افراط و تفریط در ارائه چهره مهر و قهر از امام عصر (عج) بخش ۲
اندیشه مهدویت آسیبها و پیامدهای آن
انحراف دیگر، افراط وتفریط در تبیین قتل ها ودرگیرى هاى آغاز قیام است.
۱-۲. برخى هر گونه مبارزه و مجاهدت را از حضرت نفى مى کنند وصرفا به دنبال حل معجزه آساى امورند و مهربانى حضرت را به معناى عدم اجراى هر گونه کیفرى مى دانند. این تفکر انحرافى در زمان خود اهل بیت علیهم السلام نیز وجود داشت:
معمر بن خلاد مى گوید: نزد امام رضا علیه السلام سخن از حضرت قائم علیه السلام مطرح شد. حضرت فرمودند:
(… لو قد خرج قائمنا علیه السلام لم یکن الا العلق والعرق والنوم على السّروج(۲۱)؛ شما امروز سبکبال تر از آن زمانید. قائم که قیام کند، جز عرق ریختن وخواب (از فرط خستگى ومجاهدت هاى پى در پى) روى زین ها نیست).
پیامدها
۱. عدم آمادگى وکوشش براى زمینه سازى ظهور.
۲. امید کاذب که بسیارى از افراد را در انجام وظایف سست مى کند.
خاستگاه
۱. معجزه آسا پنداشتن همه امور
۲. عدم درک عمیق مهربانى حضرت که با حکمت توأم است.
۳. عدم نگاه جامع به دین (صریح آیات وروایات وسیره اهل بیت علیهم السلام).
مبارزه ودرمان
علم وبصیرت در دین، بررسى آیات وروایات وسیره اهل بیت علیهم السلام به ویژه درک مطالب ذیل:
۱. روشن شدن مسأله امداد غیبى وجایگاه آن در قیام.
۲. بررسى رابطه حکمت ومحبت، که حکیم، مهربانى اش هم از حکمت وسرچشمه
مى گیرد وحکمت هیچ گاه نمى پذیرد بر گرگ صفتان ـ که خویى جز وحشیگرى وجنایت ندارند وهیچ موعظه اى در آن ها اثر ندارد وبه هیچ صراطى مستقیم نیستند ـ ترحم شود:
۲-۲. دیدگاه دیگر، ارائه چهره اى خشن ووحشت آفرین است که توأم با قتل وخون ریزى مى باشد. این مطلب با روح آیات ورسالت پیامبران واوصى: سازگارى ندارد.
پیامدها
۱. ایجاد دلزدگى ونفرت نسبت به امام.
۲. ترس وخوف از حضرت وعدم پذیرش امام به عنوان پدرى مهربان.
۳. ناامیدى از انجام اعمال صالح به جهت ترس از عدم پذیرش توسط امام، با این تصور که اکثریت کشته خواهند شد وحضرت اعمال ورا نیز نخواهد پذیرفت.
نتیجه این که نفرت وخشونت ویأس، باعث عدم انگیزه براى درک وحتى تأمل درباره حضرت وراه ومرام ومى گردد.
خاستگاه
۱. عدم بصیرت کافى ونگاه جامع به دین.
۲. عدم بررسى دلالى وسندى روایات.
مبارزه ودرمان
۱. با بررسى روایات روشن مى گردد که بسیارى از مطالب ارائه شده (قتل هاى آغازین، جوى خون، کشته شدن دو سوم مردم و…) دچار اشکالات بسیار از ناحیه سند ودلالت مى باشند.(۲۲)
۲. روشنگرى توسط اندیشمندان، جنگ تنها با کسانى است که جز زبان زور چیزى نمى فهمند، نه عموم مردم که با جان ودل سراغ حضرت مى آیند.
۳. حضرت با مردم مهربان، بلکه مهربان ترین افراد است.
(جواد بالمال، رحیم بالمساکین، شدید على العمال.(۲۳) ونسبت به مال ودارایى، کریم وگشاده دست، با مسکینان، مهربان وبا کارگزاران، سخت گیر است).
در روایتى، امام رضا علیه السلام در بیان صفات امام معصوم فرمود: یکون اعلم الناس واحکم الناس واتقى الناس واحلم الناس واشجع الناس واسخى الناس… ویکون اولى بالناس منهم بانفسهم واشفق علیهم من آبائهم وامهاتهم و…؛(۲۴) امام، سرآمد مردم در دانش، قضاوت وحکمت، پرهیزکارى، حلم، شجاعت وسخاوت است… ونسبت به مردم از خودشان سزاوارتر واز پدر ومادرشان دلسوزتر است و… .
۳. در نهایت گفتنى است وظیفه یک عالم ـ چنان که روایات مى گویند ـ ایجاد تعادل در خوف ورجا است، نه این که دچار افراط وتفریط شده ومخاطبان خویش را به ورطه افراط وتفریط افکند.