نه دیگرى, جز آن کسى که امور وى را پى مى گیرد.
استدلال براى اثبات زن و فرزند براى حضرت, به جمله اخیر روایت است: (ولا یطلع على موضعه احد من ولده…) اما این استدلال از چند جهت اشکال دارد:
الف. این روایت را نعمانى در کتاب غیبت خود, نقل کرده و به جاى کلمه (ولد) کلمه (ولى) آورده است, به این شکل: (ولا یطلع على موضعه احد من ولى ولاغیره) بنابراین, اعتمادى بر آن روایت, با توجه به این نقل نیست. دست کم, با وجود این احتمال, استدلال تمام نیست.
ب. در روایت نیامده است که الآن امام زمان(عج) داراى زن و فرزند است و از این جهت, اجمال دارد. شاید به فرزندانى که بعداً در آستانه ظهور و یا بعد از آن به دنیا خواهند آمد اشاره داشته باشد.
ج. شاید از باب مبالغه در خفاء باشد. یعنى اگر بر فرض آن حضرت اولاد هم مى داشت, از جایگاه و سرّ غیبت او, آگاه نمى شدند(۳). با این احتمال نیز, استدلال به روایت براى اثبات اولاد براى امام زمان(عج), ناتمام است.
۲. دلیل دیگر بر اثبات فرزند براى حضرت, روایتى است که ابن طاووس از امام رضا(علیه السلام) نقل کرده است:
اللهم اعطه فى نفسه واهله وولده وذریّته وجمیع رعیّته ما تقرّ به عینه وتسرّ به نفسه…
الها! مایه چشم روشنى و خوشحالى امام زمان(عج) را در او وخانواده و فرزندان و ذریّه و تمام پیروانش فراهم فرما.
به این روایت هم نمى توان استدلال کرد, چون:
الف. از جهت سند قابل اعتماد نیست.
ب. به زمان ولادت فرزندان اشاره ندارد که پیش از ظهور است یا بعد از آن. از این جهت مجمل است.
۳. روایت دیگرى نیز ابن طاووس از امام رضا(علیه السلام) نقل کرده است که فرمود:
اللهم صل على ولاه عهده والائئمه من ولده
این روایت, بنا بر تصریح ابن طاووس, متن دیگرى دارد به این شکل:
اللهم صل على ولاه عهده والائمه من بعده
بنابراین, روشن نیست که مقصود فرزندان بعد از او مراد است, یا امامان پس از او. علاوه بر این که این دو روایت مربوط به بعد از ظهور حضرت است نه پیش از آن.
۴. امام صادق مى فرماید:
کائنى ارى نزول القائم فى مسجد السهله باهله وعیاله.
این روایت نیز گذشته از ضعف سند, دلالتى بر اثبات فرزند براى امام زمان(عج) پیش از ظهور ندارد. بنابراین, این گونه از روایات که بدان اشارت کردیم, در حدى نیستند که وجود زن و فرزند را براى امام زمان(عج) پیش از ظهور اثبات کنند. از سوى دیگر, روایاتى داریم که با صراحت, وجود فرزند را از آن حضرت نفى مى کند از آن جمله: مسعودى نقل مى کند: على بن حمزه, ابن سراج و ابن ابى سعید مکارى بر امام رضا(علیه السلام) وارد شدند, على بن حمزه به حضرت عرض کرد: از پدرانت نقل کرده ایم که هیچ امامى از دنیا نمى رود, تا فرزندش را ببیند؟
برخى خواسته اند با تمسک به داستان (جزیره خضراء) بگویند که امام عصر(علیه السلام), فرزندانى دارد و بر آن جزیره, زیر نظر وى, جامعه نمونه و تمام اعیار اسلامى را تشکیل داده اند. لکن با بررسیهاى گسترده اى که انجام گرفته, جزیره خضراء, افسانه اى بیش نیست و هیچ واقعیت ندارد
امام رضا فرمود:
آیا در این حدیث, روایت کرده اید: مگر قائم
برخى خواسته اند با تمسک به داستان (جزیره خضراء) بگویند که امام عصر(علیه السلام), فرزندانى دارد و بر آن جزیره, زیر نظر وى, جامعه نمونه و تمام اعیار اسلامى را تشکیل داده اند.
لکن با بررسیهاى گسترده اى که انجام گرفته, جزیره خضراء, افسانه اى بیش نیست و هیچ واقعیت ندارد.
علامه مجلسى این داستان را جداگانه در نوادر بحار نقل کرده و مى نویسد:
چون در کتابهاى معتبر بر آن دست نیافتم, آن را در فصلى جداگانه آوردم
شیخ آقا بزرگ تهرانى این داستان را داستانى تخیلى و رمانتیک شمرده است.
افزون بر این, داستان به گونه اى است که نمى توان آن را پذیرفت:
تناقضات فراوان, سخنان بى اساس و… در سلسله سند آن, افراد ناشناخته اى وجود دارند که نمى توان بر آنان اعتماد کرد(۱۳). بنابراین, از این راه نمى توان زن و اولادى براى حضرت مهدى(عج) ثابت کرد.
.